Het concept van leren begrijpen
Leren is een fundamenteel proces waardoor we nieuwe kennis, gedrag, vaardigheden, waarden of voorkeuren verwerven of bestaande wijzigen. Dit complexe proces is verankerd in onze dagelijkse ervaringen en vormt niet alleen de manier waarop we de wereld begrijpen, maar ook de manier waarop we ermee omgaan. Hoewel de fijne kneepjes van hoe leren plaatsvindt via verschillende disciplines kunnen worden onderzocht, zullen we ons concentreren op twee primaire perspectieven: psychologie en kennis.
Leren in de psychologie
In de psychologie wordt leren vaak gedefinieerd als een relatief permanente verandering in gedrag of potentieel gedrag die voortvloeit uit ervaring. Deze discipline onderzoekt de verschillende mechanismen achter leren, waaronder cognitieve processen, emoties en omgevingsinvloeden. Er zijn verschillende belangrijke theorieën binnen de psychologie die verschillende aspecten van leren verklaren.
- Behaviorisme: Deze theorie richt zich op waarneembaar gedrag en de manieren waarop dit van de omgeving wordt geleerd. Klassieke conditionering (het hondenexperiment van Pavlov) en operante conditionering (de rattenexperimenten van BF Skinner) zijn twee hoofdconcepten binnen het behaviorisme die verklaren hoe stimuli en consequenties gedrag bepalen.
- Cognitief leren: Deze benadering benadrukt de rol van mentale processen bij het leren. Het suggereert dat individuen actief informatie verwerken en dat leren het begrijpen, toepassen en soms ontdekken van nieuwe kennis inhoudt. Een voorbeeld van cognitief leren is het oplossen van problemen.
- Sociaal leren: Deze theorie, voorgesteld door Albert Bandura, benadrukt het belang van het observeren en modelleren van het gedrag, de houding en de emotionele reacties van anderen. Bandura's beroemde Bobo Doll-experiment laat zien hoe kinderen agressie leren door observatie.
Leren en kennis
Op het snijvlak van leren en kennis verdiepen we ons in de manier waarop kennisverwerving plaatsvindt en de verschillende soorten kennis die leren kan voortbrengen. Kennis kan grofweg in twee soorten worden onderverdeeld: expliciet en stilzwijgend.
- Expliciete kennis: Dit soort kennis kan gemakkelijk worden gecommuniceerd en gedeeld. Het omvat feiten, theorieën en vaardigheden die kunnen worden opgeschreven en overgedragen. Het lezen van een boek of het bijwonen van een lezing leidt vaak tot winst in expliciete kennis.
- Stilzwijgende kennis: deze kennis is persoonlijk, contextspecifiek en moeilijker te verwoorden of op te schrijven. Het omvat dingen die je door ervaring hebt geleerd, zoals fietsen of het begrijpen van culturele nuances. Stilzwijgende kennis wordt vaak overgedragen via modellering en oefening in plaats van via woorden.
Leren kan ook worden onderscheiden door het doel of de uitkomst ervan:
- Declaratief leren: omvat het verwerven van feiten en cijfers. Bijvoorbeeld door te leren dat de aarde om de zon draait.
- Procedureel leren: Verwijst naar het verwerven van vaardigheden en het uitvoeren van taken, zoals het leren bespelen van een muziekinstrument.
Factoren die het leren beïnvloeden
Verschillende factoren kunnen het leerproces beïnvloeden, waardoor het meer of minder effectief wordt. Deze omvatten:
- Motivatie: Het verlangen om te leren is cruciaal. Gemotiveerde leerlingen zijn eerder geneigd zich met de stof bezig te houden en informatie vast te houden.
- Oefenen en herhaling: Herhaalde blootstelling aan materiaal of het oefenen van een vaardigheid kan het leerproces verbeteren.
- Feedback: Constructieve feedback helpt leerlingen te begrijpen wat ze goed doen en wat verbetering behoeft.
- Omgeving: Een ondersteunende leeromgeving kan het leerproces aanzienlijk verbeteren, terwijl een ontwrichtende omgeving dit kan belemmeren.
Leren door ervaring en experiment
Ervaringsleren is een proces waarbij leerlingen kennis, vaardigheden en waarden ontwikkelen op basis van directe ervaringen buiten een traditionele academische setting. De Experiential Learning Theory van Kolb stelt dat leren een cyclisch proces is dat uit vier fasen bestaat:
- Concrete ervaring: deelnemen aan een nieuwe ervaring of situatie.
- Reflectieve observatie: reflecteren op de ervaring om inconsistenties tussen ervaring en begrip te vinden.
- Abstracte conceptualisatie: het vormen van theorieën of concepten op basis van de reflectie.
- Actief experimenteren: toepassen van wat er is geleerd op de wereld om hen heen om te zien wat er gebeurt.
Een kookles waarbij leerlingen eerst een techniek observeren, deze zelf oefenen, reflecteren op de ervaring en deze vervolgens toepassen bij het koken van hun gerecht, is bijvoorbeeld een voorbeeld van deze leercyclus.
Conclusie
Leren is een proces met vele facetten, beïnvloed door psychologische theorieën en het soort kennis dat wordt nagestreefd. Of het nu gaat om directe instructie gericht op expliciete kennis of door observatie en oefening voor stilzwijgende kennis, leren geeft vorm aan onze capaciteiten, gedrag en begrip van de wereld. Door de mechanismen achter het leren te herkennen en de factoren die dit beïnvloeden, kunnen individuen beter betrokken raken bij leerprocessen om hun persoonlijke en professionele groei te bevorderen.
