اهداف یادگیری
در پایان این مبحث، انتظار می رود که؛
در شیمی، نمک به یک ترکیب شیمیایی جامد اطلاق می شود که از مجموعه یونی آنیون ها و کاتیون ها تشکیل شده است. نمک ها از تعداد مرتبط کاتیون ها (یون های با بار مثبت) و آنیون ها (یون های با بار منفی) تشکیل شده اند به طوری که محصول از نظر الکتریکی خنثی است. یعنی شارژ خالص ندارد. این یونهای جزء ممکن است غیرآلی مانند کلرید یا آلی مانند استات (CH 3 CO 2 ) - ; و می تواند تک اتمی مانند فلوراید (F - ) یا چند اتمی مانند سولفات (SO 4 2- ) باشد.
انواع نمک
نمک ها را می توان به روش های مختلفی طبقه بندی کرد. نمک هایی که با حل شدن در آب یون هیدروکسید تولید می کنند به نمک های قلیایی معروف هستند. نمک هایی که محلول های اسیدی تولید می کنند به نمک های اسیدی معروف هستند. نمک های خنثی آنهایی هستند که نه بازی هستند و نه اسیدی. زوئیتریون ها حاوی یک مرکز کاتیونی و آنیونی در یک مولکول هستند، اما نمک محسوب نمی شوند. بسیاری از پروتئین‌ها، پپتیدها، متابولیت‌ها و اسیدهای آمینه نمونه‌هایی از زویتریون‌ها هستند.
خواص
رنگ. همانطور که کلرید سدیم نشان می دهد نمک های جامد عمدتاً شفاف هستند. در بیشتر موارد، شفافیت یا کدورت ظاهری تنها به تفاوت در اندازه تک کریستال‌ها مربوط می‌شود. از آنجایی که نور از مرزهای دانه منعکس می شود، کریستال های بزرگتر تمایل دارند شفاف باشند، در حالی که دانه های پلی کریستالی مانند پودرهای سفید به نظر می رسند.
نمک ها در رنگ های مختلف وجود دارند. این رنگ ها ممکن است از کاتیون ها یا آنیون ها ناشی شوند. مثلا:
طعم و مزه. نمک های مختلف می توانند هر پنج طعم اصلی را نشان دهند. به عنوان مثال، کلرید سدیم شیرین، دی استات سرب ترش و بی تارتارات پتاسیم تلخ است.
بو. نمک های اسیدهای قوی و بازهای قوی (که به عنوان نمک های قوی شناخته می شوند) غیرفرار و اغلب بی بو هستند، در حالی که نمک های اسیدهای ضعیف یا بازهای ضعیف ممکن است بوی اسید مزدوج دهند.
انحلال پذیری. بسیاری از ترکیبات یونی حلالیت قابل توجهی در آب یا سایر حلال های قطبی نشان می دهند. بر خلاف ترکیبات مولکولی، نمک ها در محلول به اجزای کاتیونی و آنیونی تجزیه می شوند. انرژی شبکه، نیروهای منسجم بین این یون ها در یک جامد، حلالیت را تعیین می کند.
رسانایی نمک ها به طور مشخص عایق هستند. نمک ها یا محلول های مذاب جریان الکتریسیته را هدایت می کنند. به همین دلیل نمک های مذاب و محلول های حاوی نمک های محلول (مانند کلرید سدیم در آب) الکترولیت نامیده می شوند.
نقطه ذوب. نمک ها به طور مشخص نقطه ذوب بالایی دارند. به عنوان مثال، کلرید سدیم در دمای 801 ⁰ C ذوب می شود. برخی از نمک ها با انرژی شبکه کم در دمای اتاق یا نزدیک به آن مایع هستند. اینها شامل نمکهای مذاب هستند که معمولاً مخلوطی از مایعات یونی و نمکهایی هستند که معمولاً حاوی کاتیونهای آلی هستند. این مایعات به عنوان حلال خواص غیرعادی از خود نشان می دهند.
نامگذاری
نام نمک با نام کاتیونی مانند آمونیوم یا سدیم شروع می شود و سپس نام آنیون مانند استات یا کلرید می آید. نمک ها عمدتاً فقط با نام آنیون مانند نمک استات یا نمک کلرید شناخته می شوند.
کاتیون های رایج نمک ساز عبارتند از:
آنیون‌های رایج نمک‌ساز عبارتند از (اسیدهای اصلی در داخل پرانتز در صورت وجود):
تشکیل
نمک ها می توانند از طریق یک واکنش شیمیایی بین:
