تنوع زیستی، یا تنوع زیستی، به تنوع حیات روی زمین - گیاهان، حیوانات، میکروارگانیسم‌های مختلف آن، اطلاعات ژنتیکی موجود در آنها و اکوسیستم‌هایی که تشکیل می‌دهند اشاره دارد. این تنوع به طور مساوی توزیع نشده است، بلکه در سطح جهانی و در مناطق متفاوت است. درک تنوع زیستی شامل کاوش در اشکال حیات در سراسر زیستگاه ها و مطالعه پیچیدگی های بیولوژیکی است که این موجودات را قادر به رشد و تعامل می کند.
زیستگاه ها محیط های خاصی هستند که در آن گونه های مختلف زندگی، رشد و تعامل دارند. آنها مایحتاج زندگی مانند غذا، آب و سرپناه را فراهم می کنند. زیستگاه ها از جنگل های انبوه و اقیانوس های عمیق تا مناظر بیابانی و مناطق شهری را شامل می شود. هر زیستگاه از مجموعه منحصر به فردی از موجودات سازگار با شرایط خود پشتیبانی می کند و به تنوع زیستی وسیع سیاره کمک می کند.
به عنوان مثال، جنگل بارانی آمازون که به عنوان "ریه های سیاره" شناخته می شود، زیستگاه بسیار متنوعی است. بیش از 16000 گونه درخت، 2500 گونه ماهی و صدها پستاندار، خزندگان و دوزیستان در آن زندگی می کنند. این تنوع زیستی غنی به دلیل تنوع زیستگاه های کوچک و آب و هوای ثابتی است که امکان رشد و تولید مثل را در تمام طول سال فراهم می کند.
زیست شناسی، مطالعه موجودات زنده و تعاملات آنها، به ما کمک می کند مکانیسم های زندگی را در همه سطوح درک کنیم - از زیست شناسی مولکولی که ساختار ژنتیکی را که باعث پیدایش گونه های مختلف می شود، تا بوم شناسی، که نحوه تعامل موجودات با یکدیگر و محیط آنها را مطالعه می کند. .
یکی از مفاهیم کلیدی بیولوژیکی در تنوع زیستی، جایگاه اکولوژیکی است. جایگاه اکولوژیکی نقشی است که یک گونه در اکوسیستم خود ایفا می‌کند، از جمله اینکه چه چیزی می‌خورد، چگونه به جریان انرژی کمک می‌کند و چگونه با موجودات دیگر تعامل می‌کند. به عنوان مثال، زنبورها دارای جایگاه گرده افشان هستند که نقش مهمی در تولید مثل بسیاری از گیاهان گلدار دارند.
جنبه مهم دیگر مفهوم گونه زایی است که فرآیندی است که از طریق آن گونه های جدید به وجود می آیند. گونه‌زایی می‌تواند از طریق مکانیسم‌های مختلفی مانند انزوای جغرافیایی رخ دهد، جایی که جمعیت‌های یک گونه توسط موانع فیزیکی (کوه‌ها، رودخانه‌ها) از هم جدا می‌شوند و به طور مستقل برای سازگاری با محیط‌های جدید خود تکامل می‌یابند.
دیواره مرجانی بزرگ در استرالیا نمونه ای از پیچیدگی و زیبایی تنوع زیستی است. این سیستم صخره مرجانی از بیش از 2900 صخره جداگانه و 900 جزیره تشکیل شده است که بیش از 2300 کیلومتر را در بر می گیرد. این مجموعه وسیعی از حیات دریایی از جمله گونه های متعددی از ماهی های رنگارنگ، مرجان ها، نرم تنان و پستانداران دریایی را پشتیبانی می کند. تنوع زیستی این صخره برای سلامت و انعطاف پذیری آن ضروری است و به آن کمک می کند تا از تهدیداتی مانند سفید شدن مرجان ها بهبود یابد.
در بخش دیگری از جهان، سرنگتی در آفریقا نگاهی اجمالی به اکوسیستم زمینی با تنوع زیستی دارد. سرنگتی میزبان بزرگ ترین مهاجرت پستانداران زمینی در جهان است، پدیده ای که ناشی از نیاز به چراگاه است. این اکوسیستم از حیات وحش فراوانی از جمله شیر، یوزپلنگ، فیل، زرافه و گونه‌های مختلف پرندگان پشتیبانی می‌کند که هرکدام در این محیط پویا، جایگاه‌های منحصربه‌فردی را اشغال می‌کنند.
علیرغم اهمیت، تنوع زیستی در معرض تهدید فعالیت های انسانی از جمله تخریب زیستگاه، تغییرات آب و هوایی، آلودگی و بهره برداری بیش از حد است. این چالش ها اغلب منجر به از بین رفتن زیستگاه، کاهش جمعیت گونه ها و در برخی موارد انقراض می شود.
تلاش‌های حفاظتی با هدف حفاظت از تنوع زیستی با حفظ زیستگاه‌ها، احیای اکوسیستم‌های آسیب‌دیده و اجرای سیاست‌هایی برای کاهش تأثیرات انسانی انجام می‌شود. مناطق حفاظت شده، مانند پارک های ملی و ذخایر حیات وحش، نقش حیاتی در این تلاش ها ایفا می کنند. مفهوم کانون های تنوع زیستی، مناطقی با تعداد استثنایی گونه های بومی که در معرض تهدید قابل توجهی هستند، نیز اولویت های حفاظتی را هدایت کرده است.
تنوع زیستی پایه و اساس خدمات اکوسیستمی به انسان است، از جمله تصفیه هوا و آب، حاصلخیزی خاک، گرده افشانی و کنترل بیماری. برای بقا و رفاه ما و همچنین برای انعطاف پذیری زمین در برابر تغییرات بسیار مهم است. با درک و حفاظت از تنوع زیستی، آینده ای پایدار را برای همه گونه ها، از جمله گونه های خودمان تضمین می کنیم.
