Na przestrzeni wieków toczyło się wiele bitew między społeczeństwem a chorobami. Wraz z rozwojem medycyny ludzie mieli coraz większe szanse na wygraną w walce z chorobami, nawet tymi najbardziej śmiercionośnymi. Dostępne leki i szczepionki pomogły wyeliminować lub znacznie ograniczyć niektóre choroby i przywrócić kontrolę nad życiem na planecie.
Podczas tej lekcji dowiemy się o SZCZEPIONKACH i dowiemy się:
Szczepionki to produkty, które chronią ludzi przed wieloma chorobami, które mogą być bardzo niebezpieczne, a nawet śmiertelne. Szczepionki przede wszystkim chronią nas przed zachorowaniem na tę chorobę. Różnią się od większości leków, które leczą lub leczą choroby. Większość szczepionek podaje się we wstrzyknięciu (igła), ale niektóre podaje się doustnie (doustnie) lub donosowo (rozpylane do nosa).
Szczepionki są wytwarzane poprzez branie wirusów lub bakterii i osłabianie ich w taki sposób, że nie mogą się bardzo dobrze rozmnażać/replikować lub w ogóle nie mogą się replikować.
To, co sprawia, że szczepionki są skuteczne przeciwko chorobom, to fakt, że nasz układ odpornościowy jest zaprojektowany do zapamiętywania. Kiedy organizm jest narażony na jedną lub więcej dawek szczepionki, nasz organizm „pamięta” i zwykle pozostajemy chronieni przed chorobą przez lata lub przez całe życie. Szczepionki przede wszystkim chronią nas przed zachorowaniem.
Najpierw zobaczmy, jak działa układ odpornościowy organizmu, aby chronić nas przed chorobami.
Nasz układ odpornościowy składa się z wyspecjalizowanej sieci narządów, komórek i tkanek, które współpracują ze sobą, aby chronić nas przed chorobami. Kiedy chorobotwórczy wirus lub bakteria dostanie się do organizmu, nasz układ odpornościowy rozpoznaje zarodek jako obcy, a następnie reaguje, wytwarzając przeciwciała, które pomagają zniszczyć zarazek. Czasami zarazek powoduje, że chorujemy, ale kiedy zarazek zostanie zniszczony, zwykle wracamy do zdrowia. Ponadto nasz układ odpornościowy zapamiętuje drobnoustroje (bakterie lub wirusy), które spowodowały chorobę i wie, jak je zniszczyć. Jeśli więc kiedykolwiek w przyszłości będziemy narażeni na ten sam zarazek chorobowy, nasz układ odpornościowy może go szybko zniszczyć, zanim będzie miał szansę wywołać u nas chorobę. Ta ochrona nazywa się odpornością.
Zobaczmy teraz, jak działają szczepionki.
Kiedy otrzymujemy szczepionkę, nasz układ odpornościowy reaguje na szczepionkę w taki sam sposób, jak na prawdziwy zarazek. Szczepionki wyzwalają naszą odpowiedź immunologiczną w celu rozpoznania i zwalczania organizmów chorobotwórczych. Zawierają osłabione lub nieaktywne części określonego organizmu (antygenu), który wyzwala odpowiedź immunologiczną w organizmie. Nowsze szczepionki zawierają schemat wytwarzania antygenów, a nie sam antygen.
Często słyszymy terminy szczepionki , szczepienia i szczepienia .
Edward Jenner, angielski lekarz i naukowiec, uważany jest za twórcę szczepionki na Zachodzie w 1796 roku. Wziął płyn z pęcherza krowianki i podrapał nim skórę ośmioletniego chłopca. Na miejscu pojawił się pojedynczy pęcherz, ale chłopiec szybko wyzdrowiał. Później Jenner ponownie zaszczepił chłopca, tym razem materią ospy, i żadna choroba się nie rozwinęła. Szczepionka okazała się sukcesem.
W całej historii ludzie z powodzeniem opracowali szczepionki przeciwko wielu zagrażającym życiu chorobom, w tym zapaleniu opon mózgowych, tężcowi, odrze i dzikiemu wirusowi polio.
Każdy składnik szczepionki służy określonemu celowi. Na przykład składniki szczepionki mogą:
1. Pomóż zapewnić odporność (ochronę) przed określoną chorobą. Takimi składnikami są:
Są to substancje obecne w niektórych szczepionkach, które pomagają układowi odpornościowemu silniej reagować na szczepionkę, takim przykładem jest aluminium.
2. Pomóż zapewnić bezpieczeństwo i trwałość szczepionki. Oni mogą być:
W niektórych szczepionkach stosuje się środki konserwujące, aby zapobiec zanieczyszczeniu bakteriami lub grzybami.
Pomagają aktywnym składnikom szczepionek w dalszym ciągu działać, gdy szczepionka jest wytwarzana, przechowywana i przenoszona. Żelatyna i cukier są stabilizatorami.
3. Być używane podczas produkcji szczepionki. To są:
Pomagają one rosnąć antygenom szczepionki.
Istnieje kilka rodzajów szczepionek, w tym:
Szczepionki inaktywowane wykorzystują zabitą wersję zarazka wywołującego chorobę. Zwykle nie zapewniają ochrony tak silnej, jak żywe szczepionki. Kilka dawek (zastrzyków przypominających) może być potrzebnych w godzinach nadliczbowych, aby uzyskać trwałą odporność na choroby. Takie szczepionki są stosowane w zapobieganiu wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, grypie, polio.
Ten rodzaj szczepionki wykorzystuje osłabioną (lub atenuowaną) postać zarazka wywołującego chorobę.
Są bardzo podobne do naturalnej infekcji, której pomagają zapobiegać, tworząc silną i długotrwałą odpowiedź immunologiczną. Jedna lub dwie dawki większości żywych szczepionek mogą zapewnić dożywotnią ochronę przed zarazkiem i chorobą, którą wywołuje. Takie szczepionki są przeznaczone do zapobiegania odrze, śwince, różyczce (połączone szczepionki MMR), rotawirusom, ospie, ospie wietrznej, żółtej febrze.
Te szczepionki wytwarzają białka w celu wywołania odpowiedzi immunologicznej. Mają kilka zalet w porównaniu z innymi rodzajami szczepionek, a ponieważ nie zawierają żywego wirusa, nie ma ryzyka wywołania choroby u osoby szczepionej. Szczepionki mRNA służą do ochrony przed COVID-19.
Szczepionka z wektorem wirusowym to szczepionka, która wykorzystuje wektor wirusowy do dostarczenia materiału genetycznego kodującego pożądany antygen do komórek gospodarza biorcy. Uczą twoje ciało, jak wytwarzać białko, które wywoła odpowiedź immunologiczną. Szczepionki wektorów wirusowych są stosowane w celu ochrony przed COVID-19.
