Karbon döngüsü , karbonun hidrosfer, jeosfer, pedosfer, biyosfer ve dünyanın atmosferi arasında değiş tokuş edildiği biyojeokimyasal döngüdür. Karbon , biyolojik bileşiklerin ana bileşenidir ve aynı zamanda kireçtaşı gibi birçok mineralin de ana bileşenidir. Su döngüsü ve azot döngüsü ile birlikte karbon döngüsü, dünyayı yaşamı sürdürebilir hale getirmede temel olan bir dizi olayı içerir. Bu döngü, geri dönüşüm sırasında karbonun hareketini tanımlar ve tüm biyosfer boyunca yeniden kullanılır. Aynı zamanda uzun vadeli karbon tutma süreçlerini de kapsar.
Küresel karbon döngüsü, değişim yolları ile birbirine bağlanan farklı ana karbon rezervuarlarına bölünmüştür.
Rezervuarlar arasındaki karbon değişimi, farklı kimyasal, jeolojik, fiziksel ve biyolojik süreçler nedeniyle gerçekleşir. Okyanuslar, dünya yüzeyine yakın en büyük aktif karbon havuzunu içerir. Atmosfer, okyanus, karasal ekosistem ve çökeltiler arasındaki doğal karbon akışı, karbon atomlarının insan etkisi olmadan kabaca kararlı olması için oldukça dengelidir.
ATMOSFER
Dünya atmosferinde iki ana karbon formu vardır: karbondioksit ve metan . Bu gazların her ikisi de atmosferdeki ısıyı emer ve tutar ve sera etkisinden kısmen sorumludurlar. Metan, karbondioksite kıyasla hacim başına daha büyük bir sera etkisi üretir. Bununla birlikte, metan daha düşük konsantrasyonlarda bulunur ve karbondioksitten daha kısa ömürlüdür. Bu nedenle karbondioksit, ikisinin daha önemli sera gazıdır.
Karbondioksit atmosferden esas olarak fotosentez yoluyla uzaklaştırılır ve okyanus ve karasal biyosferlere girer. Karbon dioksit ayrıca doğrudan su kütlelerinde (göller, okyanuslar vb.) ve yağmur damlaları atmosferden düşerken yağışta da çözülebilir. Karbondioksit suda çözündüğünde karbonik asit oluşturur. Bu okyanus asitliğine katkıda bulunur.
KARASAL BİYOSÜRE
Karasal biyosfer, karada yaşayan tüm organizmalarda organik karbondan oluşur. Bu, canlı veya ölü olanları ve toprakta depolanan karbonu içerir. Karasal biyosferdeki karbonun çoğu organik karbon iken, toprak karbonunun yaklaşık üçte biri kalsiyum karbonat gibi inorganik formlarda depolanır. Organik karbon, yeryüzünde yaşayan tüm organizmaların ana bileşenidir. Ototroflar onu havadan karbondioksit olarak çıkarır ve organik karbona dönüştürür. Heterotroflar, diğer organizmaları tüketerek karbon alırlar.
OKYANUS
Okyanus, yüzey katmanına, karışık katmana ve derin katmana ayrılabilir. Yüzey tabakası, atmosferle sık temas halinde olan tabakadır. Karbon, okyanusa esas olarak karbonun atmosferden çözünmesi yoluyla girer. Bu karbonun küçük bir kısmı karbonata dönüştürülür. Karbon ayrıca okyanusa nehirlerden çözünmüş organik karbon olarak girer. Organizmalar tarafından fotosentez işlemiyle organik karbona dönüştürülür ve ya tüm besin zinciri boyunca değiştirilebilir ya da okyanusun daha derin katmanlarına çökeltilebilir.
ÖZET
Şunu öğrendik:
