Agar bugun yakshanba bo'lsa, ertaga dushanba bo'lishi aniq. Quyosh, albatta, sharqdan chiqadi. Bundan tashqari, jirafadan balandroq bo'lishingiz mumkin emas. Bir nechta voqealar uchun biz natijaga aminmiz. Ammo poygada g'alaba qozonish uchun sakkizta boshqa yuguruvchi bilan raqobatlashayotgan vaziyatni o'ylab ko'ring. Siz poygada g'alaba qozonishingiz mumkin, ammo bu aniq emas. Lotereya chiptasini sotib olganingizda, siz yutib olishingiz mumkin. Ammo bir xil lotereya uchun chiptalarni millionlab odamlar sotib olganligi sababli, g'alaba qozonish ehtimoli juda kam.
Miqdoriy jihatdan o'lchanadigan hodisaning sodir bo'lish ehtimoli ehtimollik deb ataladi. Ehtimollik, natijaning yuzaga kelish ehtimolini o'lchash uchun raqamlardan foydalanadi. Natija ehtimolini quyidagi shkala yordamida ko'rsatish mumkin:
Barcha ehtimollar 0 dan 1 gacha bo'lgan qiymatga ega. Mumkin bo'lmagan natija ehtimoli 0 ga teng. Muayyan natijaning ehtimoli esa 1 ga teng. 1/4 sodir bo'lishi mumkin bo'lmagan hodisani, 1/2 - sodir bo'lishining teng ehtimolini bildiradi. hodisa va 3/4 sodir bo'lishi mumkin bo'lgan hodisani ifodalaydi.
Keling, ushbu natijalarning har birini ehtimollik shkalasida belgilaymiz:
P(E) bilan belgilangan E hodisaning sodir bo'lish ehtimoli quyidagicha aniqlanadi
\(P(E) =\frac{\textrm{Qulay natijalar soni}}{\textrm{Mumkin bo'lgan natijalarning umumiy soni}} = \frac{e}{n}\)
bu erda natija tajriba natijasidir. Ijobiy natija - bu hodisaning yuzaga kelish ehtimolini biz aniqlamoqchimiz.
Keling, ehtimollikni bir nechta misollar bilan bilib olaylik:
1) Agar karta 52 ta kartadan iborat yaxshi aralashgan palubadan olingan bo'lsa, malikani chizish ehtimoli qanday?
Yechish: mumkin bo'lgan natijalarning umumiy soni = 52
52 ta kartadan iborat palubada 4 ta malika bor va har qanday malika chizilishi mumkin.
Shuning uchun qulay natijalar soni = 4
Qirolicha chizish ehtimoli \(\frac{4}{52} = \frac{1}{13}\)
2) Zar tashlanganda juft sonni olish ehtimoli qanday?
Yechish: Natijalarning umumiy soni = 6
Qulay natijalarning umumiy soni = 3 (juft raqamlar 2, 4 va 6)
Demak, juft sonni olish ehtimoli \(\frac{3}{6} = \frac{1}{2}\)
