Google Play badge

гэгээрлийн эрин үе


Гэгээрлийн эрин үе

Гэгээрлийн эрин үе буюу Ухааны эрин үе нь 17-18-р зууныг хамарсан түүхэн үе бөгөөд Европ дахь сэхээтнүүд, гүн ухаантнууд эрх мэдэл, хууль ёсны үндсэн эх сурвалж нь учир шалтгааныг сурталчилж байсан үе юм. Энэ эрин үе нь шинжлэх ухаан, улс төр, нийгэм дэх уламжлалт сургаалыг эсэргүүцэж, сэтгэлгээний томоохон өөрчлөлтийг харуулсан. Соён гэгээрлийн нөлөө гүн гүнзгий байсан бөгөөд орчин үеийн ардчилсан засгийн газар, ёс зүй, тэр байтугай шашин шүтлэгт ч нөлөөлсөн.

Гарал үүсэл ба түүхэн нөхцөл байдал

Гэгээрэл нь нийгмийн ихэнх хэсгийг хянаж байсан хаант засаглал, шашны эрх мэдлийн дарангуйлагч тогтолцооны хариу арга хэмжээ болгон гарч ирсэн. Энэ нь Сэргэн мандалтын эрин үе буюу эрдэм мэдлэг, нээлтийн дахин төрөлт, шинжлэх ухааны хувьсгал ажиглалт, туршилтаар байгалийн ертөнцийн тухай шинэ сэтгэлгээг бий болгосон. Гэгээрлийн үеийн сэтгэгчид хүн төрөлхтөнийг оновчтой өөрчлөлт, шинжлэх ухааны дэвшлээр сайжруулах боломжтой гэж үздэг.

Гол философичид ба сэхээтнүүд

Гэгээрлийн үзэл санааг хөгжүүлэх, түгээн дэлгэрүүлэхэд хэд хэдэн гол хүн хувь нэмэр оруулсан. Хамгийн алдартай зарим нь:

Шинжлэх ухаанд үзүүлэх нөлөө

Гэгээрэл зөвхөн философи, улс төрийг өөрчилсөнгүй; энэ нь шинжлэх ухааны салбарт ч гүн гүнзгий нөлөө үзүүлсэн. Шинжлэх ухааны судалгаа, туршилт нь ертөнцийг танин мэдэх хэрэгсэл болсон. Энэ нь физик, математик, хими, биологийн салбарт томоохон нээлтүүдийг хийхэд хүргэсэн. Жишээлбэл, Исаак Ньютоны хөдөлгөөний болон бүх нийтийн таталцлын хуулиудад нарны аймгийн гаригуудын хөдөлгөөний математик дүрслэлийг гаргаж өгсөн нь тухайн үед тархсан шашны тайлбараас эрс ухарсан хэрэг байв.

Соён гэгээрэл ба улс төрийн өөрчлөлт

Гэгээрлийн үеийн улс төрийн санаанууд Америк, Францад хувьсгалыг өдөөсөн. 1776 онд Америкийн тусгаар тогтнолын тунхаглал, 1789 оны Францын хувьсгалд хоёулаа гэгээрлийн үзэл санаа ихээхэн нөлөөлсөн. Жишээ нь, Тусгаар тогтнолын тунхаглалд Жон Локийн байгалийн эрх, зөвшилцлийн дагуу засаглах тухай философийг тусгасан байдаг. Эдгээр үйл явдал нь орчин үеийн ардчилсан засаглал руу шилжих дэлхийн шилжилтийн эхлэлийг тавьсан юм.

Соён гэгээрлийн үеийн урлаг, соёл

Гэгээрлийн үзэл санаа нь урлаг, соёлд нөлөөлж, Неоклассицизм гэж нэрлэгддэг зүйлд хүргэсэн. Энэ хөдөлгөөн нь тэгш хэм, энгийн байдал, эв найрамдал дээр анхаарлаа төвлөрүүлж, сонгодог эртний үеийн үзэл санааг дуурайхыг эрэлхийлсэн. Уран зохиолд тухайн үед роман нь зугаа цэнгэл, нийгмийн тайлбарын нэг хэлбэр болж хөгжиж байв. Даниел Дефо, Жэйн Остин зэрэг зохиолчид уг зохиолыг хүний ​​мөн чанар, нийгмийг судлахад ашигласан.

Өв залгамжлал ба шүүмжлэл

Соён гэгээрүүлэгчид орчин үеийн ертөнцөд хүний ​​эрх, иргэний засаглал, шинжлэх ухааны үндэслэлийн талаарх орчин үеийн ойлголтуудын үндсийг тавьж, мөнхийн өв үлдээсэн. Гэсэн хэдий ч энэ нь шүүмжлэлд өртсөн. Соён гэгээрүүлэгчид учир шалтгааныг онцолсон нь сэтгэл хөдлөл, оюун санааны үнэ цэнийг бууруулахад хүргэсэн гэж зарим хүмүүс үздэг. Бусад нь эрх чөлөө, тэгш байдлын төлөө тэмцэж байсан ч Гэгээрлийн олон сэтгэгчид боолчлол, колоничлол зэрэг үйлдлүүдэд оролцдог байсныг онцолж байна.

Дүгнэлт

Гэгээрлийн эрин үе бол хүн төрөлхтний сэтгэлгээ, нийгмийн олон талыг өөрчилсөн өөрчлөлтийн үе байсан. Гэгээрлийн сэтгэгчид оюун ухаан, эрх чөлөө, шинжлэх ухааныг дэмжсэнээр орчин үеийн ертөнцийг бүтээхэд тусалсан. Хэдийгээр алдаа дутагдал, зөрчилдөөнтэй байсан ч Соён гэгээрлийн өв өнөөдөр улс төр, шинжлэх ухаан, гүн ухааны сэтгэлгээнд нөлөөлсөөр байна.

Download Primer to continue