Filozofia është një fjalë që do të thotë "dashuri për mençurinë". Bëhet fjalë për të menduar thellë për jetën dhe pyetjet e saj të mëdha. Edhe të rinjtë mund të bëjnë pyetje si: "Pse jam këtu?" ose "Çfarë është e drejtë dhe e gabuar?" Në filozofi, ne përdorim mendime të thjeshta për ta kuptuar më mirë botën. Është si të ndërtosh një enigmë me idetë dhe ndjenjat tona.
Filozofia na ndihmon të mësojmë si të mendojmë me kujdes. Na kërkon të shqyrtojmë idetë dhe të përpiqemi t'i kuptojmë ato. Kur pyet veten për natyrën ose pse ndodhin gjërat, po sillesh si një filozof i vogël. Kjo mënyrë të menduari mund të na bëjë më të zgjuar dhe më të sjellshëm.
Feja ka të bëjë me besimet dhe idetë që shumë njerëz ndajnë për të kuptuar jetën. Ajo i ndihmon njerëzit të përgjigjen në pyetje të mëdha si "Kush është përgjegjës?" ose "Pse duhet të jemi të sjellshëm?" Shumë njerëz besojnë në një fuqi më të lartë ose në Zot, ndërsa të tjerë besojnë në natyrën dhe magjinë e jetës. Feja u jep njerëzve ngushëllim dhe shpresë.
Në fe, ne mësojmë histori dhe tradita që na ndihmojnë të jemi njerëz më të mirë. Këto histori na tregojnë mënyra për të qenë të sjellshëm, për të ndarë gjërat dhe për t'u kujdesur për njëri-tjetrin. Për shembull, disa histori na tregojnë për heronj që i ndihmuan të tjerët dhe na mësuan të bënim të njëjtën gjë. Feja është si një mik i ngrohtë që na udhëzon përmes ndjenjave dhe veprimeve tona.
Filozofia dhe feja punojnë së bashku për të na ndihmuar të mendojmë për jetën. Ndërsa filozofia përdor mendjet tona për të bërë pyetje, feja shpesh na jep përgjigje nga historitë dhe traditat. Të dyja na ndihmojnë të kërkojmë kuptim në jetën tonë. Kur mendoni pse ndiheni të lumtur ose të trishtuar, përdorni si zemrën ashtu edhe mendjen tuaj.
Për shembull, kur shikoni një lindje të bukur dielli, mund të pyesni veten për arsyet që fshihen pas dritës dhe ngjyrave. Një filozof mund të pyesë: "Pse lind dielli çdo ditë?" Një person fetar mund të thotë: "Është një dhuratë nga një fuqi e dashur". Të dyja pikëpamjet na ndihmojnë të vlerësojmë bukurinë e botës sonë.
Ky mësim na tregon se edhe nëse idetë vijnë nga vende të ndryshme, ato mund të përzihen së bashku. Kur i dëgjojmë si mendimet ashtu edhe zemrat tona, mësojmë se jeta është plot me shumë ide të bukura.
Ka shumë pyetje të mëdha që bëjnë si filozofët ashtu edhe njerëzit fetarë. Këto pyetje përfshijnë: "A ekziston një Zot?" "Cili është kuptimi i jetës?" dhe "Si e dimë se çfarë është e vërtetë?" Këto janë pyetje që na bëjnë të pyesim veten dhe të rritemi.
Imagjino sikur po shikon një pemë shumë të madhe. Degët e saj përhapen gjerësisht dhe ajo rritet çdo ditë. Ashtu si kjo pemë, pyetjet tona rriten dhe degëzohen ndërsa mësojmë gjëra të reja. Çdo pyetje që bën të ndihmon ta shohësh botën në një dritë të re.
Ndonjëherë, pyetjet mund të duken të vështira për t'u përgjigjur. Por kjo është në rregull sepse çdo përgjigje na ndihmon të kuptojmë më shumë dhe të ndihemi më të lidhur me gjithçka përreth nesh. Të bësh pyetje është si të eksplorosh një arkë thesari idesh.
Ekzistojnë disa ide kryesore që shumë njerëz i mësojnë kur studiojnë filozofinë e fesë. Disa nga këto ide janë:
Të gjitha këto ide na ndihmojnë të mësojmë si të jemi njerëz të mirë. Ato na tregojnë se të menduarit me zemër dhe me mendje na bën më të fortë dhe më të sjellshëm në jetën tonë.
Mund të gjejmë mësime nga filozofia dhe feja në shumë pjesë të jetës sonë të përditshme. Kur ndani drekën me një mik, tregoni mirësi. Kur dëgjoni me kujdes dikë që është i trishtuar, përdorni dhembshuri. Këto veprime janë hapa të vegjël që vijnë nga ide të mëdha.
Merrni shembullin e një këndi lojërash. Kur luani në mënyrë të drejtë dhe ndani lodra, është si të ndiqni një histori që ju mëson të jeni të sjellshëm dhe të drejtë. Ashtu si çdo lojë ka rregulla, shumë histori fetare kanë mësime rreth të qenit i drejtë dhe i dashur.
Sa herë që ndihmon në shtëpi ose dëgjon një histori për heronj, po praktikon idetë që gjenden në filozofinë e fesë. Në këtë mënyrë, rritesh duke kuptuar se të gjithë kanë një rol në bërjen e botës një vend më të mirë.
Historitë janë një nga mënyrat më të mira për të mësuar rreth ideve të mëdha. Shumë fe përdorin histori për të dhënë mësime që janë të lehta për t’u mbajtur mend. Këto histori janë si harta të vogla që na udhëheqin përmes ndjenjave dhe vendimeve tona.
Për shembull, një histori mund të tregojë për një person të mirë që ndihmoi një të panjohur. Kjo histori na mëson se kujdesi për të tjerët është shumë i rëndësishëm. Ajo tregon se edhe aktet e vogla të mirësisë mund të shkëlqejnë fort, njësoj si yjet e vegjël në qiellin e natës.
Traditat na ndihmojnë gjithashtu të kujtojmë këto mësime. Festimet, festivalet dhe mbledhjet familjare na lejojnë të shijojmë bukurinë e jetës. Ato na kujtojnë se çdo person në komunitetin tonë është i rëndësishëm. Këto tradita mund të shihen si rrahjet e zemrës që i mbajnë gjallë besimet tona.
Besimet janë ide që i mbajmë fort në zemrat tona. Çdo person mund të ketë bindje të ndryshme, por shumë prej tyre ndajnë idenë e të qenit të sjellshëm dhe të butë. Në filozofinë e fesë, mësojmë se është në rregull të kemi pyetje dhe madje dyshime rreth bindjeve tona.
Imagjino sikur ke një lodër të preferuar. Ti beson se ajo do të jetë gjithmonë aty kur të kesh nevojë për të. Kjo ndjenjë besimi është si besimi. Na tregon se ndonjëherë, edhe nëse nuk mund t'i shohim të gjitha përgjigjet, ne besojmë thellë në zemrat tona se gjithçka do të jetë mirë.
Është e rëndësishme të dihet se të gjithë mund të mos besojnë të njëjtat gjëra. Disa njerëz mund ta shohin botën në një mënyrë shumë të thjeshtë, ndërsa të tjerë e shohin atë me mendime të thella. Të dy kanë të drejtë në mënyrën e tyre, dhe përzierja e ideve është ajo që e bën botën tonë interesante.
Në botën tonë, ka shumë besime të ndryshme rreth jetës dhe universit. Është shumë e rëndësishme t'i respektojmë këto dallime. Edhe nëse dikush mendon ndryshe nga ju, mirësia dhe respekti mund t'i bashkojnë të gjithë si copa të një enigme të bukur.
Për shembull, në shkollë mund të takosh miq që festojnë festa të ndryshme ose kanë tradita të ndryshme familjare. Kur dëgjon historitë e tyre, mëson për mënyra të reja të të menduarit. Kjo të bën më të mençur dhe të ndihmon të shohësh se shumë ide mund të bashkëjetojnë në harmoni.
Respekt do të thotë që ne dëgjojmë, mësojmë dhe kujdesemi për të tjerët. Është si të kujdesesh për një kopsht ku çdo lule është e ndryshme, por të gjitha i shtojnë bukuri kopshtit. Kur tregojmë respekt, ne ndihmojmë që bota jonë të jetë miqësore dhe plot mirëkuptim.
Mendimtarët e mirë në filozofinë e fesë janë si detektivët. Ata i shqyrtojnë me shumë kujdes idetë dhe përpiqen të kuptojnë se çfarë fshihet pas tyre. Ata pyesin: "Çfarë është e vërtetë?" dhe "Si e dimë që kjo është e saktë?"
Mendoni për një detektiv me një xham zmadhues, që shikon të dhëna. Çdo histori dhe çdo ide është një e dhënë që na ndihmon të kuptojmë pamjen e përgjithshme. Kjo është shumë e ngjashme me kur kërkoni lodrën tuaj të humbur: shikoni përreth ngadalë, duke kontrolluar çdo cep derisa ta gjeni.
Duke përdorur mendjen tënde si një detektiv, mund të zgjidhësh shumë mistere rreth botës. Kjo të çon të mësosh më shumë rreth drejtësisë, dashurisë dhe sjelljes së mirë. Edhe kur disa përgjigje duken shumë të mëdha, eksplorimi i tyre mund të jetë shumë argëtues dhe emocionues.
Ndonjëherë, idetë në filozofinë e fesë mund të duken shumë të mëdha dhe të vështira për t’u kuptuar. Por mund të përdorim shembuj të përditshëm për t’i bërë ato të thjeshta. Për shembull, mendoni se si e shijoni një ditë me diell. Ngrohtësia e diellit ju bën të ndiheni të lumtur dhe të dashur. Kjo është pak a shumë si ndjesia që disa njerëz marrin nga besimet e tyre.
Një shembull tjetër i thjeshtë është kur ndani lodrat tuaja. Ndarja është një mënyrë për të treguar kujdes dhe dashuri, e ngjashme me shumë mësime fetare rreth të qenit të sjellshëm me njëri-tjetrin. Kur ndihmoni një mik të lidhë lidhëset e këpucëve, po praktikoni mësimin e mirësisë që mësohet nga shumë histori të mençura.
Edhe bërja e pyetjeve rreth natyrës, si p.sh., "Pse këndojnë zogjtë?" ose "Si rriten pemët?" ju lidh me idetë që përdorin si filozofët ashtu edhe njerëzit fetarë. Këto pyetje të vogla mund të shndërrohen në mendime më të mëdha me kalimin e kohës, duke ju ndihmuar ta kuptoni më mirë botën ndërsa plakeni.
Filozofia e fesë na mëson se zemrat dhe mendjet tona mund të punojnë së bashku. Besimet nuk janë vetëm ide për të cilat mendojmë; ato janë edhe ndjenjat që kemi brenda. Për shembull, kur ndiheni të lumtur gjatë një feste familjare, ky gëzim është një besim në mirësinë e jetës.
Kur sheh dikë duke qarë dhe dëshiron ta ndihmosh, kjo tregon se beson në kujdesin për të tjerët. Të dyja këto ndjenja dhe mendime përbëjnë atë që ne e quajmë besim. Besimi është si një mik i qetë që rri me ty në kohë gëzimi dhe hidhërimi, duke të kujtuar gjithmonë të jesh i mirë dhe i sjellshëm.
Kjo mënyrë të menduari mund t'ju ndihmojë të kuptoni se të qenit i mençur do të thotë të ndihesh dhe të mendosh në të njëjtën kohë. Qoftë përmes lutjeve, historive apo ndarjes me miqtë, çdo veprim i vogël ndërton një botë më të mirë plot respekt dhe dashuri.
Shumë njerëz në mbarë botën kanë ide të ndryshme rreth filozofisë së fesë. Në disa vende, njerëzit shkojnë në ndërtesa të mëdha si kisha, xhami ose tempuj për t'u lutur dhe për t'u argëtuar me miqtë dhe familjen. Në vende të tjera, njerëzit kalojnë kohë në natyrë, duke u ndjerë të lidhur me Tokën dhe qiellin.
Edhe pse këto aktivitete mund të duken ndryshe, ato ndajnë një mesazh të ngjashëm: të duam, të kujdesemi dhe të respektojmë njëri-tjetrin. Imagjinoni të ecni në një plazh dhe të ndjeni rërën e butë nën këmbët tuaja. Kjo ndjenjë është si prekja e butë e një fjale të mirë, që ju kujton bukurinë e çdo momenti.
Të mësuarit rreth këtyre pikëpamjeve të ndryshme na ndihmon të kuptojmë se shumë njerëz në mbarë botën përpiqen ta bëjnë jetën të bukur nëpërmjet dashurisë dhe mirëkuptimit. Është si të shtosh ngjyra të ndryshme në një pikturë ku secila ngjyrë është e rëndësishme dhe së bashku ato krijojnë një pamje të mrekullueshme.
Të bësh pyetje është një pjesë shumë e rëndësishme e të mësuarit. Kur pyet, "Pse është qielli blu?" ose "Si fluturojnë zogjtë?", po e përdor trurin tënd si një shkencëtar i vogël. Në filozofinë e fesë, njerëzit bëjnë pyetje edhe më të mëdha, si "Çfarë më bën mua ai që jam?" ose "Çfarë ndodh kur të rritem?"
Ashtu si një farë rritet dhe bëhet pemë duke marrë ujë dhe rrezet e diellit, pyetjet e tua të ndihmojnë të rritesh në mençuri. Çdo përgjigje të ndihmon të mësosh pak më shumë rreth botës. Edhe nëse përgjigjja nuk është e qartë menjëherë, akti i të pyeturit është një mënyrë e mrekullueshme për të mësuar.
Sa më shumë të pyesësh, aq më shumë e kupton se jeta është plot me mrekulli. Është në rregull të jesh kurioz dhe ndonjëherë edhe pak i hutuar. Kurioziteti është hapi i parë për t'u bërë i mençur dhe çdo zbulim i vogël i shton thesarit tënd të dijes.
Nga filozofia e fesë mësojmë se të jetosh një jetë të mirë do të thotë të përpiqesh të kuptosh idetë e mëdha dhe pastaj ta përdorësh këtë kuptim për të qenë i sjellshëm. Çdo ditë, ke mundësinë t’i praktikosh këto ide të mëdha me mënyrën se si vepron dhe sillesh me të tjerët.
Kur ndihmon prindërit në shtëpi ose dëgjon një histori nga një gjysh/gjyshe, po jeton mësimet e dhëna nga shumë njerëz të mençur shumë kohë më parë. Çdo akt i mirë, sado i vogël, mund të bëjë një ndryshim të madh në botë.
Mendo për librin tënd të preferuar me përralla që të mëson për trimërinë, mirësinë ose ndarjen. Mësimet në atë libër të ndihmojnë të orientosh veprimet e tua, duke të ndihmuar të mësosh të bësh zgjedhje të mira. Kjo është magjia e filozofisë së fesë - ajo i kthen idetë e mëdha në hapa të thjeshtë që i ndihmojnë të gjithë të jetojnë më mirë.
Si filozofia ashtu edhe feja na mësojnë se bota jonë mund të jetë një vend më i mirë nëse jemi të sjellshëm dhe të kujdesshëm. Kur mendojmë pse duhet të ndajmë, të kujdesemi dhe të jemi të drejtë, mësojmë se si t'i bëjmë komunitetet tona të forta dhe të lumtura.
Imagjinoni një enigmë të madhe ku çdo person është një copë. Kur çdo copë përshtatet siç duhet, e gjithë fotografia bëhet e qartë dhe e bukur. Kjo është ajo që ndodh kur njerëzit përdorin ide të mëdha për të udhëhequr veprimet e tyre. Pak mirësi e secilit ndihmon në plotësimin e enigmës së një bote paqësore.
Edhe në klasën tuaj, kur mësoni rreth ndarjes dhe të luajturit bukur, ju po praktikoni të njëjtat ide. Veprimet tuaja, sado të vogla, kanë fuqinë t’ia bëjnë ditën dikujt më të bukur. Kjo është arsyeja pse të mësuarit rreth filozofisë së fesë është e veçantë - na mëson se edhe përpjekjet më të vogla kanë rëndësi.
Në këtë mësim, mësuam se filozofia do të thotë të përdorim mendjet tona për të bërë pyetje të mëdha. Feja na jep histori dhe tradita për të na ndihmuar të kuptojmë jetën. Të dyja na ndihmojnë të mësojmë rreth mirësisë, respektit dhe rëndësisë së kujdesit për të tjerët.
Ne zbuluam se filozofia e fesë bën pyetje të tilla si "Pse jam këtu?" dhe "Çfarë është e drejtë?" Këto pyetje janë si të dhëna të vogla që na ndihmojnë ta kuptojmë më mirë botën tonë.
Mësuam se historitë dhe traditat nga kultura të ndryshme japin mësime të ngjashme për dashurinë dhe dhembshurinë. Këto ide na ndihmojnë të shohim se edhe pse njerëzit mund të mendojnë pak më ndryshe, ata ndajnë të njëjtat ëndrra për një jetë të lumtur dhe të kujdesshme.
Çdo ditë, nëpërmjet ndarjes, dëgjimit dhe kujdesit, ne praktikojmë idetë e mësuara nga filozofia dhe feja. Në veprimet tona, ne mund të shohim bukurinë e këtyre ideve të mëdha që vijnë në jetë. Duke bërë pyetje dhe duke qenë të kujdesshëm, ne bëhemi pak më të mençur dhe shumë më të sjellshëm.
Mbani mend, të bësh pyetje është rruga drejt të kuptuarit. Lërini zemrën dhe mendjen tuaj të punojnë së bashku. Përdorni mësimet nga historitë, traditat dhe veprimet e përditshme për të ndërtuar një botë të mbushur me dashuri, respekt dhe gëzim. Çdo hap që ndërmerrni në këtë udhëtim ju ndihmon të bëheni një person më i mirë dhe e bën botën një vend më të ndritshëm.
