Эрчим хүчний эргэлтийн тухай ойлголт нь бидний эргэн тойрон дахь ертөнцөд энерги хэрхэн хөдөлж, өөрчлөгдөж байгааг ойлгох үндэс суурь юм. Эрчим хүч бол ажил хийх эсвэл өөрчлөлт хийх чадвар юм. Энэ нь янз бүрийн хэлбэрээр байдаг бөгөөд нэг хэлбэрээс нөгөө хэлбэрт шилжих эсвэл хөрвүүлэх боломжтой. Эрчим хүчний эргэлт нь биологи, экологи, физик систем зэрэг янз бүрийн системд эрчим хүч хувиргах, шилжүүлэх тасралтгүй үйл явцыг хамардаг.
Эрчим хүчний хэд хэдэн хэлбэр байдаг бөгөөд тус бүр өөрийн гэсэн өвөрмөц шинж чанартай байдаг. Үндсэн хэлбэрүүд нь:
Эрчим хүчийг нэг хэлбэрээс нөгөө хэлбэрт шилжүүлж болно. Жишээлбэл, талх шарагч нь цахилгаан энергийг дулааны энерги болгон хувиргаж, дараа нь талхыг шардаг. Хамгийн чухал нь хувиргалтаас өмнөх болон дараах энергийн нийт хэмжээ тогтмол хэвээр байх бөгөөд энэ нь энерги хадгалагдах хууль гэгддэг зарчим юм. Хуульд энергийг бий болгох, устгах боломжгүй, зөвхөн хэлбэрийг нь өөрчилнө гэж заасан байдаг.
Дэлхийн хувьд нар бол эрчим хүчний гол эх үүсвэр бөгөөд олон процесс, мөчлөгийг тэжээдэг. Нарны энерги нь гадаргуугаас усыг ууршуулж усны эргэлтийг хөдөлгөдөг. Ургамал фотосинтезийн тусламжтайгаар нарны гэрлийг химийн энерги болгон хувиргаж, хүнсний сүлжээний үндэс суурийг бүрдүүлдэг. Наргүй бол бидний мэддэг амьдрал байхгүй байх байсан.
Экосистемд энерги нь нарнаас үйлдвэрлэгчид (ихэвчлэн ургамал), дараа нь хэрэглэгчид (амьтан), эцэст нь задалдагч (нян, мөөгөнцөр) руу урсдаг бөгөөд тэдгээр нь үхсэн организмуудыг задалж, шим тэжээлийг дахин боловсруулдаг. Эрчим хүчний хувирал хэзээ ч 100% үр ашигтай байдаггүй гэсэн термодинамикийн 2-р хуулийн дагуу энерги нь алхам тутамд дулаан болон алдагддаг тул энэхүү энергийн урсгал нэг чиглэлтэй байдаг.
Хүн төрөлхтөн тээвэр, халаалт, цахилгаан болон бусад зүйлд эрчим хүчийг янз бүрийн хэлбэрээр хэрэглэдэг. Гэсэн хэдий ч бүх эрчим хүчний хэрэглээ үр дүнтэй байдаггүй. Жишээлбэл, уламжлалт улайсдаг чийдэн нь цахилгаан эрчим хүчний 10 орчим хувийг гэрэл болгон хувиргаж, үлдсэнийг нь дулаан болгон алддаг. Эрчим хүчний хэмнэлт гэдэг нь ижил функцийг гүйцэтгэхийн тулд бага эрчим хүч шаарддаг технологийг ашиглахыг хэлдэг бөгөөд ингэснээр эрчим хүчний хаягдал, байгаль орчинд үзүүлэх нөлөөллийг бууруулдаг.
Эрчим хүчний эх үүсвэрийг сэргээгдэх болон сэргээгдэхгүй гэж ангилж болно. Нар, салхи, усан цахилгаан, газрын гүний дулаан зэрэг сэргээгдэх эрчим хүчний эх үүсвэрүүд байгалиасаа нөхөгдөж, байгаль орчинд үзүүлэх нөлөө багатай. Нүүрс, газрын тос, байгалийн хий зэрэг сэргээгдэхгүй эрчим хүчний эх үүсвэрүүд нь хязгаарлагдмал бөгөөд шатаах үед хүлэмжийн хийг үүсгэж, уур амьсгалын өөрчлөлтөд хувь нэмэр оруулдаг. Сэргээгдэх эрчим хүчний эх үүсвэрт шилжих нь эрчим хүчний тогтвортой хэрэглээний гол түлхүүр юм.
Эрчим хүчний эргэлт нь янз бүрийн хэлбэр, системээр дамжуулан энергийн хөдөлгөөн, хувирлыг хамардаг. Эдгээр үйл явцыг ойлгох нь экосистемийн үйл ажиллагаа, хүний үйл ажиллагааны байгаль орчинд үзүүлэх нөлөө, эрчим хүчний тогтвортой ашиглалтын ач холбогдлыг ойлгоход маш чухал юм. Эрчим хүчний эргэлтийн талаар суралцсанаар бид ертөнцийн харилцан уялдаатай мөн чанар, амьдрал, соёл иргэншлийг тэтгэхэд энергийн гүйцэтгэх үүргийн талаар ойлголттой болдог.
