Solunum sistemi, insan vücudunda nefes almamızı sağlayan sistemdir.
Nefes alma eylemi, vücuttaki havanın solunmasını ve solunmasını içerir; enerji üretmek için havadan oksijenin emilmesi; sürecin yan ürünü olan karbondioksitin boşaltılması.
Akciğerler, solunum sisteminin gaz değişiminde yardımcı olan birincil organlarıdır.
İnsanlarda solunum yolu aşağıdaki kısımlardan oluşur:
Havanın burun ve ağız yoluyla vücuda alınmasına inhalasyon denir.
Havanın burun veya ağız yoluyla vücuttan dışarı itilmesine ekshalasyon denir.
Hava, kasların hareketiyle akciğerlere girip çıkar. Diyafram ve kaburga kasları, havayı akciğerlere girip çıkarmak için kasılır ve gevşer. Soluk alma sırasında diyafram kasılır ve aşağı doğru hareket eder. Kaburga kasları kasılır ve kaburgaların dışarı doğru hareket etmesine neden olur. Bu da göğüs hacminin artmasına neden olur. Göğüs hacmi daha büyük olduğu için akciğerlerin içindeki hava basıncı dışarıdaki hava basıncından daha düşüktür. Hava basınçlarındaki bu fark, havanın akciğerlere emilmesine neden olur. Diyafram ve kaburga kasları gevşediğinde, hava akciğerlerden dışarı itilir.
Alveollerin duvarları çok incedir ve gazların içlerine girmesine izin verir. Alveoller kılcal damarlarla kaplıdır. Oksijen, alveollerden kana alveolleri çevreleyen kılcal damarlarda hareket eder. Aynı zamanda, karbondioksit kılcal kandan alveollere zıt yönde hareket eder.
Oksijenin vücuda alınması ve karbondioksitin salınmasına solunum denir. Aslında solunumun iki bölümü vardır - dış solunum ve iç solunum.
Burundan alınan hava yutak, gırtlak ve trakea yoluyla akciğerlere gelir. Hava aynı yoldan geri solunur.
Akciğerlerin içinde, oksijen daha sonra kılcal damarların ince astarını geçerek kana geçer. Oksijen hemoglobine bağlanır ve kan dolaşımına pompalanır. Kandaki karbondioksit alveollere yayılır ve nefes verme yoluyla atılır.
Kan vücutta oksijen taşır. Oksijen, kılcal duvarlardan vücut dokularına yayılır. Karbondioksit ayrıca kana yayılır ve salınmak üzere akciğerlere geri taşınır.
Akciğerlerden hücrelere ulaşan oksijen, hücreler tarafından şeker moleküllerinde depolanan enerjinin salınmasına yardımcı olmak için kullanılır. Hücresel solunum, enerjiyi serbest bırakmak için glikozu parçalama işlemidir. Hücresel solunumun atık ürünleri arasında karbondioksit ve su bulunur. Karbondioksit molekülleri hücrelerin dışına ve hücreleri çevreleyen kılcal damarlara doğru hareket eder. Yukarıda açıklandığı gibi, karbondioksit vücuttan akciğerler tarafından uzaklaştırılır.
