امروز قرار است درباره دو ایده بزرگ یاد بگیریم: اراده آزاد و جبر. این ایده‌ها به ما کمک می‌کنند تا بفهمیم انتخاب‌ها چگونه انجام می‌شوند و اتفاقات اطراف ما چگونه رخ می‌دهند. اگرچه این ایده‌ها از شاخه‌ای از فلسفه به نام متافیزیک می‌آیند، اما ما از کلمات ساده و مثال‌هایی از زندگی روزمره برای درک آسان آنها استفاده خواهیم کرد.
متافیزیک مطالعه جهان و سوالات بزرگ زندگی است. متافیزیک به ما کمک می‌کند تا سوالاتی مانند «چرا اتفاقات رخ می‌دهند؟» و «آیا ما می‌توانیم انتخاب کنیم که چه اتفاقی بیفتد؟» را بپرسیم. در این درس، خواهیم دید که چگونه اراده آزاد و جبرگرایی به ما در درک این سوالات کمک می‌کنند.
اراده آزاد کلمه‌ای است به این معنی که شما می‌توانید انتخاب‌های خودتان را داشته باشید. مثل این است که رنگ مورد علاقه‌تان، اسباب‌بازی مورد نظرتان یا بازی مورد نظرتان را انتخاب می‌کنید. اراده آزاد در مورد تصمیم‌گیری‌هایی است که از شما و احساساتتان ناشی می‌شود.
برای مثال، وقتی صبح از خواب بیدار می‌شوید، ممکن است بین خوردن غلات یا نان تست برای صبحانه یکی را انتخاب کنید. این انتخاب از شما ناشی می‌شود. این اراده آزاد شماست که تصمیم شما را هدایت می‌کند.
مثال دیگر زمانی است که تصمیم می‌گیرید از مداد شمعی‌های مورد علاقه‌تان برای کدام نقاشی استفاده کنید. شما به این فکر می‌کنید که چه چیزی زیبا به نظر می‌رسد و سپس انتخاب می‌کنید. این تصمیم به این دلیل گرفته می‌شود که شما آن را به این شکل می‌خواهید. این اراده آزاد شماست.
بیایید به چند مثال روزمره نگاه کنیم تا اراده آزاد را بهتر درک کنیم:
هر بار که چنین انتخابی می‌کنید، نشان می‌دهید که اراده‌ی آزاد دارید. این یک قدرت ویژه است که به شما اجازه می‌دهد تصمیم بگیرید از چه چیزی لذت می‌برید و چگونه می‌خواهید وقت خود را بگذرانید.
جبرگرایی ایده بزرگ دیگری است. این ایده به ما می‌گوید که بسیاری از اتفاقات به دلیل علت و معلول رخ می‌دهند. این بدان معناست که یک رویداد باعث وقوع رویداد دیگری می‌شود.
برای مثال، وقتی توپی را رها می‌کنید، همیشه به زمین می‌افتد. توپ به دلیل جاذبه می‌افتد. جاذبه یک قانون در طبیعت است که باعث افتادن اشیا می‌شود. این نمونه‌ای از جبرگرایی است.
مثال دیگر زمانی است که صبح‌ها صدای زنگ ساعت خود را می‌شنوید. صدای زنگ باعث می‌شود از خواب بیدار شوید. حتی اگر بخواهید بیشتر بخوابید، زنگ ساعت دلیلی است که باعث می‌شود از خواب بیدار شوید. این جبر در کار است.
بیایید به چند نمونه از جبرگرایی در زندگی روزمره خود نگاهی بیندازیم:
جبرگرایی در مورد چگونگی پیروی امور از قوانین خاص است. این قوانین تضمین می‌کنند که اگر یک اتفاق رخ دهد، اتفاق دیگری نیز باید رخ دهد زیرا به هم مرتبط هستند.
متافیزیک به ما کمک می‌کند تا سوالات بزرگی در مورد جهان بپرسیم. وقتی در مورد اراده آزاد و جبر صحبت می‌کنیم، می‌پرسیم: «آیا ما می‌توانیم با انتخاب‌های خود همه چیز را کنترل کنیم؟» یا «آیا برخی چیزها از قبل توسط قوانین طبیعی تعیین شده‌اند؟»
فیلسوفان مدت‌هاست که به این ایده‌ها فکر می‌کنند. آنها به این فکر می‌کنند که آیا مردم آزادی کامل برای انتخاب دارند یا اینکه قوانین طبیعی جهان تعیین می‌کنند که چه اتفاقی در زندگی ما می‌افتد. اگرچه اینها سوالات عمیقی هستند، اما می‌توانیم هر روز نمونه‌هایی از اراده آزاد و جبرگرایی را در اطراف خود ببینیم.
