Ko'pincha o'rta asrlar deb ataladigan o'rta asrlar davri 5-asrdan 15-asr oxirigacha davom etadi. U Gʻarbiy Rim imperiyasining qulashi bilan boshlanib, Uygʻonish va kashfiyotlar davriga qoʻshildi. Bu davr feodalizmning vujudga kelishi, nasroniylikning tarqalishi, qirollik va imperiyalar oʻrtasida doimiy hokimiyat uchun kurash olib borilishi bilan ajralib turadi.
G'arbiy Rim imperiyasining tanazzulga uchrashi 5-asr atrofida o'rta asrlar davrining boshlanishi edi. Uning qulashiga bir qancha omillar, jumladan, iqtisodiy muammolar, harbiy mag'lubiyatlar va vahshiy qabilalarning ko'chishi sabab bo'lgan. Miloddan avvalgi 476-yilda gʻarbdagi soʻnggi Rim imperatori Romul Avgustulu german qiroli Odoakr tomonidan taxtdan agʻdarildi, bu esa imperiyaning kichikroq, varvarlar hukmronlik qiladigan qirolliklarga boʻlinib ketishiga olib keldi.
O'rta asrlarda Evropada feodalizm hukmron ijtimoiy tuzumga aylandi. Bu ierarxik tizim bo'lib, unda qirol butun yerga egalik qiladi, zodagonlar, ritsarlar va krepostnoylar esa bu tuzilmada o'ziga xos rollarga ega edi. Dvoryanlarga podshoh tomonidan yerlar berilgan, ritsarlar himoya evaziga zodagonlarga xizmat qilgan, krepostnoylar esa yerni ishlagan. Manor asosiy iqtisodiy birlik bo'lib, xo'jayin tomonidan boshqariladigan va serflar tomonidan ishlaydigan o'zini o'zi ta'minlaydigan mulk edi.
11—13-asrlar oraligʻida “Salib yurishlari” deb nomlanuvchi bir qator diniy urushlar, asosan, Sharqiy Oʻrtayer dengizida xristianlar va musulmonlar oʻrtasida olib borilgan. Asosiy maqsad Quddus va Muqaddas zaminni musulmonlar hukmronligidan qaytarib olish edi. Salib yurishlari uzoq muddatli chuqur siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy ta'sirlarga ega bo'lib, Sharq va G'arb o'rtasidagi savdo-sotiqni rivojlantirdi va Vizantiya imperiyasini zaiflashtirdi.
12-asrga kelib, Evropada shaharlar o'sib, savdo jonlandi. Savdoning o'sishi pul xo'jaligining rivojlanishiga olib keldi, barterga bog'liqlikni kamaytiradi. Bu davrda savdo va hunarmandchilikni tartibga soluvchi, sifatni ta'minlovchi va narxlarni belgilovchi savdogar va hunarmandlar uyushmalarining paydo bo'lishi ham belgilandi.
14-asr oʻrtalarida bubonli vaboning halokatli pandemiyasi boʻlgan “Qora oʻlim” butun Yevropa, Osiyo va Shimoliy Afrikani qamrab oldi. Evropa aholisining 30% dan 60% gacha o'ldirilgani taxmin qilinmoqda. Qora o‘lim jiddiy ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlarga olib keldi, bu esa ishchi kuchi tanqisligiga, dehqonlarning ish haqining oshishiga va feodal tuzumning zaiflashishiga olib keldi.
Yuz yillik urush (1337-1453) — Angliya va Fransiya oʻrtasida fransuz taxtini vorislik uchun olib borilgan bir qator toʻqnashuvlar. Bu Evropaning katta qismlariga ta'sir ko'rsatdi, bu harbiy taktika va qurol-yarog'da sezilarli o'zgarishlarga olib keldi, shu jumladan uzun kamondan foydalanish va ritsarlik urushining pasayishi.
14-asrda Italiyada boshlanib, butun Yevropaga tarqalgan Uygʻonish davri oʻrta asrlarning tugashi va yangi davrning boshlanishini belgilab berdi. Bu klassik antik davr bilimlari va yutuqlarini qayta kashf etish va yoshartirishga intilgan madaniy harakat edi. Uyg'onish davri san'at, ilm-fan va tafakkurning rivojlanishi bilan ajralib turdi, bu esa o'rta asrlardagi sxolastikadan uzoqlashishga olib keldi.
O'rta asrlar davri Evropada katta o'zgarishlar va rivojlanish davri bo'lib, zamonaviy dunyoning ko'p jihatlariga asos soldi. Bu davr Rim imperiyasining qulashidan Uyg‘onish davri tongigacha bo‘lgan davrda tarix rivojini shakllantirgan salib yurishlari, qora o‘lim, yuz yillik urush kabi muhim voqealar bilan ajralib turdi.
