Ważne jest, aby zapewnić zintegrowane i kompleksowe przywództwo w kwestiach zdrowia na świecie. Kto jest za to odpowiedzialny? Zajmuje się tym międzynarodowa organizacja o nazwie Światowa Organizacja Zdrowia lub WHO. W tej lekcji zrozumiemy:
Światowa Organizacja Zdrowia nazywana jest także WHO. Jest częścią Organizacji Narodów Zjednoczonych. Zajmuje się głównymi problemami zdrowotnymi na całym świecie. Wyznacza standardy kontroli chorób, opieki zdrowotnej i leków; prowadzi programy edukacyjne i badawcze; oraz publikuje artykuły i raporty naukowe. Jednym z jej głównych celów jest poprawa dostępu do opieki zdrowotnej dla osób w krajach rozwijających się oraz w grupach, które nie mają dobrej opieki zdrowotnej.
Siedziba WHO znajduje się w Genewie w Szwajcarii. Istnieje 6 regionów WHO (Afryka, Ameryka, Azja Południowo-Wschodnia, Europa, wschodnia część Morza Śródziemnego i Zachodni Pacyfik), każdy z biurem regionalnym. Ponadto posiada również biura terenowe w różnych krajach, terytoriach i obszarach.
W kwietniu 1945 r. w San Francisco odbyła się konferencja mająca na celu powołanie Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ). Podczas tej konferencji przedstawiciele Brazylii i Chin zaproponowali powołanie międzynarodowej organizacji zdrowia i wezwali do zwołania konferencji w celu sformułowania konstytucji tej międzynarodowej organizacji zdrowia.
Później, w lutym 1946 r., Rada Gospodarczo-Społeczna ONZ poleciła Sekretarzowi Generalnemu zwołanie konferencji.
Od 18 marca do 5 kwietnia 1946 r. w Paryżu zbierał się Techniczny Komitet Przygotowawczy. Komitet ten opracował propozycje konstytucji.
Od 19 czerwca do 22 lipca 1946 r. w Nowym Jorku odbyła się Międzynarodowa Konferencja Zdrowia, na której przedstawiono powyższe propozycje.
Na podstawie tych propozycji Międzynarodowa Konferencja Zdrowia opracowała i przyjęła Konstytucję Światowej Organizacji Zdrowia. Konstytucja ta została podpisana 22 lipca 1946 r. przez przedstawicieli 51 członków Organizacji Narodów Zjednoczonych i 10 innych państw niebędących jej członkami.
Do czasu wejścia w życie Konstytucji Światowej Organizacji Zdrowia powołano Komisję Tymczasową do wykonywania niektórych czynności istniejących instytucji zdrowia.
Preambuła i art. 69 Konstytucji WHO stanowią, że WHO powinna być wyspecjalizowaną agendą ONZ. Artykuł 80 przewiduje, że Konstytucja wejdzie w życie, gdy ratyfikuje ją 26 członków Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Ostatecznie Konstytucja weszła w życie 7 kwietnia 1948 r., kiedy 26 z 61 rządów, które ją podpisały, ratyfikowało jej podpis.
Pierwsze Zgromadzenie Zdrowia odbyło się w Genewie 24 czerwca 1948 r. Z udziałem delegacji z 53 z 55 państw członkowskich. Zdecydowała, że Komisja Tymczasowa przestanie istnieć o północy 31 sierpnia 1948 r., a jej następcą zostanie natychmiast WHO.
WHO ustanowiła następujące zasady, które uważa za podstawowe dla szczęścia, harmonijnych relacji i bezpieczeństwa wszystkich ludzi:
WHO ma siedzibę główną w Genewie i 6 biur regionalnych i 150 krajowych. Delegaci z jej państw członkowskich kontrolują agencję. Ci delegaci głosują nad polityką i wybierają dyrektora generalnego.
Prace WHO wykonują:
Światowe Zgromadzenie Zdrowia z siedzibą w Genewie spotyka się zazwyczaj co roku w maju. Mianuje dyrektora generalnego co pięć lat i głosuje w sprawach polityki i finansów WHO, w tym proponowanego budżetu. Ocenia również sprawozdania Zarządu i decyduje, czy istnieją obszary pracy wymagające dalszego zbadania. Zgromadzenie wybiera 34 członków, posiadających kwalifikacje techniczne w dziedzinie zdrowia, do zarządu na trzyletnią kadencję. Główne funkcje rady to wykonywanie decyzji i polityki Zgromadzenia, doradzanie mu i ułatwianie jego pracy.
Na czele agencji stoi Dyrektor Generalny, który jest powoływany przez Zgromadzenie Zdrowia na wniosek Zarządu. Delegaci WHO ustalają program agencji i co roku zatwierdzają aspiracyjny budżet na Światowym Zgromadzeniu Zdrowia. Dyrektor generalny jest odpowiedzialny za zebranie lwiej części środków od darczyńców.
Instytucje globalne: Oprócz biur regionalnych, krajowych i łącznikowych Światowe Zgromadzenie Zdrowia powołało także inne instytucje promujące i prowadzące badania. Na przykład Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC).
