Back to the topics list

زنجیره ی غذایی

زنجیره غذایی چیست؟

انتقال انرژی غذایی از گیاهان سبز (تولیدکنندگان) از طریق یک سری ارگانیسم ها با خوردن و خوردن مکرر، زنجیره غذایی نامیده می شود.

در اینجا علف توسط ملخ خورده می شود. ملخ توسط قورباغه خورده می شود. قورباغه توسط مار خورده می شود و مار توسط شاهین/عقاب خورده می شود.

هر مرحله در زنجیره غذایی یک سطح تغذیه نامیده می شود. در مثال بالا، چمن‌ها اول هستند و عقاب نشان‌دهنده پنجمین سطح تغذیه‌ای است. انرژی در زنجیره غذایی از یک سطح تغذیه ای به سطح بعدی منتقل می شود. با این حال، تنها حدود 10 درصد از کل انرژی ذخیره شده در موجودات در یک سطح تغذیه‌ای در واقع به موجودات موجود در سطح تغذیه‌ای بعدی منتقل می‌شود. بقیه انرژی برای فرآیندهای متابولیک مصرف می شود یا به عنوان گرما در محیط از دست می رود.

سه ویژگی مهمی که می توانید در این زنجیره ها به آن توجه کنید عبارتند از:

• موجودات ضعیف تر توسط موجودات قوی تر مورد حمله قرار می گیرند.
• تعداد موجودات در هر سطح بالاتر کاهش می یابد اما اندازه موجودات افزایش می یابد.
• تعداد مراحل در یک زنجیره غذایی به 4-5 محدود است.

یک زنجیره غذایی از سطوح تغذیه ای زیر تشکیل شده است:

1. تولیدکنندگان یا اتوتروف ها: آنها تولید کننده غذا برای همه موجودات دیگر اکوسیستم هستند. آنها عمدتاً گیاهان سبز هستند و مواد معدنی را در حضور انرژی خورشیدی با فرآیند فتوسنتز به انرژی شیمیایی (غذا) تبدیل می کنند. کل نرخی که انرژی تابشی با فرآیند فتوسنتز در گیاهان سبز ذخیره می شود، تولید اولیه ناخالص نامیده می شود. این همچنین به عنوان فتوسنتز کامل یا جذب کامل شناخته می شود. از بهره وری ناخالص اولیه، یک قسمت توسط گیاهان برای متابولیسم خود استفاده می شود. مقدار باقیمانده توسط کارخانه به عنوان خالص تولید اولیه ذخیره می شود که در دسترس مصرف کنندگان است.

2. علفخوار: حیواناتی که مستقیماً گیاهان را می خورند، مصرف کنندگان اولیه یا گیاهخوار نامیده می شوند، مانند حشرات، پرندگان، جوندگان و نشخوارکنندگان.

3. گوشتخواران: اگر از گیاهخواران تغذیه کنند، مصرف کننده ثانویه و اگر از گوشتخواران به عنوان غذا استفاده کنند، مصرف کننده درجه سوم هستند. به عنوان مثال قورباغه، سگ، گربه، و ببر.

4. همه چیزخوار: حیواناتی که هم گیاهان و هم حیوانات را می خورند مانند خوک، خرس و انسان.

5. تجزیه کننده ها: آنها از بقایای مرده موجودات در هر سطح تغذیه ای مراقبت می کنند و به بازیافت مواد مغذی مانند باکتری ها و قارچ ها کمک می کنند.

جدای از اینها، گروه های تغذیه خاصی وجود دارد.

• لاشخورها: حیواناتی هستند که از گیاهان و حیوانات مرده تغذیه می کنند. به عنوان مثال موریانه ها و سوسک ها از چوب در حال پوسیدگی و بسیاری از بی مهرگان دریایی تغذیه می کنند. کرکس ها، مرغان دریایی و کفتارها نمونه های دیگری از لاشخورها هستند.
• همه چیزخواران: همه چیزخواران هم گیاهان و هم حیوانات را به عنوان منبع غذای خود مصرف می کنند، مانند انسان. برخی از جانوران همه چیز خوار مانند روباه قرمز از توت های جوندگان کوچک و همچنین از حیوانات مرده تغذیه می کنند. بنابراین گیاهخوار، گوشتخوار و همچنین لاشخور است.
• انگل: آنها زندگی می کنند و از موجودات زنده دیگری به نام میزبان زندگی می کنند و تغذیه می کنند. انگل ها نه تنها از میزبان خود تغذیه می کنند بلکه باعث ایجاد بیماری های کشنده یا غیر کشنده در آن می شوند.

در طبیعت، زنجیره‌های غذایی توالی‌های مجزا نیستند، بلکه با یکدیگر در ارتباط هستند. شبکه‌ای از زنجیره‌های غذایی که در سطوح مختلف تغذیه‌ای زنجیره غذایی به هم متصل می‌شوند تا تعدادی اتصال تغذیه تشکیل دهند، شبکه غذایی نامیده می‌شود. یک حیوان ممکن است عضوی از چندین زنجیره غذایی مختلف باشد. شبکه های غذایی مدل های واقعی تر از جریان انرژی در یک اکوسیستم هستند. به عنوان مثال، یک مار می تواند از قورباغه یا موش یا هر جونده کوچک دیگری تغذیه کند. آهو را می توان شیر یا کفتار خورد.