Vətəndaşlıq
Vətəndaşlıq, vətəndaşlığın hüquq və vəzifələrinin öyrənilməsidir. Bu, hökumətimizin necə işlədiyini və yaxşı vətəndaş olmaq üçün nə edə biləcəyimizi anlamağa kömək edir. Vətəndaşlıq mövzusunda bəzi vacib mövzuları araşdıraq.
Vətəndaş nədir?
Vətəndaş bir ölkənin üzvüdür. Vətəndaşların hüquq və vəzifələri var. Məsələn, ABŞ-da vətəndaşların səsvermə hüququ və qanunlara tabe olmaq məsuliyyəti var.
Vətəndaşların hüquqları
Hüquqlar dövlət tərəfindən qorunan azadlıqlardır. Burada bəzi vacib hüquqlar var:
- Səsvermə hüququ: Vətəndaşlar seçkilərdə səs verməklə öz liderlərini seçə bilərlər.
- Söz Azadlığı: Vətəndaşlar düşündüklərini deyə bilərlər.
- Dini Etiqad Azadlığı: Vətəndaşlar istənilən dinə etiqad edə və ya heç bir dinə etiqad edə bilməzlər.
- Ədalətli mühakimə hüququ: Əgər vətəndaş cinayətdə ittiham olunursa, onun ədalətli məhkəmə araşdırması hüququ var.
Vətəndaşların vəzifələri
Məsuliyyətlər vəzifələr və ya etməli olduğumuz şeylərdir. Burada bəzi vacib vəzifələr var:
- Qanuna əməl edin: Vətəndaşlar öz ölkələrinin qanunlarına əməl etməlidirlər.
- Vergiləri ödəyin: Vergilər məktəblər və yollar kimi şeyləri ödəməyə kömək edir.
- Münsiflər Heyətində xidmət edin: Vətəndaşlardan kiminsə məhkəmədə günahkar olub-olmaması barədə qərar verməkdə köməklik tələb oluna bilər.
- Səsvermə: Səsvermə liderləri seçməyə və qanunlarla bağlı qərarlar qəbul etməyə kömək edir.
Hökumət
Hökumət qanunları qəbul edən və icra edən insanlar qrupudur. Hökumətin müxtəlif səviyyələri var:
- Yerli İdarəetmə: Buraya şəhər və ya qəsəbə şuraları və merlər daxildir. Onlar parklar və polis kimi yerli məsələlərlə məşğul olurlar.
- Ştat Hökuməti: Buraya qubernatorlar və əyalət qanunverici orqanları daxildir. Onlar təhsil, nəqliyyat kimi dövlət məsələləri ilə məşğul olurlar.
- Milli Hökumət: Buraya Prezident, Konqres və Ali Məhkəmə daxildir. Onlar müdafiə və xarici siyasət kimi milli məsələlərlə məşğul olurlar.
Hökumətin filialları
Milli hökumətin üç qolu var:
- Qanunvericilik şöbəsi: Bu şöbə qanunlar hazırlayır. Bura iki hissədən ibarət Konqres daxildir: Senat və Nümayəndələr Palatası.
- İcra şöbəsi: Bu filial qanunları tətbiq edir. Buraya prezident, vitse-prezident və Prezident kabineti daxildir.
- Məhkəmə şöbəsi: Bu şöbə qanunları şərh edir. Buraya Ali Məhkəmə və digər federal məhkəmələr daxildir.
Qanun layihəsi necə qanuna çevrilir
Qanun layihəsinin necə qanuna çevrildiyini başa düşməyin sadə yolu budur:
- Konqres üzvü qanun layihəsi yazır.
- Qanun layihəsi komitələrdə müzakirə olunur.
- Qanun layihəsi Nümayəndələr Palatası və Senat tərəfindən səsə qoyulur.
- Hər iki palata qanun layihəsini təsdiq edərsə, o, prezidentə gedir.
- Prezident qanun layihəsini imzalaya və ya veto edə bilər.
- Prezident qanun layihəsinə veto qoysa, Konqres hər iki palatada üçdə iki səslə vetonu ləğv edə bilər.
Səsvermənin əhəmiyyəti
Səsvermə vətəndaşların öz hökumətlərində iştirak etmələri üçün mühüm vasitədir. İnsanlar səs verərkən liderləri seçməyə və qanunlar haqqında qərar qəbul etməyə kömək edirlər. Səsvermə ölkənin necə idarə olunmasında söz sahibi olmağın bir yoludur.
Yaxşı Vətəndaşlıq
Yaxşı vətəndaş olmaq qanuna əməl etməkdən daha çox şey deməkdir. Bu, cəmiyyətinizdə iştirak etmək və başqalarına kömək etmək deməkdir. Yaxşı vətəndaş olmağın bəzi yolları bunlardır:
- Könüllü: Yerli xeyriyyə və ya icma tədbirində kömək edin.
- Xəbərdar olun: Xəbərləri oxuyun və icmanızda və ölkənizdə baş verənlər haqqında öyrənin.
- Başqalarına hörmət edin: İnsanlar fərqli fikirlərə malik olsalar belə, mehriban və hörmətlə davranın.
- Ətraf mühiti qoruyun: təkrar emal edin, suya qənaət edin və təbiətə qayğı göstərin.
Xülasə
Bu dərsdə biz vətəndaşlığın hüquq və vəzifələrini öyrənən vətəndaşlıq haqqında məlumat aldıq. Biz vətəndaş olmağın nə demək olduğunu, vətəndaşların hüquq və vəzifələrini, hakimiyyətin müxtəlif səviyyə və qollarını müzakirə etdik. Qanun layihəsinin necə qanuna çevrildiyini və səsvermənin vacibliyini də öyrəndik. Nəhayət, cəmiyyətdə iştirak etməklə və başqalarına kömək etməklə yaxşı vətəndaş olmağın yollarından danışdıq.