Biura regionalne: Artykuł 44 konstytucji WHO zezwala WHO na „ustanowienie jednej organizacji regionalnej w celu zaspokojenia specjalnych potrzeb każdego określonego obszaru. Każdy region ma komitet regionalny, który spotyka się generalnie raz w roku. Na czele każdego biura regionalnego stoi dyrektor , który jest wybierany przez Komitet Regionalny.Każdy komitet regionalny WHO składa się ze wszystkich szefów Departamentów Zdrowia we wszystkich rządach krajów tworzących Region.Dyrektor regionalny jest faktycznie szefem WHO dla swojego regionu. Dyrektor regionalny kieruje i/lub nadzoruje personelem pracowników służby zdrowia i innych ekspertów w biurach regionalnych i ośrodkach specjalistycznych Dyrektor regionalny jest także bezpośrednim organem nadzorującym (wraz z dyrektorem generalnym WHO) wszystkich szefów biur krajowych WHO , znanych jako Przedstawiciele WHO, w regionie.
Państwa członkowskie WHO są pogrupowane w sześć regionów. Każdy region ma biuro regionalne:
| Afryka | Brazzaville, Republika Konga | AFRO obejmuje większość Afryki, z wyjątkiem Egiptu, Sudanu, Dżibuti, Tunezji, Libii, Somalii i Maroka (wszystkie podlegają EMRO). |
| Europa | Kopenhaga, Dania | EURO obejmuje całą Europę (z wyjątkiem Liechtensteinu), Izrael i cały były ZSRR. |
| Azja Południowo-Wschodnia | Nowe Delhi Indie | Korea Północna jest obsługiwana przez SEARO. |
| Wschodnia część Morza Śródziemnego | Kair, Egipt | Regionalne Biuro Wschodniośródziemnomorskie obsługuje kraje Afryki, które nie są objęte AFRO, a także wszystkie kraje Bliskiego Wschodu z wyjątkiem Izraela. Pakistan jest obsługiwany przez EMRO. |
| Zachodni Pacyfik | Manila, Filipiny | WPRO obejmuje wszystkie kraje azjatyckie nieobsługiwane przez SEARO i EMRO oraz wszystkie kraje Oceanii. Korea Południowa jest obsługiwana przez WPRO. |
| Amerykanie | Waszyngton, DC, Stany Zjednoczone | Znana również jako Pan American Health Organization (PAHO) i obejmuje obie Ameryki. |
Monitoruje i koordynuje działania dotyczące wielu zagadnień związanych ze zdrowiem, w tym żywności modyfikowanej genetycznie, zmian klimatu, używania tytoniu i narkotyków oraz bezpieczeństwa ruchu drogowego. Jest także arbitrem norm i dobrych praktyk.
Od 1977 roku WHO prowadzi listę podstawowych leków, do przechowywania których zachęca szpitale. Wraz z listą niezbędnych leków pojawiła się też lista badań diagnostycznych. Zawiera również wytyczne dotyczące priorytetowych urządzeń medycznych, takich jak respiratory oraz aparaty rentgenowskie i ultrasonograficzne. Informuje kraje członkowskie o najnowszych osiągnięciach w badaniach nad rakiem, opracowywaniu leków, zapobieganiu chorobom, kontroli narkomanii, stosowaniu szczepionek oraz zagrożeniach dla zdrowia związanych z chemikaliami i innymi substancjami.
W 2007 roku członkowie agencji przyznali jej wyłączne uprawnienia do ogłaszania globalnych zagrożeń zdrowotnych. Agencja sponsoruje działania na rzecz zwalczania chorób epidemicznych i endemicznych poprzez propagowanie masowych akcji obejmujących ogólnokrajowe programy szczepień, instruktaż stosowania antybiotyków i insektycydów, doskonalenie zaplecza laboratoryjnego i klinicznego w zakresie wczesnej diagnostyki i profilaktyki, pomoc w zaopatrzeniu w czystą wodę i sanitarnych oraz edukacji zdrowotnej dla mieszkańców społeczności wiejskich. Kampanie okazały się skuteczne w walce z AIDS, gruźlicą, malarią i kilkoma innymi chorobami.
Niektóre ze znaczących osiągnięć WHO obejmują programy szczepień dzieci, które przyczyniły się do wyeliminowania ospy prawdziwej w 1979 r., zmniejszenia liczby zakażeń polio o 99% i doprowadzenia do epidemii zespołu ostrej niewydolności oddechowej (SARS) w 2003 r.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) odegrała kluczową rolę w walce z pandemią COVID-19.
WHO polega na tym, że państwa członkowskie monitorują i zgłaszają kryzysy w odpowiednim czasie.
W przypadku nadzwyczajnego kryzysu WHO może ogłosić stan zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym (PHEIC, wymawiane jako „fałszywy”). Podczas PHEIC WHO wydaje swoim członkom niewiążące wytyczne dotyczące sposobu reagowania na sytuację kryzysową, w tym dotyczące potencjalnych ograniczeń w podróżowaniu i handlu. Ma ona na celu uniemożliwienie państwom w regionie i poza nim nadmiernej reakcji i wyrządzania nieuzasadnionych szkód gospodarczych krajowi pogrążonemu w kryzysie. Deklaracja PHEIC może przyspieszyć działania międzynarodowe i zachęcić do priorytetowych badań nad tą chorobą.
Ponadto WHO zapewnia również koordynację i wytyczne w sytuacjach kryzysowych, które nie są na poziomie PHEIC. W nagłych przypadkach WHO określa wytyczne dotyczące leczenia, aby zapobiec panice. Działa również jako globalny koordynator, kierując dane naukowe i ekspertów tam, gdzie są potrzebne.
