Back to the topics list

karışım

Öğrenme hedefleri

1. Bir karışım tanımlayın

2. Karışımın genel özellikleri

3. İki ana karışım kategorisi: homojen ve heterojen

4. Bileşenlerinin veya maddelerinin parçacık boyutuna göre karışımların sınıflandırılması: alaşımlar, çözelti, kolloidler ve süspansiyon

Karışım nedir?

Karışım, iki veya daha fazla maddeyi birleştirdiğinizde ve maddelerin her birinin kendi kimyasal yapısını koruduğu zamandır. Karışım olmak için, madde birbiriyle kimyasal bağ oluşturamaz veya bozamaz.

Bir karışım olarak sınıflandırılabilmesi için, maddenin üç genel özelliği karşılaması gerekir:

1. Bir karışımdaki bileşenler kolayca ayrılabilir.

2. Bir karışımdaki bileşenlerin her biri kendi kimyasal özelliklerini korur.

3. Bir karışımdaki bileşenlerin oranı değişkendir.

Karışımın Özellikleri

Karışımlar kimyasal bileşiklerden farklıdır. Bunun nedeni ise:

• Bir karışım oluştuğunda çok az enerji değişimi vardır veya hiç yoktur.
• Bir karışımdaki maddeler, damıtma, dondurma ve süzme gibi fiziksel yöntemler kullanılarak ayrılabilir.
• Karışımlar değişken bileşimlere sahipken, bileşikler sabit, kesin bir formüle sahiptir.
• Bir karışımda, tek tek maddeler özelliklerini korurken, bir bileşikte, özellikler değişebilir.

Karışımlar homojen veya heterojen olabilir.

homojen karışım

Homojen bir karışım, karışımdaki tüm maddelerin tüm karışım içinde eşit olarak dağıldığı karışımdır. Bu tür karışımlardan herhangi bir bölgeden numune alınabilir ve aynı bileşimdeki maddeler elde edilebilir. Bunun bir örneği tuz ve sudur. Tuz suda çözünür ve bulunduğu kabın tamamında homojen bir karışım oluşturur.

Karışıma bir örnek havadır. Gazların ve az miktarda diğer maddelerin homojen bir karışımıdır. Şeker, tuz ve diğer maddeler suda homojen karışımlar oluşturarak çözülür. Hem çözünenin hem de çözücünün bulunduğu homojen karışımlara çözelti denir.

Heterojen karışım

Heterojen bir karışım temelde homojen bir karışımın tersidir. Karışım, baştan sona aynı bileşime sahip olsa bile, kap boyunca eşit olarak dağılmış maddeler oluşturmayan iki veya daha fazla öğenin bir karışımıdır. Buna güzel bir örnek, farklı öğeleri çıplak gözle görebileceğiniz karışık tahıllı veya çikolatalı kurabiyelerdir. Sudaki kum, heterojen bir karışımın başka bir örneğidir.

Karışımların sınıflandırılması

Karışımlar, bileşenlerinin veya maddelerinin parçacık boyutuna göre ayrıca aşağıdaki şekilde sınıflandırılır:

1. Alaşımlar

Bir alaşım, bir metalin özelliklerine sahip homojen bir element karışımıdır. Karışık elementlerden en az biri metaldir. Örneğin çelik, demir ve karbon karışımından yapılan bir alaşımdır.

2. Çözüm

Çözelti, maddelerden birinin diğerinde çözündüğü karışımdır. Çözünen maddeye çözünen, çözünen ortama ise çözücü denir. Bir çözelti, çapı 1 nanometreden daha küçük olan küçük parçacık boyutlarına sahiptir. Bir çözeltinin bileşenleri, karışımın santrifüjlenmesi veya boşaltılmasıyla ayrılamaz. Bir çözelti örneği, çözünen olarak tuz ve çözücü olarak su olan tuzlu sudur.

Kimyada, bir çözelti aslında bir tür karışımdır. Çözelti, her yerinde aynı veya üniform olan bir karışımdır. Tuzlu su örneğini düşünün - homojen bir karışımdır. Çözelti olmayan bir karışım, örneğin suda kum gibi, her yerde üniform değildir. Heterojen bir karışımdır.

3. Kolloidler

Bir kolloid, bir maddenin çok küçük parçacıklarının başka bir madde boyunca eşit olarak dağıldığı bir karışımdır. Kolloidlerin parçacık boyutları 1 nanometre ila 1 mikrometre arasındadır. Çözeltilere çok benziyorlar, ancak parçacıklar tamamen çözülmek yerine çözeltide asılı duruyorlar. Bir kolloiddeki ayrı maddeler, bir santrifüj ile izole edilebilir. Bir kolloid ve süspansiyon arasındaki fark, parçacıkların bir süre dibe çökmemesi, askıda kalması veya yüzer halde kalmasıdır.

Kolloid örnekleri saç spreyi, süttür.

- Saç spreyinde sıvı, gazla birleşen bir aerosoldür.

- Sütte yağ damlacıkları suda dağılır ve askıda kalır.

4. Askıya alma

Süspansiyon, bir sıvı ile bir katının parçacıkları arasındaki bir karışımdır. Bu durumda, parçacıklar çözünmez. Parçacıklar ve sıvı karıştırılır, böylece parçacıklar sıvı boyunca dağılır. Sıvı içinde "askıda" bulunurlar. Bir süspansiyon, yukarıdaki iki karışımdan daha büyük parçacıklara sahiptir. Bazen heterojen görünür. Bir süspansiyonun temel bir özelliği, katı parçacıkların kendi haline bırakılırsa zamanla yerleşip ayrılmasıdır. Hem boşaltma hem de santrifüjleme süspansiyonları ayırabilir.

Süspansiyon örnekleri

• Su ve kum karışımı. Karıştırıldığında, kum su boyunca dağılacaktır; kendi haline bırakılırsa kum dibe çöker.
• Sirke ve yağ ile salata sosu. Yağ ve sirke bir süre sonra katmanlara ayrılır çünkü sirke yüzecek olan yağa göre daha yüksek yoğunluğa sahiptir.

Aşağıdaki tablo, üç karışım ailesinin ana özelliklerini ve örneklerini göstermektedir: