Back to the topics list

czytanie ze zrozumieniem

Cele kształcenia

Pod koniec tej lekcji powinieneś umieć:

• Zdefiniuj czytanie ze zrozumieniem
• Opisz czynniki sprzyjające czytaniu ze zrozumieniem
• Wyjaśnij poziomy umiejętności czytania ze zrozumieniem

Czytanie ze zrozumieniem to umiejętność przetworzenia tekstu, zrozumienia jego znaczenia i zintegrowania go z tym, co już czytelnikowi jest znane. Podstawowe umiejętności wymagane do skutecznego czytania ze zrozumieniem obejmują:

• Znajomość znaczenia różnych słów.
• Umiejętność rozumienia znaczenia słowa w kontekście dyskursu.
• Umiejętność śledzenia organizacji pasażu i identyfikowania w nim odniesień i poprzedników.
• Umiejętność wyciągania wniosków z fragmentu dotyczącego jego treści.
• Umiejętność zidentyfikowania głównej myśli fragmentu.
• Możliwość udzielenia odpowiedzi na każde pytanie, na które odpowiedź znajduje się we fragmencie.
• Umiejętność rozpoznawania struktur zdaniowych lub środków literackich, które zostały użyte we fragmencie.
• Umiejętność określenia tonacji fragmentu.
• Sytuacyjny nastrój, przestrzenne i czasowe punkty odniesienia, intencjonalne i przypadkowe odmiany i wiele innych.

Zdolność jednostki do zrozumienia tekstu zależy od jej zdolności i umiejętności przetwarzania informacji . Jeśli rozpoznawanie słów jest trudne, uczniowie poświęcają dużo swojej mocy obliczeniowej na czytanie pojedynczych słów. To z kolei koliduje ze zdolnością rozumienia tego, co czytają.

Istnieje wiele strategii czytania, które poprawiają rozumienie tekstu czytanego, a także wnioskowanie, w tym nawet poprawę słownictwa, krytyczną analizę tekstu i ćwiczenie głębokiego czytania.

Umiejętności rozumienia są nabywane przez ludzi poprzez instrukcje i edukację, inni uczą się poprzez bezpośrednie doświadczenia. Sprawne czytanie zależy od umiejętności bezwysiłkowego i szybkiego rozpoznawania słów. Może to być również określone przez rozwój poznawczy jednostki, czyli (procesy konstrukcji myśli).

Istnieją specyficzne cechy określające powodzenie w zrozumieniu tekstu przez jednostkę. Obejmują one wcześniejszą wiedzę na dany temat, umiejętność wyciągania wniosków z monitorowania rozumienia i metodycznego zadawania pytań typu „Czy warto to przeczytać?” oraz dobrze rozwinięty język.

Instrukcje dotyczące strategii rozumienia często polegają na rozpoczęciu od pomocy uczniom poprzez naśladowanie i społeczne uczenie się, podczas których nauczyciele wyjaśniają modele zarówno oddolne, jak i odgórne, style gatunkowe i zapoznają uczniów ze złożonością rozumienia tekstu. Drugi etap po etapie przyległości polega na stopniowym uwalnianiu odpowiedzialności, w którym uczniowie otrzymują indywidualną odpowiedzialność za stosowanie strategii, których nauczyli się niezależnie. Ostatni etap polega na doprowadzeniu uczniów do samoregulującego się stanu uczenia się, polegającego na coraz większej liczbie ćwiczeń i ocenianiu.

Czytanie ze zrozumieniem odnosi się do poziomu zrozumienia wiadomości lub tekstu. To zrozumienie wynika z interakcji między słowami pisanymi a sposobem, w jaki wyzwalają one wiedzę poza tekstem. Rozumienie można również określić jako twórczy, wieloaspektowy proces, który zależy od 4 umiejętności językowych, są to: fonologia, pragmatyka, semantyka i składnia. Siedem podstawowych umiejętności czytania ze zrozumieniem to: dekodowanie, słownictwo, płynność, zdanie, spójność i konstrukcja, wiedza podstawowa i rozumowanie oraz uwaga i pamięć robocza.

Poziomy czytania ze zrozumieniem

Istnieją dwa poziomy przetwarzania, które są zaangażowane w czytanie ze zrozumieniem, są to przetwarzanie płytkie (niskiego poziomu) oraz przetwarzanie głębokie (wysokiego poziomu). Głębokie przetwarzanie obejmuje przetwarzanie semantyczne, podczas gdy płytkie przetwarzanie obejmuje rozpoznawanie fonemiczne i strukturalne.

