Google Play badge

ургамлын механик


Ургамлын механик гэдэг нь ургамлын үйл ажиллагааг шалгадаг ботаникийн дэд бүлгийг хэлдэг. Үүнд хавсаргасан бусад судалгаанд: ургамал ба хүрээлэн буй орчны хоорондын харилцан үйлчлэлийг илэрхийлдэг ургамлын экологи, ургамлын бүтэц болох ургамлын морфологи, эсийн биологи, фитохими, молекул биологи, биофизик зэрэг орно.

Ургамлын механикийн хүрээнд фотосинтез, ургамлын тэжээл, амьсгал, фотопериодизм, тропизм, ургамлын дааврын үүрэг, настын хөдөлгөөн, циркадийн хэмнэл, фотоморфогенез, хүрээлэн буй орчны стрессийн физиологи, үрийн унтаа байдал, соёололт, транспираци ба stomata-ийн үйл ажиллагаа.

Ургамлын механикийн судалгаа нь ургамлын дотоод үйл ажиллагаа, ургамлын амьдралтай холбоотой физик, химийн үйл явцыг судлах явдал юм. Энэхүү судалгаа нь фотосинтезийн молекулын харилцан үйлчлэл, шим тэжээл, эрдэс бодис, усны дотоод тархалт гэх мэт жижиг хэмжээсээс эхлээд ургамлын нөхөн үржихүйн хяналт, унтаа байдал, улирлын шинж чанар, хөгжлийн үйл явцыг багтаасан том хэмжээний хүртэл байдаг. Үүний хүрээнд судлах бусад бүлгүүдэд: ургамлын биохимийн судалгаанд хамаарах фитохими, ургамлын өвчний судалгаанд хамаарах фитопатологи орно.

УРГАМЛЫН БИОХИМИ.

Ургамлыг бүрдүүлдэг гол химийн элементүүд нь нүүрстөрөгч, устөрөгч, фосфор, хүчилтөрөгч, азот зэрэг юм. Ургамлыг бүрдүүлдэг химийн элементүүд ижил төстэй хэдий ч ургамал нь өвөрмөц шинж чанартай янз бүрийн химийн нэгдлүүдийг үүсгэдэг бөгөөд эдгээр ургамлууд хүрээлэн буй орчинд дасан зохицоход ашигладаг. Хүмүүс ургамлаас пигментүүдийг гаргаж авдаг бөгөөд эдгээрийг гэрлийг илрүүлэх, шингээхэд ашигладаг бөгөөд тэдгээрийг будагч бодис үйлдвэрлэхэд ашигладаг. Ургамлын зарим бүтээгдэхүүнийг био түлш, резин үйлдвэрлэхэд арилжааны зориулалтаар ашигладаг. Ургамлын хамгийн чухал нэгдлүүдийн нэг бол аспирин, дигоксин, морфин үйлдвэрлэх үүрэгтэй салицилийн хүчил зэрэг фармакологийн үйл ажиллагаанд хэрэглэгддэг бодис юм.

Ургамлын даавар.

Ургамлын өсөлтийг зохицуулагч гэж нэрлэж болох ургамлын гормонууд нь ургамлын өсөлтийг зохицуулах химийн бодис юм. Эдгээр нь бага хэмжээгээр үйлдвэрлэхэд эд, эсийн өсөлт, ялгарал, хөгжлийг дэмждэг химийн бодис юм. Гормонууд нь цэцэглэх, үрийн хөгжил, соёололт, унтаа байдал зэрэг ургамлын маш чухал үйл явцад нөлөөлдөг.

Ургамлын хамгийн чухал гормонуудын зарим нь: ауксин, абсцисын хүчил (ABA), этилен, цитокинин, гиббереллин юм.

ФОТОПЕРИОДИЗМ.

Энэ нь өдрийн харьцангуй уртын өөрчлөлтөд ургамлын хариу урвалыг хэлнэ. Олон тооны цэцэглэдэг ургамал нь өдрийн уртын өөрчлөлтийг мэдрэх зорилготой фитохром пигменттэй байдаг. Энэ нь ургамлыг богино өдөр, урт өдөр, өдрийн саармаг ургамал гэж ангилахад хүргэдэг.

НАСТИК ХӨДӨЛГӨӨНИЙ БА ТРОПИЗМ.

Ургамал нь чиглэлтэй эсвэл чиглэлгүй янз бүрийн өдөөлтөд өөр өөр хариу үйлдэл үзүүлэх хандлагатай байдаг. Тропизм гэдэг нь нарны гэрэл, таталцлыг багтаасан чиглэлтэй өдөөлтөд ургамлын хариу үйлдэл үзүүлэхэд хэрэглэгддэг нэр томъёо юм. Нөгөө талаас настик хөдөлгөөн нь чийг, температур зэрэг чиглэлгүй өдөөлтөд ургамлын хариу урвалыг хэлнэ.

Ургамлын өвчин.

Фитопатологи гэдэг нь ургамлын өвчин, эсэргүүцлийн арга буюу ургамал халдварыг даван туулах арга барилыг судалдаг. Ургамлын өвчлөлийн гол шалтгаан нь шавьжны бие махбодын халдлага, вирус, мөөгөнцөр, бактери юм.

Download Primer to continue