ЦЕЛИ НА УЧЕЊЕ
До крајот на оваа лекција, треба да бидете во можност:
Бруто домашниот производ е монетарна мерка за пазарната вредност на сите финални добра и услуги произведени во одреден временски период во една земја или држава. Иако БДП обично се пресметува на годишна основа, тој понекогаш се пресметува на квартална основа. На пример, во САД, владата објавува годишна проценка на БДП за секој фискален квартал, а исто така и за календарската година. Во САД, Бирото за економска анализа (БЕА) го пресметува БДП користејќи податоци утврдени преку анкети на трговците на мало, производителите и градежниците, како и со гледање на трговските текови.
Пресметката на БДП на една земја ја опфаќа целата приватна и јавна потрошувачка, инвестициите, додатоците на приватните залихи, платените трошоци за изградба и надворешно-трговскиот биланс. Од сите компоненти што го сочинуваат БДП на една земја, особено е важен надворешно-трговскиот биланс. БДП на една земја има тенденција да се зголемува кога вкупната вредност на стоките и услугите што домашните производители ги продаваат на странски земји ја надминува вкупната вредност на странските стоки и услуги што ги купуваат домашните клиенти, кога тоа се случува, се вели дека земјата има трговски суфицит. Ако се случи обратно, ако износот што домашните потрошувачи го трошат на странски производи е многу поголем од вкупниот збир на она што домашните производители им го продаваат на странските потрошувачи, тоа се нарекува трговски дефицит . Во овој случај, БДП на една земја има тенденција да се намалува.
БДП може да се пресметува или на номинална основа или на реална основа, а последната ја опфаќа инфлацијата. Генерално, реалниот БДП е подобар метод за изразување на долгорочните национални економски перформанси бидејќи користи постојани долари.
ВИДОВИ БРУТО ДОМАШНИОТ ПРОИЗВОД
БДП може да се пријави на неколку начини. Тие се:
Номинален БДП
Номиналниот БДП е проценка на економското производство во економија која ги вклучува тековните цени во нејзината пресметка. Тоа не ја отстранува инфлацијата или темпото на раст на цените, што може да ја надува бројката за раст. Сите стоки и услуги пресметани во номиналниот БДП се вреднуваат по цените за кои реално се продаваат, во таа конкретна година. Номиналниот БДП се користи кога се споредуваат различни квартали на производство во истата година. Кога се споредува БДП од две или повеќе години, се користи реалниот БДП бидејќи, всушност, отстранувањето на влијанието на инфлацијата овозможува споредбата на различните години да се фокусира исклучиво на обемот.
Реален БДП
Реалниот БДП е мерка приспособена според инфлацијата која го одразува количеството на стоки и услуги произведени од економијата во дадена година, цените се одржуваат константни од година во година со цел да се оддели влијанието на инфлацијата или дефлацијата од трендот на производството со текот на времето. . БДП е предмет на инфлација бидејќи се заснова на монетарната вредност на стоките и услугите. Економистите користат процес кој се прилагодува на инфлацијата за да се дојде до реалниот БДП на економијата. Реалниот БДП се пресметува со помош на дефлатор на цената на БДП, што е разлика помеѓу тековната и базната година. Номиналниот БДП се дели со овој дефлатор, со што се добива реален БДП. Номиналниот БДП е обично повисок од реалниот БДП бидејќи инфлацијата е типично позитивна бројка. Реалниот БДП ги опфаќа промените во пазарната вредност, според тоа, ја намалува разликата помеѓу бројките за производство од година во година.
БДП по глава на жител
БДП по глава на жител е мерење на БДП по лице во населението на една земја. БДП по глава на жител може да се наведе во номинални, реални или PPP термини (паритет на куповна моќ) - вообичаена метрика што ја применуваат економските аналитичари за да ги споредат валутите на различни земји. Тоа укажува на износот на аутпут или приход по лице во една економија може да укаже на просечна продуктивност или просечен животен стандард. Тоа покажува колку економска производна вредност може да му се припише на секој поединечен граѓанин. БДП по глава на жител често се анализира заедно со повеќе традиционални мерки на БДП.
Раст на БДП
Стапката на раст на БДП ја споредува промената на економското производство на земјата од година во година со цел да се измери колку брзо расте економијата. Обично се изразува како процентуална стапка, оваа мерка е популарна за креаторите на економската политика бидејќи растот на БДП е тесно поврзан со клучните цели на политиката како што се стапките на невработеност и инфлацијата.
МЕТОДИ НА ПРЕСМЕТКА НА БДП
БДП може да се одреди преку три основни методи кои се:
Тој е познат и како пристап на трошење, го пресметува трошењето на различните групи кои учествуваат во економијата. Овој пристап може да се пресмета со следнава формула:
БДП= C + G + I + NX
Каде;
C= потрошувачка
G= државни трошења
I= инвестиција
NX=нето извоз
Потрошувачката се однесува на расходите за приватна потрошувачка или потрошувачките трошоци. Потрошувачите трошат пари за да набават стоки и услуги. Потрошувачката на потрошувачите е најголемата компонента на БДП.
Владините трошења ги претставуваат државните потрошувачки расходи и бруто инвестициите. Владата троши пари на опрема, платен список и инфраструктура.
Инвестициите се однесуваат на приватни домашни инвестиции или капитални расходи. Бизнисите трошат пари за да инвестираат во своите деловни активности. Деловните инвестиции се многу критична компонента на БДП бидејќи го зголемуваат производниот капацитет на економијата и го зголемуваат нивото на вработеност.
Нето извозот е вкупен извоз минус вкупниот увоз (NX= Извоз-увоз)
Пристапот за производство (аутпут).
Тоа е обично обратно од пристапот на расходи. Наместо мерење на влезните трошоци кои придонесуваат за економската активност, производствениот пристап ја проценува вкупната вредност на економскиот аутпут и намалена за трошоците за интермедијарни добра што се трошат во процесот.
Приодот на приход
Приходот го пресметува приходот остварен од сите фактори на производство во една економија, вклучително и закупнината платена по земја, повратот на капиталот во форма на камати.
РЕЗИМЕ
