Agresiviteti është një sjellje komplekse që shfaqet në forma dhe kontekste të ndryshme. Mund të shfaqet si një përgjigje ndaj zhgënjimit, një mjet mbrojtjeje ose si një shprehje e dominimit. Ky mësim eksploron agresionin nga këndvështrime të shumta, duke përfshirë shëndetin, sjelljen njerëzore dhe psikologjinë, duke synuar të sigurojë një kuptim gjithëpërfshirës të këtij fenomeni.
Agresioni është çdo sjellje e drejtuar ndaj një individi tjetër që kryhet me qëllimin e afërt (të menjëhershëm) për të shkaktuar dëm. Autori duhet të besojë se sjellja do të dëmtojë objektivin dhe se objektivi është i motivuar për të shmangur sjelljen.
Ekzistojnë disa lloje agresioni, të klasifikuara në bazë të kritereve të ndryshme:
Teori të ndryshme psikologjike ofrojnë shpjegime të ndryshme për shfaqjen dhe manifestimin e sjelljes agresive:
Agresioni mund të ketë implikime të rëndësishme shëndetësore si për agresorin ashtu edhe për viktimën. Viktimat e agresionit mund të përjetojnë lëndime fizike, probleme të shëndetit mendor si ankthi, depresioni ose çrregullimi i stresit post-traumatik (PTSD). Agresorët mund të përballen gjithashtu me pasoja psikologjike, duke përfshirë fajin, pendimin ose stresin e shtuar, që mund të çojnë në probleme shëndetësore si hipertensioni ose sëmundjet kardiovaskulare.
Agresiviteti nuk është gjithmonë negativ dhe ndonjëherë mund të shihet si një aspekt i domosdoshëm i sjelljes njerëzore. Për shembull, vendosmëria, një formë agresioni, mund të jetë thelbësore për të mbrojtur veten ose për të mbrojtur të drejtat e dikujt në një mënyrë konstruktive. Megjithatë, kur agresioni bëhet i pakontrollueshëm ose shkatërrues, ai paraqet sfida të rëndësishme sociale dhe ndërpersonale.
Eksperimenti i kukullave Bobo i kryer nga Albert Bandura në vitin 1961 është një studim historik në kuptimin e të mësuarit social të agresionit. Fëmijët që vëzhguan një model të rritur që sillej në mënyrë agresive ndaj një kukulle Bobo kishin më shumë gjasa që më vonë ta imitonin këtë sjellje kur iu jepej mundësia, krahasuar me fëmijët që nuk vëzhguan modelin agresiv. Ky eksperiment nxori në pah rolin e të mësuarit vëzhgues në përvetësimin e sjelljeve agresive.
Në psikologji, agresioni studiohet jo vetëm për sa i përket manifestimeve të tij të jashtme, por edhe për sa i përket proceseve të tij themelore njohëse, emocionale dhe biologjike. Hulumtimet tregojnë se agresioni mund të ndikohet nga një sërë faktorësh, duke përfshirë gjenetikën, kiminë e trurit dhe stresorët mjedisorë.
Disa faktorë biologjikë janë lidhur me sjelljen agresive, duke përfshirë:
Agresiviteti është një sjellje e shumëanshme e ndikuar nga një ndërveprim kompleks i faktorëve biologjikë, psikologjikë dhe mjedisorë. Kuptimi i agresionit kërkon një qasje gjithëpërfshirëse që merr parasysh format e ndryshme që mund të marrë, shkaqet themelore dhe ndikimet e mundshme shëndetësore tek individët dhe shoqëria. Duke adresuar rrënjët e sjelljes agresive dhe duke promovuar mënyra të shëndetshme për të shprehur emocionet, është e mundur të zbuten pasojat negative që lidhen me agresionin.
