In deze les maken we kennis met twee ideeën: moreel relativisme en moreel absolutisme. Deze ideeën helpen ons te begrijpen hoe mensen bepalen wat goed en fout is. We gebruiken eenvoudige woorden en voorbeelden om deze ideeën duidelijk te maken. Hoewel deze onderwerpen uit de ethiek en morele filosofie komen, zullen we ze op een begrijpelijke manier leren.
Moreel relativisme is het idee dat wat goed of fout is, kan veranderen afhankelijk van waar je bent of met wie je bent. Dit betekent dat verschillende mensen en culturen het eens kunnen worden over verschillende gedragsregels. In moreel relativisme is er geen enkele regel die altijd voor iedereen geldt. In plaats daarvan kijken mensen naar het leven en bepalen ze wat goed is door na te denken over hun cultuur, familie en gemeenschap.
In het ene land kan bijvoorbeeld een bepaalde gewoonte zeggen dat het erg belangrijk is om ouderen te respecteren door altijd naar hen te luisteren. In een ander land worden kinderen misschien aangemoedigd om vrijuit te spreken en veel vragen te stellen, zelfs aan volwassenen. Beide denkwijzen zijn terug te vinden in moreel relativisme. Elke groep mensen beslist wat goed voor hen is op basis van hun eigen overtuigingen en tradities.
Denk eens aan regels thuis of op school. In de ene klas heb je misschien de regel dat iedereen om de beurt een spel moet spelen. In een andere klas kan de regel zijn dat de leraar leerlingen willekeurig aanwijst. Beide klassen willen orde en eerlijkheid bewaren, maar de manier waarop ze dat doen is verschillend. Dit is vergelijkbaar met moreel relativisme. Het idee is dat regels kunnen veranderen afhankelijk van waar je bent of wat mensen geloven.
Een ander voorbeeld is te vinden in verschillende gezinnen. Sommige gezinnen hebben de regel dat iedereen strikt "alsjeblieft" en "dankjewel" moet zeggen. Andere gezinnen zijn misschien wat relaxter en staan verschillende manieren van vriendelijk spreken toe. Deze verschillen laten zien dat wat als beleefd en goed wordt beschouwd, kan variëren, net zoals moreel relativisme ons leert.
Moreel absolutisme is het idee dat er vaste regels zijn over goed en fout. Dit betekent dat sommige dingen altijd waar zijn, ongeacht wie je bent of waar je woont. Volgens moreel absolutisme veranderen deze regels nooit. Ze zijn voor iedereen altijd hetzelfde.
Een eenvoudig voorbeeld van moreel absolutisme is het idee dat het altijd verkeerd is om iemand opzettelijk pijn te doen. Hoe dan ook, anderen pijn doen wordt als slecht gezien. Een ander voorbeeld is eerlijkheid. Veel mensen geloven dat de waarheid vertellen altijd de beste keuze is. Deze ideeën veranderen niet, zelfs niet als mensen uit verschillende landen of culturen komen.
Stel je voor dat je met je vrienden aan het spelen bent en een verloren speeltje vindt. Een regel gebaseerd op moreel absolutisme zou kunnen zeggen dat je het speeltje hoe dan ook aan de eigenaar moet teruggeven. Deze regel is niet van speelplaats tot speelplaats anders.
Een ander voorbeeld is een regel in de klas die zegt "niet slaan". Of je nu op school, op een verjaardagsfeestje of thuis bent, slaan wordt altijd als verkeerd beschouwd. Dit is vergelijkbaar met moreel absolutisme, omdat de regel vaststaat en niet afhankelijk is van de situatie.
Laten we deze twee ideeën met behulp van eenvoudige punten vergelijken:
Stel je voor dat jij en je vriend(in) aan het tekenen zijn. Je hebt misschien een regel die zegt dat jullie je kleurpotloden altijd delen. Je vriend(in) deelt misschien soms, maar vindt het soms ook prima om ze te houden. Vanuit moreel absolutisme zou delen altijd de regel zijn. Maar vanuit moreel relativisme kan de regel veranderen afhankelijk van de situatie en de gevoelens van de betrokkenen.