اراده آزاد و جبرگرایی دو ایده بسیار متفاوت از یکدیگر هستند، با این حال هر دو به ما در درک جهان کمک می‌کنند.
اراده آزاد تماماً مربوط به انتخاب‌های شخصی است. این قدرتی است که به شما اجازه می‌دهد کاری را که می‌خواهید انجام دهید انتخاب کنید. برای مثال، شما رنگی را که بیشتر دوست دارید انتخاب می‌کنید یا تصمیم می‌گیرید کدام بازی را انجام دهید.
جبرگرایی به این معنی است که رویدادها به دلیل عللی اتفاق می‌افتند. این مانند یک واکنش زنجیره‌ای است که در آن یک رویداد باعث وقوع رویداد بعدی می‌شود. برای مثال، وقتی چیزی را رها می‌کنید، به دلیل جاذبه همیشه به زمین می‌افتد.
تصور کنید که در حال انجام یک بازی هستید. شما ممکن است انتخاب کنید که کدام مهره را حرکت دهید (اراده آزاد) اما بازی همچنین قوانینی دارد که به شما می‌گوید کدام حرکات مجاز هستند (جبر). هر دو ایده در بسیاری از بخش‌های زندگی ما با هم کار می‌کنند.
در زندگی روزمره، اغلب شاهد همکاری اراده آزاد و جبر هستیم. بیایید به یک مثال نگاه کنیم:
به روز مدرسه‌تان فکر کنید. وقتی وارد کلاس می‌شوید، معلمتان به شما می‌گوید بنشینید و گوش دهید. این قانون بخشی از جبرگرایی است زیرا به شما می‌گوید که در مرحله بعد چه اتفاقی باید بیفتد. بعداً، وقتی معلم از شما سؤالی می‌پرسد، شما از بین آنچه می‌دانید، پاسخ را انتخاب می‌کنید. این انتخاب، اراده آزاد است. به این ترتیب، هر دو ایده بخشی از زندگی روزمره شما هستند.
مثال دیگری را می‌توان در خانه یافت. وقتی وقت شام است، خانواده شما دور هم می‌نشینند زیرا این یک قانون در خانه شماست (جبر). اما بعد از شام، ممکن است شما انتخاب کنید که کدام برنامه تلویزیونی را تماشا کنید و این تصمیم از انتخاب خودتان ناشی می‌شود (اراده آزاد).
اراده آزاد همچنین به ما کمک می‌کند تا مهربان و مفید باشیم. وقتی تصمیم می‌گیرید اسباب‌بازی‌هایتان را با یک دوست به اشتراک بگذارید، از اراده آزاد خود برای انجام کاری خوب استفاده می‌کنید. شما مجبور به اشتراک‌گذاری نیستید، بلکه انتخاب می‌کنید که کسی را خوشحال کنید.
این نشان می‌دهد که اختیار فقط به انتخاب غذا یا بازی مربوط نمی‌شود. بلکه به ما کمک می‌کند تا نسبت به دیگران مهربان و دلسوز باشیم. وقتی دوستی را می‌بینید که غمگین است، ممکن است تصمیم بگیرید که او را در آغوش بگیرید یا به او لبخند بزنید. این اختیار به شما کمک می‌کند تا دوست خوبی باشید.
جبرگرایی در قوانین طبیعی که جهان اطراف ما را شکل می‌دهند، دیده می‌شود. علم به ما نشان می‌دهد که هر عملی علتی دارد. برای مثال، وقتی آب را با شن مخلوط می‌کنید، آب به دلیل نحوه‌ی همکاری این دو، از میان شن عبور می‌کند. این یک قانون طبیعی یا رابطه‌ی علت و معلولی است.
در مدرسه ما، قوانینی وجود دارد که به همه کمک می‌کند یاد بگیرند و در امان بمانند. این قوانین مانند قوانین طبیعی هستند که در طبیعت می‌بینیم. همانطور که جاذبه باعث افتادن اشیا می‌شود، قوانین مدرسه به ما کمک می‌کنند تا بدانیم در کلاس درس چه اتفاقی می‌افتد. آنها به حفظ امنیت همه کمک می‌کنند و باعث می‌شوند روز ما به خوبی پیش برود.
هر روز، شما انتخاب‌های زیادی می‌کنید. برخی از انتخاب‌ها از اراده آزاد ناشی می‌شوند، مانند تصمیم به کشیدن یک نقاشی یا انتخاب میان وعده مورد علاقه‌تان. موارد دیگر به دلیل قوانین اتفاق می‌افتند، مانند زمان خواب یا برنامه مدرسه که نشان دهنده جبر است.
برای مثال، وقتی تصمیم می‌گیرید با بلوک‌های ساختمانی خود یک برج بسازید، از اراده آزاد استفاده می‌کنید زیرا شما انتخاب می‌کنید که چگونه و با چه ارتفاعی آن را بسازید. اما اگر برج به دلیل قرار نگرفتن بلوک‌ها در جای درست فرو بریزد، آن سقوط به دلیل یک قانون طبیعی اتفاق می‌افتد. یک رویداد باعث رویداد بعدی می‌شود و این جبر در عمل است.
داستان‌ها و افسانه‌ها اغلب شامل هر دو مفهوم اراده آزاد و جبر هستند. در بسیاری از داستان‌ها، یک قهرمان انتخاب شجاعانه‌ای برای انجام کار درست انجام می‌دهد. این انتخاب نمونه‌ای از اراده آزاد است. از سوی دیگر، گاهی اوقات یک نفرین جادویی یا یک قانون پادشاهی باعث می‌شود وقایع به شیوه‌ای خاص اتفاق بیفتند. این شبیه به جبر است.
برای مثال، در یک افسانه، یک شاهزاده ممکن است تصمیم بگیرد که یک شاهزاده خانم را از قلعه نجات دهد زیرا می‌خواهد به او کمک کند (اراده آزاد). با این حال، داستان همچنین ممکن است بگوید که تقدیر شاهزاده این بوده که با شاهزاده خانم ملاقات کند، که نشان می‌دهد برخی اتفاقات به دلیل یک برنامه یا قانون بالاتر (جبر) رخ می‌دهند.
هر انتخابی که می‌کنید به شما کمک می‌کند تا یاد بگیرید. وقتی تصمیم می‌گیرید یک بازی جدید انجام دهید، راه‌های سرگرم‌کننده جدیدی برای بازی کشف می‌کنید. وقتی تصمیم می‌گیرید به دوستتان کمک کنید، یاد می‌گیرید که مهربانی مردم را خوشحال می‌کند. در هر دو مورد، اراده آزاد به شما کمک می‌کند تا رشد کنید و یاد بگیرید.
گاهی اوقات، اتفاقاتی می‌افتد که نمی‌توانید آنها را تغییر دهید. اگر تصادفاً آبمیوه‌تان را بریزید، این اتفاق به دلیل یک حادثه کوچک رخ می‌دهد. این جبر است زیرا از قانون علت و معلول پیروی می‌کند. حتی این لحظات به ما کمک می‌کنند یاد بگیریم. یاد می‌گیریم دفعه بعد بیشتر مراقب باشیم یا به سرعت کثیفی را تمیز کنیم.
طبیعت پر از نمونه‌های جبرگرایی است. وقتی خورشید هر روز صبح طلوع می‌کند، به دلیل قوانین طبیعی، هر روز به یک شکل اتفاق می‌افتد. وقتی گلی رشد می‌کند، به آب و نور خورشید نیاز دارد. این علل تضمین می‌کنند که گل آنطور که باید شکوفا شود.
به یک پرنده کوچک که در آسمان پرواز می‌کند نگاه کنید. پرنده انتخاب می‌کند که به کجا برود، که این نشان دهنده اراده آزاد اوست. اما باد و آب و هوا به هدایت پرواز او کمک می‌کنند و آن بخش از پرواز از قوانین طبیعی پیروی می‌کند که نشان دهنده جبر است. این ترکیب اراده آزاد و جبر را می‌توان در همه جای طبیعت مشاهده کرد.
هم اراده آزاد و هم جبر، زندگی ما را به طرق مهمی شکل می‌دهند. اراده آزاد به ما قدرت انتخاب اعمال و رویاهایمان را می‌دهد. به ما اجازه می‌دهد تصمیم بگیریم که هر روز چه کاری می‌خواهیم انجام دهیم، از انتخاب یک داستان مورد علاقه گرفته تا انتخاب یک بازی سرگرم‌کننده.
از سوی دیگر، جبرگرایی به ما نشان می‌دهد که بسیاری از چیزها توسط علت و معلول به هم مرتبط هستند. به ما می‌گوید که هر عملی نتیجه‌ای دارد. وقتی در مورد این ایده‌ها یاد بگیرید، می‌توانید بفهمید که چرا اتفاقات خاصی رخ می‌دهند و چگونه انتخاب‌های شما بر جهان اطرافتان تأثیر می‌گذارد.
