عصر یخبندان یک دوره زمانی طولانی است که میلیون‌ها سال به طول می‌انجامد، که در آن دمای جهانی به اندازه‌ای کاهش می‌یابد که مناطق وسیعی از سطح زمین توسط صفحات یخی پوشیده شده است. در طول این دوره های سرد، یخ ها برای پوشاندن قاره ها پیش می روند و مناظر، اکوسیستم ها، سطح دریاها و آب و هوا را به طور چشمگیری تغییر می دهند. آخرین عصر یخبندان حدود 20000 سال پیش به اوج خود رسید، اما تاثیر آن هنوز در جهان امروزی قابل مشاهده است.
عصر یخبندان با وجود صفحات یخی گسترده در نیمکره شمالی و جنوبی تعریف می شود. این دوره‌ها با دمای پایین‌تر جهانی مشخص می‌شوند که باعث رشد کلاهک‌های یخی و یخچال‌های طبیعی می‌شود. علل عصر یخبندان پیچیده است و ترکیبی از عوامل از جمله مدار زمین، ترکیب جوی و فعالیت تکتونیکی را شامل می شود.
عوامل متعددی در شروع عصر یخبندان نقش دارند:
جدیدترین عصر یخبندان، معروف به دوران پلیستوسن، تقریباً 2.6 میلیون سال پیش آغاز شد و حدود 11700 سال پیش به پایان رسید. در این دوره ورقه های یخی عظیمی بود که بخش های زیادی از آمریکای شمالی، اروپا و آسیا را پوشانده بود. با پیشروی و عقب نشینی یخ، منظره را مجسمه سازی کرد و ویژگی هایی مانند آبدره ها، دره ها و مورن ها را ایجاد کرد.
شرایط سخت عصر یخبندان گیاهان، حیوانات و انسان ها را مجبور به سازگاری یا مهاجرت کرد. ماموت‌ها، کرگدن‌های پشمالو، و گربه‌های شمشیر دندان از جمله جانوران بزرگی بودند که در این محیط‌های سرد رشد می‌کردند. انسان های اولیه ابزار و لباس هایی برای زنده ماندن در سرما ساختند و مهاجرت آنها تحت تأثیر یخ های در حال گسترش بود.
یخچال های طبیعی، توده های یخی که به آرامی حرکت می کنند، نقش مهمی در عصر یخبندان بازی می کنند. با پیشروی یخچال‌ها، زمین را در زیر خود می‌تراشند و شکل‌های زمینی متمایز ایجاد می‌کنند. هنگامی که یک یخچال عقب نشینی می کند، منظره ای دگرگون شده پر از تپه ها، دریاچه ها و دره ها را پشت سر می گذارد.
عصر یخبندان زمانی به پایان می رسد که دمای کره زمین افزایش می یابد و باعث ذوب شدن صفحات یخی می شود. این گرم شدن می تواند ناشی از تغییرات در مدار زمین، افزایش گازهای گلخانه ای یا تغییر در جریان های اقیانوسی باشد. ذوب شدن صفحات یخ منجر به بالا آمدن سطح دریاها، جاری شدن سیل در مناطق ساحلی و تغییر چشمگیر اکوسیستم ها و سکونتگاه های انسانی می شود.
مطالعه عصر یخبندان بینش ارزشمندی در مورد سیستم آب و هوای زمین، پویایی یخچال‌ها و سازگاری حیات ارائه می‌دهد. با درک گذشته، دانشمندان می توانند تغییرات اقلیمی آینده و اثرات بالقوه آنها را بر روی کره زمین بهتر پیش بینی کنند.
اگرچه یخ تا حد زیادی عقب نشینی کرده است، میراث آن هنوز در مناظر و اکوسیستم ما مشهود است. رسوبات یخبندان، دره های حکاکی شده و پراکندگی گونه های خاص، همگی یادآور قدرت عصر یخبندان در شکل دادن به جهان ما هستند.
دانستن در مورد عصر یخبندان به ما کمک می کند تا ماهیت پویای آب و هوای زمین و انعطاف پذیری حیات در برابر تغییرات چشمگیر محیطی را درک کنیم.
