Është e rëndësishme të sigurohet një udhëheqje e integruar dhe gjithëpërfshirëse për çështjet globale të shëndetit. Kush është përgjegjës për ta bërë këtë? Kjo bëhet nga një organizatë ndërkombëtare e quajtur Organizata Botërore e Shëndetësisë ose OBSH. Në këtë mësim do të kuptojmë:
Organizata Botërore e Shëndetësisë quhet edhe OBSH. Është pjesë e Kombeve të Bashkuara. Ai merret me çështje të mëdha shëndetësore në mbarë botën. Ai përcakton standardet për kontrollin e sëmundjeve, kujdesin shëndetësor dhe ilaçet; zhvillon programe arsimore dhe kërkimore; dhe boton punime dhe raporte shkencore. Një nga qëllimet kryesore të tij është të përmirësojë aksesin në kujdesin shëndetësor për njerëzit në vendet në zhvillim dhe në grupe që nuk marrin kujdes të mirë shëndetësor.
Selia e OBSH-së ndodhet në Gjenevë, Zvicër. Ekzistojnë 6 rajone të OBSH-së (Afrika, Amerika, Azia Juglindore, Evropa, Mesdheu Lindor dhe Paqësori Perëndimor), secili me një zyrë rajonale. Përveç kësaj, ajo gjithashtu ka zyra në terren në vende, territore dhe zona të ndryshme.
Në prill të vitit 1945, u mbajt një konferencë për krijimin e Kombeve të Bashkuara (OKB) në San Francisko. Gjatë kësaj konference, përfaqësuesit e Brazilit dhe Kinës propozuan krijimin e një organizate ndërkombëtare shëndetësore dhe kërkuan një konferencë për hartimin e kushtetutës së kësaj organizate ndërkombëtare shëndetësore.
Më vonë, në shkurt 1946, Këshilli Ekonomik dhe Social i OKB-së udhëzoi Sekretarin e Përgjithshëm që të mblidhte konferencën.
Nga 18 marsi deri më 5 prill 1946, një Komitet Përgatitor Teknik u mblodh në Paris. Ky komision përpiloi propozimet për kushtetutën.
Nga 19 qershori deri më 22 korrik 1946, në qytetin e Nju Jorkut u zhvillua Konferenca Ndërkombëtare e Shëndetit, ku u prezantuan propozimet e mësipërme.
Mbi bazën e këtyre propozimeve, Konferenca Ndërkombëtare e Shëndetësisë hartoi dhe miratoi Kushtetutën e Organizatës Botërore të Shëndetësisë. Kjo Kushtetutë u nënshkrua më 22 korrik 1946 nga përfaqësues të 51 anëtarëve të Kombeve të Bashkuara dhe të 10 vendeve të tjera joanëtare.
Deri në fillimin e Kushtetutës së Organizatës Botërore të Shëndetësisë, u krijua një Komision i Përkohshëm për të kryer disa aktivitete të institucioneve ekzistuese shëndetësore.
Preambula dhe neni 69 i Kushtetutës së OBSH-së parashikojnë që OBSH duhet të jetë një agjenci e specializuar e OKB-së. Neni 80 parashikon që Kushtetuta do të hynte në fuqi kur 26 anëtarë të Kombeve të Bashkuara ta kishin ratifikuar atë.
Më në fund, Kushtetuta hyri në fuqi më 7 prill 1948, kur 26 nga 61 qeveritë që e kishin nënshkruar, ratifikuan nënshkrimin e saj.
Asambleja e parë e Shëndetësisë u zhvillua në Gjenevë më 24 qershor 1948 me delegacione nga 53 nga 55 shtetet anëtare. Ai vendosi që Komisioni i Përkohshëm do të pushonte së ekzistuari në mesnatën e 31 gushtit 1948 dhe do të pasohej menjëherë nga OBSH.
OBSH ka përcaktuar parimet e mëposhtme që beson se janë themelore për lumturinë, marrëdhëniet harmonike dhe sigurinë e të gjithë popujve:
OBSH ka selinë në Gjenevë dhe ka 6 zyra rajonale dhe 150 zyra në vend. Delegatët nga shtetet e saj anëtare kontrollojnë agjencinë. Këta delegatë votojnë për politikat dhe zgjedhin drejtorin e përgjithshëm.
Puna e OBSH-së kryhet nga:
Me seli në Gjenevë, Asambleja Botërore e Shëndetësisë zakonisht takohet çdo vit në maj. Ai emëron drejtorin e përgjithshëm çdo pesë vjet dhe voton për çështjet e politikave dhe financave të OBSH-së, duke përfshirë buxhetin e propozuar. Ai gjithashtu shqyrton raportet e Bordit Ekzekutiv dhe vendos nëse ka fusha të punës që kërkojnë shqyrtim të mëtejshëm. Kuvendi zgjedh 34 anëtarë, të kualifikuar teknikisht në fushën e shëndetësisë, në bordin ekzekutiv për mandate trevjeçare. Funksionet kryesore të bordit janë të zbatojë vendimet dhe politikat e Kuvendit, ta këshillojë atë dhe të lehtësojë punën e tij.
Agjencia drejtohet nga Drejtori i Përgjithshëm, i cili emërohet nga Asambleja e Shëndetësisë me emërimin e Bordit Ekzekutiv. Delegatët e OBSH-së vendosin axhendën e agjencisë dhe miratojnë një buxhet aspirativ çdo vit në Asamblenë Botërore të Shëndetësisë. Drejtori i Përgjithshëm është përgjegjës për mbledhjen e pjesës së madhe të fondeve nga donatorët.
Institucionet globale: Përveç zyrave rajonale, të vendit dhe të ndërlidhjes, Asambleja Botërore e Shëndetësisë ka krijuar edhe institucione të tjera për promovimin dhe zhvillimin e kërkimit. Për shembull, Agjencia Ndërkombëtare për Kërkime mbi Kancerin (IARC).
Zyrat rajonale: Neni 44 i kushtetutës së OBSH-së i lejon OBSH-së të "themelojë një organizatë të vetme rajonale për të përmbushur nevojat e veçanta të secilës zonë të përcaktuar. Çdo rajon ka një komitet rajonal që zakonisht mblidhet një herë në vit. Çdo zyrë rajonale drejtohet nga një drejtor , i cili zgjidhet nga Komiteti Rajonal Çdo komitet rajonal i OBSH-së përbëhet nga të gjithë krerët e Departamentit të Shëndetësisë, në të gjitha qeveritë e vendeve që përbëjnë Rajonin. Drejtori rajonal është në fakt kreu i OBSH-së për rajonin e tij ose të saj. Drejtori rajonal drejton dhe/ose mbikëqyr një staf shëndetësor dhe ekspertë të tjerë në zyrat rajonale dhe në qendrat e specializuara Drejtori rajonal është gjithashtu autoriteti mbikëqyrës i drejtpërdrejtë (së bashku me Drejtorin e Përgjithshëm të OBSH-së) i të gjithë drejtuesve të zyrave të OBSH-së në vend. , të njohur si Përfaqësuesit e OBSH-së, brenda rajonit.
Shtetet Anëtare të OBSH-së janë grupuar në gjashtë rajone. Çdo rajon ka një zyrë rajonale:
| Afrika | Brazzaville, Republika e Kongos | AFRO përfshin pjesën më të madhe të Afrikës, me përjashtim të Egjiptit, Sudanit, Xhibutit, Tunizisë, Libisë, Somalisë dhe Marokut (të gjitha bien nën EMRO). |
| Evropë | Kopenhagë, Danimarkë | EURO përfshin të gjithë Evropën (përveç Lihtenshtajnit), Izraelin dhe të gjithë ish-BRSS. |
| Azia Juglindore | Nju Delhi, Indi | Koreja e Veriut shërbehet nga SEARO. |
| Mesdheut Lindor | Kajro, Egjipt | Zyra Rajonale e Mesdheut Lindor u shërben vendeve të Afrikës që nuk përfshihen në AFRO, si dhe të gjitha vendeve në Lindjen e Mesme përveç Izraelit. Pakistani shërbehet nga EMRO. |
| Paqësori perëndimor | Manila, Filipine | WPRO mbulon të gjitha vendet aziatike që nuk shërbehen nga SEARO dhe EMRO, dhe të gjitha vendet në Oqeani. Koreja e Jugut shërbehet nga WPRO. |
| Amerikat | Uashington, DC, Shtetet e Bashkuara | Gjithashtu i njohur si Organizata Shëndetësore Panamerikane (PAHO) dhe mbulon kontinentin amerikan. |
Ai monitoron dhe koordinon aktivitetet në lidhje me shumë çështje të lidhura me shëndetin, duke përfshirë ushqimet e modifikuara gjenetikisht, ndryshimet klimatike, përdorimin e duhanit dhe drogës dhe sigurinë rrugore. Ai është gjithashtu një arbitër i normave dhe praktikave më të mira.
