Aan het einde van deze les kun je:
De bloedsomloop is het lichaamssysteem dat bloed en voedingsstoffen door het lichaam verplaatst. De bloedsomloop wordt ook wel het vasculaire systeem of het cardiovasculaire systeem genoemd.
Het hart en alle bloedvaten vormen samen de bloedsomloop. Bloedvaten die het bloed van het hart afvoeren, zijn slagaders. Slagaders worden kleiner naarmate ze van het hart weggaan. De kleinere slagaders die aansluiten op de haarvaten worden arteriolen genoemd.
Afgezien van het hart en de bloedvaten omvat de bloedsomloop ook het lymfestelsel , dat bestaat uit een netwerk van onderling verbonden buizen die bekend staan als lymfevaten en die een heldere vloeistof genaamd lymfe naar het hart transporteren. Het lymfestelsel of lymfoïde systeem maakt deel uit van de bloedsomloop en het immuunsysteem. De passage van lymfe zou veel langer duren dan die van bloed.
Bloed is een vloeistof die bestaat uit bloedplaatjes, witte bloedcellen, plasma en rode bloedcellen. Het wordt door het hart gecirculeerd via het vasculaire systeem van gewervelde dieren, waarbij voedingsstoffen en zuurstof naar alle weefsels van het lichaam worden vervoerd en afvalstoffen worden afgevoerd.
Lymfe wordt gerecycled overtollig bloedplasma na filtering uit de interstitiële vloeistof en teruggevoerd naar het lymfestelsel.
Bloedvaten die bloed naar het hart voeren, zijn aders. Aders worden groter als ze naar het hart gaan. De kleinste aderen worden venulen genoemd. Haarvaten gaan tussen slagaders en aders. Haarvaten zijn vrij dun, vandaar dat de naam komt van het Latijnse woord 'capillus' dat haar betekent.
Dus bloed beweegt van het hart naar de slagader, slagader naar de arteriole, arteriole naar het capillair, capillair naar de venule, venule naar de ader en ader naar het hart.
Dit wordt circulatie genoemd. Er zijn twee verschillende circulaties in de bloedsomloop.
Het hart is gemaakt van gespecialiseerd hartspierweefsel waardoor het als een pomp in de bloedsomloop kan werken. Het menselijk hart is verdeeld in vier kamers. Er zijn één atrium en één ventrikel aan elke kant van het hart. De atria ontvangen bloed en de ventrikels pompen bloed.
De menselijke bloedsomloop bestaat uit verschillende circuits:
Het hart is verantwoordelijk voor het pompen van zuurstofrijk bloed naar het lichaam en zuurstofarm bloed naar de longen. Het hart heeft vier kamers: linker atrium, rechter atrium, linker ventrikel, en rechterventrikel . Het rechteratrium bevindt zich aan de rechter- en bovenzijde van het hart. Het ontvangt zuurstofarm bloed van het lichaam naar het hart. Dit bloed wordt in de rechter hartkamer geleid om via de longslagader naar de longen te worden gepompt om te worden geoxygeneerd en om koolstofdioxide te verwijderen. Het linker atrium ontvangt zuurstofrijk bloed uit de longen via de longader en gaat vervolgens naar de sterke linker hartkamer waar het door de aorta naar alle organen van het lichaam wordt gepompt.
Bloed uit het hart wordt door het lichaam gepompt met behulp van bloedvaten. Slagaders voeren bloed weg van het hart en in haarvaten, waardoor weefsels en cellen van zuurstof en andere voedingsstoffen worden voorzien. Zodra de zuurstof is verwijderd, gaat het bloed terug naar de longen, waar het opnieuw wordt geoxygeneerd en via de aderen naar het hart wordt teruggevoerd. De belangrijkste slagader van het systemische circuit is de aorta die zich vertakt in andere slagaders en bloed naar verschillende delen van het lichaam vervoert.
Zuurstofrijk bloed komt de systemische circulatie binnen terwijl het de linkerventrikel verlaat, via de aorta-halvemaanklep. Het eerste deel van de systemische circulatie is de aorta, een dikwandige slagader. De aortabogen geven vertakkingen die het bovenste deel van het lichaam voeden na het passeren via de aorta-opening. De aorta heeft wanden die elastisch zijn om de bloeddruk in het hele lichaam op peil te houden. De aorta ontvangt ongeveer 5 liter bloed van het hart en is verantwoordelijk voor de pulserende bloeddruk.
Van slagaders wordt gezegd dat ze zich vertakken in kleinere doorgangen die arteriolen worden genoemd en vervolgens in haarvaten. De haarvaten komen samen en fuseren om bloed in het zogenaamde veneuze systeem te brengen.
Haarvaten komen samen om venulen te vormen, die samenkomen om aderen te vormen. Het veneuze systeem voedt zich in de twee hoofdaders: de superieure vena cava, die voornamelijk weefsels afvoert die zich boven het hart bevinden, en de inferieure vena cava, die grotendeels weefsels afvoert die zich onder het hart bevinden. De bovenstaande 2 grote aderen monden uit in het rechter atrium van het hart.
Bloed dat uit de linkerkant van het hart komt, zit vol met zuurstof en voedingsstoffen. Voedingsstoffen zijn stoffen die je lichaam nodig heeft om te leven, zoals eiwitten, vetten, koolhydraten, vitamines en mineralen. Het bloed brengt zuurstof en voedingsstoffen naar je lichaam. Dit bloed in systemische slagaders dat vol zit met zuurstof en voedingsstoffen is systemisch arterieel bloed. Het wordt soms gewoon arterieel bloed genoemd. De grootste systemische slagader in het bloed is de aorta. Dit is het grote bloedvat dat uit het hart komt. Kleinere slagaders vertakken zich vanaf de aorta. Deze slagaders hebben kleinere slagaders die van hen aftakken. De kleinste slagaders veranderen in arteriolen. De kleinste bloedvaten zijn haarvaten. Systemische arteriolen veranderen in haarvaten. Het bloed van arteriolen gaat in de haarvaten. Daar gaan zuurstof en voedingsstoffen uit het bloed naar het weefsel rond de haarvaten. Het bloed neemt ook koolstofdioxide en afvalstoffen uit het weefsel op. Het netwerk van haarvaten dat bloed naar een gebied brengt, wordt een capillair bed genoemd.
Aan het andere uiteinde van het capillair verandert het in een venule. Venulen zijn de kleinste aderen. Aders voeren het bloed terug naar het hart. Naarmate aders teruggaan naar het hart, worden ze groter. De grootste systemische aderen in het lichaam zijn de vena cava. Er zijn twee vena cava: inferieure vena cava en superieure vena cava.
Deze zelfde beweging van bloed gaat door de longen in de longcirculatie. Het bloed dat de vena cava-ader naar het hart voert, zit vol met koolstofdioxide. Het heeft veel minder zuurstof dan systemisch arterieel bloed. De rechterkant van het hart duwt het veneuze bloed in de longslagader. De longslagader voert het bloed naar de longen. In de longen gaat het bloed door het pulmonale capillaire bed. Hier krijgt het meer zuurstof. Het geeft ook koolstofdioxide af. Na het pulmonale capillaire bed gaat het bloed naar de longaders. Dit longveneuze bloed zit nu vol met zuurstof. De longaderen voeren het bloed naar de linkerkant van het hart. Daarna gaat het bloed weer naar de systemische circulatie.
