Trzęsienie ziemi to wstrząsanie powierzchni ziemi spowodowane nagłym ruchem skorupy ziemskiej. Kiedy dwa duże kawałki skorupy ziemskiej nagle się ześlizgują, powoduje to fale uderzeniowe, które wstrząsają powierzchnią Ziemi w postaci trzęsienia ziemi.
Trzęsienia ziemi są zwykle dość krótkie, ale mogą się powtarzać. Są wynikiem nagłego uwolnienia energii w skorupie ziemskiej. To tworzy fale sejsmiczne, które są falami energii przemieszczającymi się przez Ziemię. Badanie trzęsień ziemi nazywa się sejsmologią. Sejsmologia bada częstotliwość, rodzaj i wielkość trzęsień ziemi w określonym czasie.
Istnieją duże trzęsienia ziemi i małe trzęsienia ziemi. Duże trzęsienia ziemi mogą zburzyć budynki i spowodować śmierć lub obrażenia. Trzęsienia ziemi są mierzone za pomocą obserwacji z sejsmometrów. Wielkość trzęsienia ziemi i intensywność wstrząsów podaje się zwykle w skali Richtera. Na skali 3 lub mniej jest ledwo zauważalne, a 7 lub więcej magnitudo powoduje uszkodzenia na dużym obszarze.
Trzęsienie ziemi pod powierzchnią oceanu może wywołać tsunami. Może to spowodować tyle samo śmierci i zniszczeń, co samo trzęsienie ziemi. Mogą się też zdarzyć osunięcia ziemi.
Trzęsienia ziemi występują zwykle na krawędziach dużych fragmentów skorupy ziemskiej zwanych płytami tektonicznymi. Płyty te powoli poruszają się przez długi czas. Czasami krawędzie, zwane liniami uskoków, mogą się utknąć, ale płyty nadal się poruszają. Ciśnienie powoli zaczyna narastać do miejsca, w którym utknęły krawędzie, a gdy ciśnienie stanie się wystarczająco silne, płyty nagle się poruszą, powodując trzęsienie ziemi.
Istnieją trzy główne rodzaje uskoków geologicznych, które mogą powodować trzęsienie ziemi – normalne, odwrotne (napór) i poślizgowe.
Większość trzęsień ziemi stanowi część sekwencji, powiązanych ze sobą pod względem lokalizacji i czasu. Większość klastrów trzęsień ziemi składa się z małych wstrząsów, które powodują niewielkie lub żadne szkody, ale trzęsienia ziemi mogą powtarzać się w regularny sposób.
Wstrząs wstępny to trzęsienie ziemi, które występuje przed większym trzęsieniem ziemi, zwanym wstrząsem głównym. Wstrząs wstępny występuje w tym samym obszarze co wstrząs główny, ale zawsze ma mniejszą wielkość.
Wstrząs wtórny to trzęsienie ziemi, które następuje po poprzednim trzęsieniu ziemi, głównym. Wstrząs wtórny występuje w tym samym regionie co wstrząs główny, ale zawsze o mniejszej sile. Wstrząsy wtórne powstają, gdy skorupa dostosowuje się do skutków wstrząsu głównego.
Roje trzęsień ziemi to sekwencje trzęsień ziemi uderzających w określony obszar w krótkim okresie czasu. Różnią się one od trzęsień ziemi, po których następuje seria wstrząsów wtórnych, tym, że żadne pojedyncze trzęsienie ziemi w sekwencjach nie jest oczywiście wstrząsem głównym, dlatego żadne z nich nie ma wyraźnie większej wielkości niż inne. Przykładem roju trzęsień ziemi jest aktywność w Parku Narodowym Yellowstone w 2004 roku.
Czasami seria trzęsień ziemi występuje w rodzaju burzy trzęsienia ziemi, w której trzęsienia ziemi uderzają w uskoki w klastrach, z których każda jest wyzwalana przez wstrząsy lub redystrybucję naprężeń z poprzednich trzęsień ziemi. Podobnie jak wstrząsy wtórne, ale na sąsiednich odcinkach uskoków, burze te występują na przestrzeni lat, a niektóre z późniejszych trzęsień ziemi są równie niszczące jak te wczesne. Taki schemat miał miejsce w uskoku północnej Anatolii w Turcji w XX wieku.
Fale uderzeniowe z trzęsienia ziemi, które przechodzą przez ziemię, nazywane są falami sejsmicznymi. Są najpotężniejsze w centrum trzęsienia ziemi, ale przemieszczają się przez większą część ziemi i wracają na powierzchnię. Poruszają się szybko z 20-krotną prędkością dźwięku.
Naukowcy wykorzystują fale sejsmiczne do pomiaru wielkości trzęsienia ziemi. Do pomiaru wielkości fal używają urządzenia zwanego sejsmografem. Wielkość fal nazywa się wielkością.
Aby określić siłę trzęsienia ziemi, naukowcy używają skali zwanej Skalą Momentu Magnitude lub MMS (kiedyś nazywano ją Skalą Richtera). Im większa liczba w skali MMS, tym większe trzęsienie ziemi. Zwykle nawet nie zauważymy trzęsienia ziemi, chyba że mierzy co najmniej 3 w skali MMS. Oto kilka przykładów tego, co może się zdarzyć w zależności od skali:
Miejsce, w którym zaczyna się trzęsienie ziemi, pod powierzchnią ziemi, nazywa się hipocentrum. Miejsce bezpośrednio nad tym na powierzchni nazywa się epicentrum. Trzęsienie ziemi będzie najsilniejsze w tym miejscu na powierzchni.
