Metafizyka to gałąź filozofii, która zagłębia się w podstawowe pytania dotyczące istnienia, rzeczywistości i natury rzeczy wykraczających poza świat fizyczny. Zajmuje się podstawowymi aspektami bytu i wszechświata, badając pojęcia takie jak tożsamość, zmiana, przestrzeń, czas, przyczynowość i możliwość.
Termin „metafizyka” pochodzi od greckich słów „meta”, co oznacza poza lub po, oraz „physika”, które odnosi się do fizyki lub tego, co fizyczne. Po raz pierwszy użyto go do opisania dzieł Arystotelesa, które powstały po jego studiach fizycznych i dotyczyły tego, co nazwał „pierwszą filozofią” lub „nauką o byciu jako byt”.
Metafizyka stara się odpowiedzieć na niektóre z najgłębszych pytań, które nurtują ludzkość od tysiącleci:
W sercu metafizyki leży ontologia, nauka o bycie i istnieniu. Ontologia odpowiada na różne pytania, takie jak:
Ciekawym aspektem ontologii jest debata pomiędzy realizmem a nominalizmem . Realizm twierdzi, że byty abstrakcyjne, takie jak obiekty matematyczne, istnieją niezależnie od naszych myśli. W przeciwieństwie do tego nominalizm utrzymuje, że te byty to jedynie nazwy, które nadajemy grupom konkretów.
Klasyczną ilustracją metafizycznego poszukiwania tożsamości i zmiany jest Statek Tezeusza. Według legendy statek ateńskiego bohatera Tezeusza przetrwał wieki. Gdy drewniane części uległy zniszczeniu, zastąpiono je nowymi, co wywołało debatę:
W którym momencie, jeśli w ogóle, Statek Tezeusza staje się innym statkiem?Ten eksperyment myślowy rodzi pytania o trwałość tożsamości w czasie i poprzez zmiany, opierając dyskusje na temat natury przedmiotów i ich właściwości.
Natura przestrzeni i czasu była głównym przedmiotem zainteresowania metafizyki. Pojawienie się teorii względności Alberta Einsteina zasadniczo zmieniło nasze rozumienie tych pojęć, pokazując, że są one wplecione w strukturę czasoprzestrzeni i nie są bytami absolutnymi. Ta wzajemna zależność zrodziła pomysł, że struktura wszechświata jest taka, że czas i przestrzeń mogą się zaginać i zakrzywiać w obecności masy i energii.
Zasada racji dostatecznej, przypisywana Gottfriedowi Wilhelmowi Leibnizowi, zakłada, że wszystko musi mieć jakąś przyczynę. Zasada ta leży u podstaw metafizycznych badań przyczynowości, mających na celu zrozumienie natury przyczyn i skutków oraz tego, czy każdy skutek naprawdę ma przyczynę.
Realizm modalny to pogląd dotyczący natury możliwości i konieczności, sugerujący, że światy możliwe są tak samo realne, jak nasz świat rzeczywisty. Perspektywa ta umożliwia głębsze zbadanie modalności istnienia – tego, co może być, co musi być, a czego nie może – dodatkowo wzbogacając metafizyczny dyskurs o rzeczywistości.
Metafizyka służy jako pomost między abstrakcją a tym, co obserwowalne, wzywając nas do kwestionowania podstawowych aspektów istnienia i wszechświata. Poprzez badanie bytu, tożsamości, przestrzeni, czasu i przyczynowości metafizyka zaprasza nas do głębszego zaangażowania w tajemnice leżące u podstaw dociekań filozoficznych.