Lang geleden werd er veel gepraat over wat goed en fout was. Sommige oude denkers geloofden in vaste regels die iedereen zou moeten volgen. Dit is het idee van moreel absolutisme. Zij dachten dat sommige regels, zoals aardig of eerlijk zijn, nooit veranderen.
Andere denkers waren van mening dat wat goed is voor de ene groep mensen, niet per se goed is voor een andere groep. Ze geloofden dat onze ideeën over goed en fout kunnen veranderen met de tijd en door verschillende culturen. Dit idee wordt moreel relativisme genoemd. Zo kunnen mensen in het ene deel van de wereld een speciale feestdag op een unieke manier vieren, terwijl mensen in een ander deel van de wereld dezelfde feestdag heel anders kunnen vieren. Beide antwoorden zijn acceptabel omdat ze verschillende morele overtuigingen weerspiegelen.
Zowel moreel relativisme als moreel absolutisme helpen ons onze keuzes te begrijpen. Moreel relativisme leert ons open te staan voor andere denkwijzen. Wanneer we iemand uit een andere cultuur ontmoeten, kunnen we zijn of haar ideeën over goed en fout leren kennen zonder al te snel te oordelen.
Moreel absolutisme geeft ons een sterk idee van regels die ervoor zorgen dat iedereen veilig is en eerlijk behandeld wordt. De regel dat we anderen geen pijn mogen doen, leert ons bijvoorbeeld om altijd aardig te zijn. Veel mensen denken dat sommige regels nooit mogen veranderen om de maatschappij eerlijk te houden.
Beide ideeën zijn nuttig. Ze helpen ons inzien dat, hoewel sommige regels erg belangrijk zijn, andere ideeën flexibel kunnen zijn en per persoon of cultuur kunnen verschillen. Deze kennis helpt ons om elke dag goed na te denken over onze acties en keuzes.
Wanneer je probeert te beslissen wat goed of fout is, is het nuttig om eenvoudige vragen te stellen. Denk na over de regels die je kent. Veranderen deze regels op verschillende plaatsen? Of zijn ze altijd hetzelfde?
Denk bijvoorbeeld aan het delen van je speelgoed. Vraag jezelf af: "Is delen altijd goed, wat er ook gebeurt, of kan het variëren afhankelijk van de situatie?" Wanneer je deze vragen stelt, denk je aan moreel absolutisme en moreel relativisme.
Met behulp van deze vragen kunt u bepalen of een regel altijd gevolgd moet worden of dat deze kan veranderen als u op een andere plek of met andere mensen bent.
Je familie, vrienden en omgeving spelen een grote rol bij het leren wat goed en fout is. Ze helpen je te leren welke regels belangrijk zijn en welke kunnen veranderen. Sommige gezinnen geloven in vaste regels waarbij bepaalde handelingen altijd goed of altijd fout zijn. Andere gezinnen zijn misschien flexibeler en staan verschillende gedragspatronen toe in verschillende situaties.
Op school stellen leraren misschien regels op om iedereen te helpen leren en veilig te zijn. Deze regels kunnen voortkomen uit moreel absolutisme. Tegelijkertijd kunnen je vrienden andere ideeën hebben over wat leuk en eerlijk is. Dit getuigt van moreel relativisme. Beide ideeën helpen je te leren hoe je een attent persoon kunt zijn.
Elke dag maak je keuzes die laten zien wat je goed of fout vindt. Wanneer je besluit om je snack te delen, een vriend te helpen of een aardig woord te zeggen, maak je een morele keuze. Soms weerspiegelen deze keuzes vaste regels, zoals iemand altijd vriendelijk behandelen, wat er ook gebeurt. Andere keren kunnen je beslissingen veranderen door verschillende situaties.
Denk bijvoorbeeld aan het spelen van een spel. Een regel zou kunnen zijn dat iedereen aan de beurt moet zijn. Als iemand vergeet te wachten, kunnen anderen daar verdrietig van worden. Deze regel tegen voordringen is vergelijkbaar met moreel absolutisme, omdat je je er hoe dan ook aan houdt. Aan de andere kant, als je een spel speelt waarbij de regels kunnen veranderen om het spel leuker te maken, kijk je naar moreel relativisme. Door beide manieren te begrijpen, kun je elke dag betere keuzes maken.
Mensen in verschillende delen van de wereld hebben verschillende tradities. Deze tradities helpen vorm te geven aan wat zij als juist beschouwen. In sommige culturen is het erg belangrijk om strikte regels te volgen, omdat men vindt dat bepaalde handelingen nooit mogen veranderen. In andere culturen kan men vinden dat regels flexibeler kunnen zijn en met de tijd en plaats kunnen veranderen.
Neem bijvoorbeeld een speciale feestdag. In het ene land kunnen families veel strikte gebruiken hebben die respect tonen. In een ander land vieren mensen dat misschien met andere, leuke en ontspannen tradities. Beide soorten feesten zijn gebaseerd op ideeën over goed en kwaad, maar ze getuigen van moreel relativisme omdat de gebruiken veranderen met de cultuur.
Zelfs volwassenen gebruiken ideeën uit het moreel relativisme en moreel absolutisme in hun dagelijks leven. Wanneer volwassenen regels opstellen op het werk, in schoolbesturen of bij overheden, denken ze na over wat eerlijk en goed is. Sommige wetten worden gemaakt omdat mensen het erover eens zijn dat bepaalde handelingen, zoals stelen of anderen pijn doen, altijd verkeerd zijn. Deze wetten getuigen van moreel absolutisme.
Soms kunnen de regels in een gemeenschap veranderen omdat mensen verschillende ideeën hebben over wat het beste is. Sommige gemeenschappen kunnen bijvoorbeeld speciale regels maken voor vieringen, festivals of tradities die uniek voor hen zijn. Deze flexibele regels komen voort uit moreel relativisme. Door beide ideeën te begrijpen, proberen volwassenen regels te creëren die eerlijk en vriendelijk zijn voor iedereen.
Door deze ideeën te leren kennen, beseffen we dat keuzes over goed en fout zelfs in de grote wereld van volwassenen erg belangrijk zijn. Als we deze verschillen kennen, kunnen we bijdragen aan een betere leefomgeving.
Hier zijn enkele eenvoudige vragen die u uzelf kunt stellen om deze ideeën te onderzoeken:
Deze vragen helpen je te bepalen of een regel er een is die nooit verandert, of dat hij verandert met de situatie. Ze helpen je ook te bepalen wat goed is voor jou en voor anderen.
De ideeën die we vandaag hebben geleerd, sluiten ook aan bij andere vakken op school. Bij maatschappijleer leer je hoe verschillende mensen verschillende gewoonten en tradities hebben. In de literatuur maken personages in verhalen keuzes die hun gevoelens en ideeën over goed en fout laten zien. Zelfs in de kunst kunnen verschillende kleuren en vormen een speciale betekenis hebben voor verschillende mensen.
Deze links laten zien dat leren over goed en fout een onderdeel is van veel vakken. Of je nu geschiedenis of wetenschap studeert, begrijpen hoe mensen bepalen wat goed is, helpt je om de wereld met een vriendelijker blik te bekijken.
Laten we eens een eenvoudig verhaal bekijken. Stel je twee vrienden voor, Anna en Ben. Anna gelooft dat delen altijd de beste manier is om vriendelijkheid te tonen. Ze biedt haar snack altijd aan iemand aan die er geen heeft. Ben denkt echter dat dat kan veranderen. Soms vindt hij het oké om een snack voor zichzelf te houden als hij er echt behoefte aan heeft. Anna's manier van denken vertoont een idee dat vergelijkbaar is met moreel absolutisme – ze gelooft in een vaste regel dat delen altijd goed is. Bens idee lijkt meer op moreel relativisme, omdat hij de regel laat veranderen op basis van zijn behoeften.
Dit verhaal laat ons zien dat er verschillende manieren zijn om over de regels van goed zijn na te denken. Beide manieren kunnen in verschillende situaties nuttig zijn. Door over dergelijke voorbeelden te praten, leren we meer over hoe onze keuzes de wereld om ons heen beter en vriendelijker maken.
Praten met je leraren en ouders is een geweldige manier om meer te leren over goed en fout. Vraag hen waarom ze een regel belangrijk vinden. Vraag of die regel overal hetzelfde is of dat hij op verschillende plaatsen kan veranderen. Je kunt ook verhalen in boeken lezen waarin personages moeilijke keuzes maken. Deze verhalen kunnen je helpen inzien dat het leren over normen en waarden een reis is die je maakt terwijl je opgroeit.
Denk er elke keer dat je een beslissing neemt over na of het een keuze is gebaseerd op een vaste regel of een keuze die verandert met de situatie. Zo oefen je je begrip van zowel moreel absolutisme als moreel relativisme.
Hoewel je deze ideeën nu in de les leert met eenvoudige woorden en voorbeelden, zul je nog veel kansen krijgen om erover te praten met je familie en vrienden. Door naar anderen te luisteren en je gedachten te delen, kun je beter begrijpen waarom sommige mensen anders denken dan anderen.
Soms vraag je je na een discussie of een verhaal misschien af: "Gaat deze regel altijd op?" of "Verandert deze regel als ik ergens anders ben?" Deze vragen zijn erg belangrijk. Ze laten zien dat je goed nadenkt over hoe mensen regels maken.
Zowel moreel relativisme als moreel absolutisme leren ons over vriendelijkheid. Zelfs als mensen verschillende regels hanteren, willen ze allemaal vriendelijk en eerlijk zijn. In moreel absolutisme is vriendelijk zijn altijd een regel die gevolgd moet worden. In moreel relativisme kan vriendelijkheid er per situatie anders uitzien. De kerngedachte is dat zorg voor anderen erg belangrijk is.
Als je bijvoorbeeld iemand ziet die verdrietig of gekwetst is, kun je je hart gebruiken om hem of haar te helpen. Deze simpele daad van vriendelijkheid is een keuze waarvan velen geloven dat die altijd goed is. Het laat zien dat, zelfs wanneer regels kunnen veranderen, vriendelijkheid een waarde is die iedereen helpt zich beter te voelen.
Wanneer we morele ideeën bestuderen, leren we dat er veel manieren zijn om goed en kwaad te zien. Sommige manieren zijn erg strikt, terwijl andere ruimte bieden voor verandering. Beide visies helpen ons na te denken over ons gedrag en de regels die we volgen. In onze drukke wereld helpt het ons om ons bewust te zijn van deze ideeën, zodat we respectvol en gelukkig met elkaar kunnen samenleven.
Vergeet niet dat regels en normen niet alleen gaan over het volgen van instructies. Ze gaan over hoe je anderen met respect, zorg en eerlijkheid behandelt. Of je nu gelooft in vaste regels of flexibele ideeën, het is erg belangrijk om te weten waarom je je op een bepaalde manier gedraagt.
Vandaag leerden we dat moreel relativisme het idee is dat wat goed of fout is, kan veranderen afhankelijk van de situatie, cultuur of familie. We leerden ook dat moreel absolutisme het idee is dat sommige regels vastliggen en altijd gevolgd moeten worden. Beide ideeën helpen ons te begrijpen hoe mensen samenleven en elke dag keuzes maken.
Door voorbeelden van school, thuis en in onze gemeenschap te bespreken, zagen we hoe deze ideeën de manier waarop we onze acties en beslissingen zien, kunnen veranderen. Kennis van deze ideeën kan je helpen een eerlijk, vriendelijk en attent persoon te zijn.
Moreel relativisme: Dit idee leert ons dat wat goed of fout is, kan veranderen. Het hangt af van cultuur, familie en de situatie. In moreel relativisme leren we verschillende meningen te begrijpen en de levenswijze van anderen te respecteren.
Moreel absolutisme: Dit idee leert ons dat sommige regels altijd hetzelfde zijn. Eerlijk zijn, aardig zijn en anderen geen pijn doen zijn voorbeelden van regels waarvan veel mensen denken dat ze niet veranderen.
Beide ideeën helpen ons te leren over eerlijkheid, vriendelijkheid en respect. Ze zijn nuttig in ons dagelijks leven op school, thuis en in onze gemeenschap.
Vergeet niet om vragen te stellen en met je familie en vrienden te praten over wat jij als juist beschouwt. Dit zal je helpen uit te groeien tot een zorgzaam en bedachtzaam persoon. Het leren over deze morele ideeën is een reis die je zal helpen om elke dag goede keuzes te maken.
