ویروس ها فراوان ترین شکل بیولوژیکی حیات روی کره زمین هستند. بیماری های ناشی از آنها در طول قرن ها جان افراد زیادی را گرفته است. امروزه ویروس ها بسیار رایج هستند. برخی از آنها باعث عفونت های ویروسی می شوند که می توانند باعث بیماری های جزئی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزای معده شوند. اما برخی از ویروس ها می توانند باعث بیماری های شدید شوند که می تواند برای انسان کشنده باشد. اگر واقعاً سریع و آسان منتشر شوند، ممکن است مقیاس های همه گیر و همه گیر به خود بگیرند و تأثیر منفی زیادی بر کل جهان و جامعه بگذارند.
اما واقعاً ویروس ها چیست؟ چقدر می توانند بد باشند؟ یا می توانیم از خود در برابر آنها محافظت کنیم؟ بیایید دریابیم.
در این درس قصد داریم در مورد ویروس ها بیاموزیم و بحث خواهیم کرد:
ویروس ها عوامل عفونی با اندازه کوچک و ترکیب ساده هستند که فقط در سلول های زنده حیوانات، گیاهان یا باکتری ها می توانند تکثیر شوند. این نام از یک کلمه لاتین به معنای "مایع لزج" یا "سم" گرفته شده است. ویروس ها دارای ویژگی های زنده و غیر زنده هستند، بنابراین نمی توان آنها را در هیچ یک از پنج قلمرو موجودات زنده طبقه بندی کرد، به این معنی که آنها باکتری، قارچ، پروتیست، گیاه یا حیوان نیستند.
ویروس ها ذرات میکروسکوپی هستند که تقریباً در همه جای زمین وجود دارند. آنها را نمی توان با میکروسکوپ نوری دید، زیرا اکثر آنها بسیار کوچک هستند.
ویروس ها در حیوانات، گیاهان و سایر موجودات زنده وجود دارند.
ویژه ویروس ها این است که آنها فقط می توانند در یک میزبان رشد کرده و تکثیر شوند. میزبان می تواند هر موجود زنده ای باشد، مانند انسان، حیوان یا گیاه. همان ویروس همچنین ممکن است یک ارگانیسم را به روشی تحت تأثیر قرار دهد، اما ارگانیسم دیگری را به روشی دیگر. این توضیح می دهد که چرا ویروسی که باعث بیماری در سگ یا گربه می شود ممکن است روی انسان تأثیر نگذارد و برعکس.
ویروس هایی که فقط باکتری ها را آلوده می کنند باکتریوفاژ و آنهایی که فقط قارچ ها را آلوده می کنند مایکوفاژ نامیده می شوند. حتی ویروس‌هایی وجود دارند که می‌توانند سایر ویروس‌ها را آلوده کنند که به آنها ویروسوفاژ می‌گویند.
مطالعه ویروس ها و عوامل مشابه ویروس را ویروس شناسی می نامند.
اولین ویروس انسانی کشف شده، ویروس تب زرد در سال 1901 توسط والتر رید، آسیب شناس و باکتری شناس ارتش ایالات متحده بود.
ویروس ها بد هستند زیرا گاهی اوقات باعث بیماری می شوند. به آن بیماری ها بیماری های ویروسی می گویند. بیماری های ویروسی در برخی موارد مسری هستند، به این معنی که می توانند به طرق مختلف از فردی به فرد دیگر منتقل شوند. از طریق لمس، بزاق، یا حتی هوا. برخی از ویروس ها می توانند از طریق تماس جنسی یا از طریق سوزن های آلوده مشترک منتقل شوند. حشرات از جمله کنه ها و پشه ها می توانند به عنوان "ناقل" عمل کنند و ویروس را از یک میزبان به میزبان دیگر منتقل کنند. بیماری‌های ویروسی مسری شامل آنفولانزا، سرماخوردگی، اچ‌آی‌وی، کووید-19 و غیره است. اما همیشه بیماری‌های ویروسی مسری نیستند.
ویروس ها از مواد ژنتیکی، DNA یا RNA، با پوششی از پروتئین در اطراف آنها تشکیل شده اند. برخی دارای یک کت اضافی به نام پاکت هستند. این ممکن است سیخ‌دار باشد و به آنها کمک می‌کند به سلول‌های میزبان بچسبند و وارد شوند. تنها راه تکثیر ویروس ها در یک میزبان مانند انسان، حیوان یا گیاه است.
اکثر ویروس ها از همان بخش های اصلی تشکیل شده اند که عبارتند از:
مواد ژنتیکی که توسط ویروس حمل می شود می تواند باعث طیف گسترده ای از بیماری ها شود، از سرماخوردگی معمولی گرفته تا بیماری های جدی تر مانند HIV.
هنگامی که ویروسی به داخل یک ارگانیسم مانند انسان یا حیوان دیگر نفوذ می کند، ماده ژنتیکی آن به آن اجازه می دهد تا به سلول ها آسیب برساند یا تغییر دهد تا به سرعت تکثیر شوند. و اگر سیستم ایمنی نتواند با آن مبارزه کند، بیماری ویروسی می تواند باعث آسیب شود. گاهی اوقات، آسیب می تواند کشنده باشد.
