Çdo vit, miliona njerëz në mbarë botën pësojnë një goditje në tru. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), 15 milionë njerëz pësojnë infarkt në mbarë botën çdo vit. Goditja në tru renditet si shkaku i dytë kryesor i vdekjeve në mbarë botën me një shkallë vdekshmërie vjetore prej rreth 5.5 milionë. Është një sëmundje me rëndësi të jashtëzakonshme për shëndetin publik me pasoja të rënda ekonomike dhe sociale. Për shkak se është një urgjencë mjekësore, trajtimi i menjëhershëm është thelbësor.
Më pas, ne do të diskutojmë SROKE , dhe qëllimi i këtij mësimi është t'ju ndihmojë të kuptoni:
Një goditje ndodh kur një enë gjaku që transporton oksigjen dhe lëndë ushqyese në tru ose bllokohet nga një mpiksje ose shpërthen (ose këputet). Kur kjo ndodh, një pjesë e trurit nuk mund të marrë gjakun, gjithashtu nuk mund të marrë oksigjenin që i nevojitet, kështu që qelizat e trurit vdesin. Kjo bën që pjesa e trupit që kontrollon truri i dëmtuar të ndalojë së punuari.
Një goditje quhet gjithashtu një aksident cerebrovaskular, CVA, ose "sulm truri".
Goditjet në tru janë një urgjencë mjekësore dhe trajtimi urgjent është thelbësor. Sa më shpejt të fillojë trajtimi për një goditje në tru, aq më pak dëm do të ketë.
Llojet e goditjeve përfshijnë:
Nëse mendoni se dikush mund të ketë një goditje në tru, kontrolloni për këto:
Nëse këto janë të pranishme, thirrni menjëherë për ndihmë.
Të kesh një faktor rreziku nuk do të thotë se do ta marrim sëmundjen, por rrit shanset për ta marrë atë. Sa më shumë faktorë rreziku të jenë të pranishëm, aq më shumë ka të ngjarë të ndodhë një sëmundje ose problem shëndetësor.
Faktorët e rrezikut për goditje në tru përfshijnë:
Rreth 80% e goditjeve në tru janë të parandalueshme. Goditjet në tru mund të parandalohen duke bërë zgjedhje të shëndetshme jetese. Parandalimi parësor i goditjes në tru përfshin modifikimet e stilit të jetesës dhe masat për të kontrolluar presionin e gjakut, nivelet e kolesterolit, diabetin mellitus dhe fibrilacionin atrial. Goditja hemorragjike dhe ajo ishemike mund të parandalohen duke ulur presionin e gjakut te pacientët me hipertension. Pirja e më shumë ujit dhe ngrënia e ushqimeve të shëndetshme mund të ndihmojnë në parandalimin e një goditjeje në tru. Ushtrimi rregullisht, shmangia e duhanit dhe pirja e tepërt e alkoolit mund të ndihmojnë në parandalimin e goditjes në tru.
Trajtimi i goditjes në tru kryhet nga profesionistë shëndetësorë në spitale, duke përdorur mjekimet dhe teknikat e duhura. E rëndësishme është të merrni ndihmë në kohë. Gjithashtu, trajtimi është i ndryshëm për goditjet ishemike dhe hemorragjike. Në goditjet ishemike, trajtimi zakonisht përfshin ilaçe që shpërbëjnë mpiksjen dhe parandalojnë formimin e të tjerëve. Në trajtimin e goditjes hemorragjike, përfshihen medikamente që ulin presionin në tru dhe kontrollojnë presionin e përgjithshëm të gjakut, si dhe parandalojnë krizat ose shtrëngimet e papritura të enëve të gjakut. Në disa raste nevojitet trajtim kirurgjik.
Njerëzit mund të shërohen nga goditja në tru, por ata duhet të jenë të durueshëm. Rimëkëmbja zakonisht ndodh në dy faza. Faza e parë është kur mjekët administrojnë trajtim specifik për të rivendosur rrjedhën normale të gjakut në tru. Faza e dytë është kur pacienti i nënshtrohet rehabilitimit për shërimin e efekteve dytësore (të folurit të dëmtuar, aftësi të kufizuara fizike, dobësi ose paralizë të gjymtyrëve në njërën anë të trupit, etj). Shërimi më i shpejtë zakonisht ndodh gjatë tre deri në katër muajt e parë pas një goditjeje.
Koha e rikuperimit pas një goditjeje është e ndryshme për të gjithë. Ndonjëherë duhen javë, muaj ose ndonjëherë edhe vite. Gjithashtu, disa njerëz shërohen plotësisht nga goditja në tru, por të tjerë mund të kenë paaftësi afatgjata ose të përjetshme. Fatkeqësisht, ndonjëherë goditja në tru mund të jetë fatale.