Strategie czytania

Istnieją różne strategie nauczania czytania. Strategie są ważne, ponieważ określają poziom czytania ze zrozumieniem. Strategie czytania różnią się w zależności od wyzwań, takich jak: długie zdania, nowe koncepcje, nieznane słownictwo i złożone zdania. Próba sprostania wszystkim tym wyzwaniom za jednym razem może być trudna. Istnieje zatem potrzeba tworzenia strategii czytania ze zrozumieniem. Należy pamiętać, że omówione poniżej strategie powinny być dostosowane do poziomu ucznia, jego wieku, uzdolnień i umiejętności. Niektóre strategie stosowane przez nauczycieli obejmują: czytanie na głos, więcej ćwiczeń z czytania i pracę w grupach. Przyjrzyjmy się innym strategiom czytania:

• Wzajemne nauczanie. Strategia ta została opracowana w latach 80. XX wieku i uczy uczniów przewidywania, wyjaśniania i podsumowywania treści tekstu. Stosowanie strategii takich jak streszczanie po każdym przeczytanym akapicie okazało się skuteczną strategią budowania zrozumienia uczniów. Ideą tej strategii jest to, że uczniowie mają tendencję do samodzielnego rozwijania silniejszych umiejętności rozumienia, pod warunkiem, że nauczyciel da im specjalne narzędzia mentalne do rozpakowywania tekstu.
• Rozmowy instruktażowe. Nazywa się to również rozumieniem poprzez dyskusję. Pomagają stworzyć wyższy poziom możliwości myślenia dla uczniów poprzez promowanie estetycznego i krytycznego myślenia o tekście. Badania wykazały, że dyskusje w klasie poprawiają zdolność uczniów do generowania nowych pomysłów i zadawania pytań.
• Czynniki tekstowe. Kiedy niektóre czynniki tekstu są zrozumiałe, uczniowi łatwiej jest zrozumieć tekst. Przykładem takich czynników jest gatunek tekstu, taki jak beletrystyka historyczna, poezja czy biografie. Różne gatunki mają różne cechy struktury tekstu. Gdy te cechy zostaną zrozumiane, czytelnikowi łatwiej będzie je zrozumieć.
• Obrazy niewerbalne. Wiąże się to z mediami, które wykorzystują schematy do tworzenia powiązań z tekstem i pobudzania wyobraźni czytelnika. Niektóre główne przykłady to: obrazy, emotikony i emotikony. Niektóre z tych cech mogą również wywołać humor, który może być dobry dla zrozumienia i zapamiętania.
• Wyobrażanie sobie. Wiąże się to z tworzeniem mentalnego obrazu podczas czytania tekstu. Można to promować, zadając pytania sensoryczne. Czytelnicy mogą ćwiczyć wizualizację poprzez to, co słyszą, wąchają, smakują lub czują.
• Czytanie partnerskie. Ta strategia polega na czytaniu par. Polega na tym, że jeden uczeń czyta na głos innemu uczniowi, a następnie zadaje pytania. Ta strategia jest ważna, ponieważ zapewnia płynny model czytania i pomaga uczniom w nauce umiejętności dekodowania poprzez udzielanie informacji zwrotnych. Daje to również nauczycielowi szansę na obserwację poziomu zrozumienia różnych uczniów i indywidualne korygowanie.

Strategie rozumienia

Badania wykazały, że bardzo sprawni czytelnicy stosują pewne strategie rozumienia tekstu. Strategie te mogą być również stosowane przez mniej biegłych czytelników w celu poprawy ich zrozumienia. Strategie te obejmują:

• Wyciąganie wniosków. Polega to na łączeniu różnych części tekstu, które nie są ze sobą bezpośrednio powiązane, w celu uzyskania rozsądnego wniosku.
• Planowanie i monitorowanie. Obejmuje to takie praktyki, jak przeglądanie tekstu, na przykład poprzez spis treści lub konspekt. To wyzwala umysłową świadomość czytelnika i może pomóc czytelnikowi w ustaleniu celów czytania.
• Zadawać pytania. Jest to dobry sposób na szukanie wyjaśnień w niezrozumiałych obszarach, a także poprawia zrozumienie tekstu jako całości.
• Określanie ważności. Wskazywanie pomysłów i przesłań w tekście, które czytelnik uważa za ważne, również sprzyja zrozumieniu. Podsumowanie ważnych idei pomaga promować zrozumienie tekstu.
• Wizualizacja. Czytelnicy mogą tworzyć wizualne i mentalne obrazy po przeczytaniu tekstu. Umiejętność wizualnego łączenia się z tekstem to strategia promująca czytanie ze zrozumieniem.
• Tworzyć połączenia. Jest to podejście poznawcze, które polega na nawiązaniu osobistego związku, takiego jak osobiste doświadczenie i wcześniej przeczytane teksty, z treścią tekstu w celu głębszego zrozumienia tekstu.

Streszczenie

Dowiedzieliśmy się, że:

• Czytanie ze zrozumieniem to umiejętność przetwarzania i rozumienia znaczenia tekstu.
• Umiejętność czytania ze zrozumieniem determinowana jest zdolnością do przetwarzania informacji.
• Strategie takie jak krytyczna analiza, wizualizacja i zadawanie pytań mogą poprawić czytanie ze zrozumieniem.
• Istnieją dwa poziomy przetwarzania w czytaniu ze zrozumieniem: płytkie i głębokie.