اندازه ویروس ها متفاوت است. قطر بیشتر ویروس ها از 20 نانومتر (nm؛ 0.0000008 اینچ) تا 250-400 نانومتر متغیر است. بزرگترین ویروس ها قطری در حدود 500 نانومتر دارند و طولی در حدود 700 تا 1000 نانومتر دارند.
شکل ویروس ها متفاوت است. شکل ویروس ها عمدتاً دو نوع هستند:
ویروس های زیر در میان بسیاری از ویروس های موجود هستند:
ویروس دنگی، هپاتیت (A، B، C، E)، آدنوویروس انسانی، انترو ویروس انسانی، ویروس هرپس انسانی، ویروس پاپیلومای انسانی، ویروس سارس انسانی، ویروس آنفولانزا، ویروس سرخک، ویروس فلج اطفال، روتاویروس، ویروس تب زرد، ویروس زیکا، واریسلا زوستر ویروس، ویروس واریولا، ویروس سارس 2.
هر یک از این ویروس ها می توانند باعث ایجاد بیماری های عفونی در بین انسان ها شوند.
هنگامی که با یک سلول میزبان تماس پیدا می کند، یک ویروس می تواند مواد ژنتیکی خود را وارد میزبان خود کند و عملکرد میزبان را بر عهده بگیرد. یک سلول آلوده به جای محصولات معمول خود، پروتئین ویروسی و مواد ژنتیکی بیشتری تولید می کند. برخی از ویروس‌ها ممکن است برای مدت طولانی در داخل سلول‌های میزبان غیرفعال بمانند و هیچ تغییر آشکاری در سلول‌های میزبان خود ایجاد نکنند. اما هنگامی که یک ویروس خفته تحریک می شود، ویروس های جدید تشکیل می شوند، خود جمع می شوند و از سلول میزبان خارج می شوند و سلول را می کشند و سلول های دیگر را آلوده می کنند.
سیستم ایمنی برای نظارت، شناسایی و حتی به خاطر سپردن ویروس و انجام اقداماتی برای از بین بردن آن، زمانی که ویروس به سلول های سالم حمله می کند، طراحی شده است.
سلول های T بخشی از سیستم ایمنی هستند که بر ذرات خارجی خاص تمرکز می کنند. آنها گلبول های سفید مهم سیستم ایمنی هستند که نقش مهمی در ایمنی در برابر مواد خارجی دارند. سیستم ایمنی گردانی از سلول های T تولید می کند که می توانند ویروس ها را هدف قرار دهند. اگر گیرنده سلول T یک پپتید را از یک ویروس تشخیص دهد، به سلول T خود در مورد عفونت هشدار می دهد، بنابراین سلول T عوامل سیتوتوکسیک را آزاد می کند تا سلول آلوده را از بین ببرد و بنابراین از بقای ویروس مهاجم جلوگیری می کند.
آنتی بادی ها یکی از سلاح های کلیدی در برابر ویروس ها در سیستم ایمنی بدن ما هستند. آنتی بادی ها پروتئین های بزرگ و Y شکلی هستند که توسط سیستم ایمنی برای شناسایی و خنثی کردن اجسام خارجی مانند باکتری ها و ویروس های بیماری زا استفاده می شوند. آنتی بادی یک مولکول منحصر به فرد پاتوژن به نام آنتی ژن را تشخیص می دهد. آنها به بدن در مبارزه با ویروس ها کمک می کنند.
هنگامی که یک فرد به ویروس آلوده می شود، بدن او به مخزن ذرات ویروس تبدیل می شود که می تواند در مایعات بدن آزاد شود. راه های رایج انتشار از طریق:
برخی از ویروس ها راحت تر از بقیه پخش می شوند.
واکسن ها برای پیشگیری موفقیت آمیز از برخی ویروس ها استفاده می شوند. واکسن یک آماده سازی بیولوژیکی است که ایمنی اکتسابی فعال در برابر یک بیماری عفونی خاص ایجاد می کند. واکسیناسیون انبوه به جلوگیری از گسترش بسیاری از عفونت های ویروسی کمک کرده است.
آنتی بیوتیک ها در برابر ویروس ها موثر نیستند، آنها فقط می توانند بیماری ها و عفونت های باکتریایی را درمان کنند.
برای درمان عفونت های ویروسی دسته ای از داروها به نام داروهای ضد ویروسی وجود دارد. آنها به بدن کمک می کنند تا با ویروس های خاصی که می توانند باعث بیماری شوند مبارزه کند. اکثر ضد ویروس ها ویروس های خاص را هدف قرار می دهند، در حالی که یک ضد ویروسی با طیف گسترده در برابر طیف گسترده ای از ویروس ها موثر است.
اقدامات زیر می تواند برای محافظت از خود در برابر ویروس ها انجام شود:
