Харьцааг жишээгээр ойлгохыг хичээцгээе. Бялууны жороор бид 4 аяга гурил, 2 аяга сүү, 1 аяга элсэн чихэр шаарддаг. Бялуунд ашигласан гурил, сүүний харьцаа 4∶2 байна. Үүний нэгэн адил гурил, элсэн чихрийн харьцаа 4∶1 байна. Энэ харьцаа нь хоёр хэмжигдэхүүн хоорондын харьцуулалтыг харуулахад хэрэглэгддэг.
Нэг ангид 25 сурагчийн 10 нь хүү, 15 нь охин байна.
Харьцааг "∶" тэмдэг эсвэл "to" гэсэн үгээр илэрхийлнэ. Харьцаа нь бутархайгаас өөр зүйл биш юм. Тиймээс бид хамгийн бага нэр томъёоны харьцааг бууруулж болно.
\(10∶15 = \frac{10}{15}= \frac{2}{3} \) эсвэл 2∶3
\(10∶25= \frac{10}{25} = \frac{2}{5} \) эсвэл 2∶5
Том хэмжээтэй бялуу хийе гэвэл 8 аяга гурилтай хэдэн аяга сүү, элсэн чихэр хэрэглэх вэ? Энд сүү, гурилын харьцаа өмнөхтэй ижил байх ёстой
\(\displaystyle \frac{4}{2} = \frac{8}{?}\)
Пропорц гэдэг нь хоёр харьцаа тэнцүү байгааг илэрхийлдэг.
\(\displaystyle ?=\frac{2\times8}{4}\)
\(? = 4\)
Тиймээс 8 аяга гурил хэрэглэдэг бол 4 аяга сүү, 2 аяга элсэн чихэр шаардлагатай.