حالا که نمونه‌هایی از اراده آزاد و جبر را دیده‌ایم، ممکن است بپرسید: «آیا واقعاً من همه چیز را انتخاب می‌کنم، یا چیز دیگری برای من تصمیم می‌گیرد؟» این سوالی است که حتی بزرگسالان و متفکران بزرگ نیز مدت‌هاست در مورد آن بحث کرده‌اند.
اگرچه این سوالات بزرگ ممکن است کمی گیج‌کننده به نظر برسند، به یاد داشته باشید که می‌توانید بخشی از اراده آزاد و جبر را در زندگی خود ببینید. هر بار که انتخاب می‌کنید چه چیزی بازی کنید، از اراده آزاد استفاده می‌کنید. هر بار که از یک قانون پیروی می‌کنید، مانند زمان صف قبل از زنگ تفریح، جبر در کار است.
مهم است بدانیم که هم اراده آزاد و هم جبر به ما کمک می‌کنند تا جهان ما به شکلی منظم کار کند. آنها به ما نشان می‌دهند که اگرچه ما آزادی انتخاب آنچه را که ما را خوشحال می‌کند داریم، اما قوانین طبیعی نیز وجود دارند که به جهان کمک می‌کنند تا روان عمل کند.
به برنامه‌ی روزانه‌تان فکر کنید. وقتی از خواب بیدار می‌شوید، ممکن است صدای زنگ ساعتتان را بشنوید. آن صدا باعث می‌شود از رختخواب بیرون بیایید چون وقت شروع روز است. این جبر است، زیرا زنگ ساعت باعث عمل می‌شود.
بعداً، ممکن است انتخاب کنید که برای صبحانه چه چیزی بخورید یا در زنگ تفریح چه بازی‌ای انجام دهید. اینها انتخاب‌هایی هستند که توسط شما انجام می‌شوند. این اراده آزاد است. زندگی روزمره شما پر از لحظاتی است که هم اراده آزاد و هم جبر نقش دارند.
در مدرسه، معلم شما به شما دستورالعمل‌هایی می‌دهد که در طول کلاس چه کاری باید انجام دهید. این دستورالعمل‌ها قوانینی هستند که همه از آنها پیروی می‌کنند. اما وقتی زمان کار روی یک پروژه فرا می‌رسد، ممکن است تصمیم بگیرید که از چه رنگ‌هایی استفاده کنید یا چه داستانی بنویسید. این انتخاب توسط شما انجام می‌شود و نشان دهنده اراده آزاد شماست.
هر بار که انتخابی می‌کنید، چیز جدیدی یاد می‌گیرید. اگر انتخاب کنید اسباب‌بازی‌هایتان را با دیگران به اشتراک بگذارید، مهربانی و دوستی را یاد می‌گیرید. اگر انتخاب کنید در تمیز کردن کمک کنید، یاد می‌گیرید که کار گروهی چگونه کار می‌کند. این انتخاب‌ها شما را قوی‌تر و شادتر می‌کنند.
گاهی اوقات، همه چیز طبق برنامه پیش نمی‌رود. اگر تصمیم بگیرید خیلی سریع بدوید، ممکن است زمین بخورید و بیفتید. این درسی از علت و معلول است. انتخاب شما (سریع دویدن) منجر به یک حادثه (افتادن) شد. این یک مثال ساده از جبر است زیرا عمل شما نتیجه‌ای داشته است.
درس گرفتن از این لحظات به شما کمک می‌کند تا تعادل بین اراده آزاد و جبر را درک کنید. می‌بینید که اگرچه می‌توانید چیزهای زیادی را انتخاب کنید، اما هر انتخابی می‌تواند نتیجه‌ای داشته باشد که از قوانین طبیعی پیروی می‌کند.
اراده آزاد نقش مهمی در خلاقیت و تخیل ایفا می‌کند. وقتی تصمیم می‌گیرید از مکان مورد علاقه‌تان نقاشی بکشید، از اراده آزاد خود برای خلق چیزی جدید استفاده می‌کنید. ممکن است رنگ‌های روشن، شکل‌های سرگرم‌کننده و طرح‌های تخیلی را انتخاب کنید زیرا این نشان دهنده چیزی است که در قلب شماست.
این عمل خلاقانه نمونه‌ای فوق‌العاده از اراده آزاد است. این نشان می‌دهد که شما می‌توانید ایده‌های خود را آزادانه بیان کنید. در حین خلق اثر، جبر نیز به شما کمک می‌کند زیرا کاغذ و مداد شمعی‌ها به شیوه‌ای خاص کار می‌کنند. مداد شمعی با پیروی از قوانین مربوط به نحوه عملکرد رنگ‌ها و بافت‌ها، ردهایی را روی کاغذ به جا می‌گذارد.
راه دیگر برای درک این ایده‌ها، مشاهده طبیعت است. به یک جویبار کوچک در یک باغ یا پارک نگاه کنید. آب به دلیل شکل زمین جریان دارد، یک قانون طبیعی که ما آن را جبر می‌نامیم. با این حال، اگر ماهی را در حال شنا در جویبار ببینید، آن ماهی انتخاب می‌کند که به کجا برود. حرکت آن نمونه‌ای از اراده آزاد در طبیعت است.
حتی آب و هوا هم جبرگرایی را نشان می‌دهد. خورشید همیشه صبح‌ها طلوع می‌کند و عصرها غروب می‌کند، به دلیل نحوه حرکت زمین. این قوانین طبیعی به ما کمک می‌کنند تا بفهمیم که برخی از رویدادها از الگوهایی پیروی می‌کنند که می‌توانیم پیش‌بینی کنیم.
داستان‌های اطراف ما اغلب شامل هر دو مفهوم اراده آزاد و جبر هستند. در بسیاری از داستان‌ها، یک شخصیت شجاع تصمیم می‌گیرد که به کسی که نیازمند است کمک کند. این عمل شجاعانه، تصمیم به مهربان بودن، همان اراده آزاد است. سپس داستان نشان می‌دهد که انتخاب‌های خوب شخصیت منجر به یک پایان خوش می‌شود، که می‌توان آن را به عنوان نتیجه علت و معلول - جبر - نیز در نظر گرفت.
داستانی را در نظر بگیرید که در آن یک معلم خردمند به شخصیتی می‌گوید که مسیر خاصی را دنبال کند. نصیحت معلم مانند قانونی است که باید از آن پیروی شود و این جبر است. اما شخصیت همچنان حق انتخاب دارد که گوش دهد و خردمند باشد، که همان اراده آزاد است. این داستان‌ها به ما کمک می‌کنند تا بفهمیم چگونه هر دو ایده در ساختن جهانی شاد با هم کار می‌کنند.
بیایید با دقت بیشتری به علت و معلول نگاه کنیم. این ایده‌ای است که می‌گوید یک چیز منجر به چیز دیگری می‌شود. وقتی یک فنجان آب را واژگون می‌کنید، روی میز می‌ریزد. عمل واژگون کردن فنجان باعث ریختن آب می‌شود. این یک مثال ساده از جبرگرایی است.
حالا تصور کنید که تصمیم می‌گیرید به تمیز کردن نشتی کمک کنید. تصمیم شما برای تمیز کردن آزادانه توسط خودتان گرفته شده است. این نشان دهنده اراده آزاد شماست. بنابراین، زندگی شما می‌تواند لحظاتی از اراده آزاد و جبر را در کنار هم داشته باشد.
وقتی سوالاتی مانند «آیا من می‌توانم همه چیز را انتخاب کنم؟» یا «چرا این همیشه به این شکل اتفاق می‌افتد؟» می‌پرسیم، در حال بررسی ایده‌های اراده آزاد و جبر هستیم. پرسیدن سوال به ما کمک می‌کند تا درباره خودمان و دنیای اطرافمان بیشتر بدانیم.
این سوالات بخشی از مطالعات متافیزیک هستند. حتی اگر برخی از پاسخ‌ها بزرگ و گاهی اوقات دشوار باشند، کنجکاو بودن خوب است. کنجکاوی به شما کمک می‌کند چیزهای جدید یاد بگیرید و کشف کنید که چگونه اراده آزاد و جبر، زندگی روزمره را جالب می‌کنند.
برای مرور، نکات کلیدی درس ما در اینجا آمده است:
با به خاطر سپردن این نکات، خواهید دید که هر تصمیمی که می‌گیرید و هر قانونی که طبیعت را هدایت می‌کند، بخشی از یک تصویر بزرگتر است. انتخاب‌های شما، شما را به آنچه هستید تبدیل می‌کند و قوانین طبیعی به حفظ تعادل همه چیز کمک می‌کنند.
این درس نشان می‌دهد که جهان جذاب و پر از شگفتی است، و هم اراده آزاد و هم جبر در هر بخش از زندگی ما نقش دارند.