Që nga viti 1977, OBSH ka mbajtur një listë të barnave thelbësore që inkurajon spitalet t'i rezervojnë. Së bashku me një listë të barnave thelbësore, ajo doli edhe me një listë të testeve diagnostikuese. Ai gjithashtu ofron udhëzime për pajisjet mjekësore prioritare, të tilla si ventilatorët dhe aparatet me rreze X dhe ultratinguj. Ai i mban vendet anëtare të informuara për zhvillimet më të fundit në kërkimin e kancerit, zhvillimin e ilaçeve, parandalimin e sëmundjeve, kontrollin e varësisë nga droga, përdorimin e vaksinave dhe rreziqet shëndetësore të kimikateve dhe substancave të tjera.
Në vitin 2007, anëtarët e agjencisë i dhanë autoritet ekskluziv për të deklaruar emergjencat shëndetësore globale. Agjencia sponsorizon masat për kontrollin e sëmundjeve epidemike dhe endemike duke promovuar fushata masive që përfshijnë programe vaksinimi mbarëkombëtar, udhëzime për përdorimin e antibiotikëve dhe insekticideve, përmirësimin e ambienteve laboratorike dhe klinike për diagnostikimin dhe parandalimin e hershëm, asistencë në sigurimin e furnizimit me ujë të pastër. dhe sistemet sanitare, dhe edukimi shëndetësor për njerëzit që jetojnë në komunitetet rurale. Fushatat rezultuan të suksesshme kundër SIDA-s, tuberkulozit, malaries dhe disa sëmundjeve të tjera.
Disa nga arritjet e rëndësishme të OBSH-së përfshijnë programet e vaksinimit të fëmijëve, të cilat kontribuan në çrrënjosjen e lisë në vitin 1979, një reduktim 99% të infeksioneve të poliomielitit dhe çuan në epideminë e sindromës së rëndë akute të frymëmarrjes (SARS) të vitit 2003.
Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) ka luajtur një rol vendimtar në trajtimin e pandemisë COVID-19.
OBSH mbështetet në shtetet e saj anëtare për të monitoruar dhe raportuar krizat në kohën e duhur.
Nëse ka një krizë të jashtëzakonshme, OBSH mund të shpallë një emergjencë të shëndetit publik me shqetësim ndërkombëtar (PHEIC, shqiptuar "fake"). Gjatë një PHEIC, OBSH lëshon udhëzime jo të detyrueshme për anëtarët e saj se si ata duhet t'i përgjigjen urgjencës, duke përfshirë kufizimet e mundshme të udhëtimit dhe tregtisë. Ai synon të parandalojë vendet në rajon dhe më gjerë nga reagimi i tepërt dhe shkaktimi i dëmeve të panevojshme ekonomike për vendin në krizë. Deklarimi i një PHEIC mund të ndihmojë në përshpejtimin e veprimit ndërkombëtar dhe inkurajimin e kërkimit prioritar mbi sëmundjen në fjalë.
Për më tepër, OBSH gjithashtu ofron koordinim dhe udhëzime për emergjencat që nuk janë në nivelin e një PHEIC. Në raste urgjente, OBSH-ja përcakton udhëzimet e trajtimit për të parandaluar panikun. Ai gjithashtu vepron si një koordinator global duke udhëhequr të dhënat shkencore dhe ekspertët atje ku nevojitet.
