Палеонтологи бол чулуужсан олдворыг судлах замаар эртний амьдралыг судлах шинжлэх ухааны салбар юм. Энэ талбар нь биологи, геологийн мэдлэгийн зөрүүг арилгах, амьдралын түүх, организмын хувьсал, цаг хугацааны явцад дэлхийн хүрээлэн буй орчны өөрчлөлтийн талаархи ойлголтыг өгдөг.
Чулуужсан олдворууд нь дэлхийн царцдасд хадгалагдан үлдсэн эртний организмын үлдэгдэл буюу ул мөр юм. Чулуужилтын үйл явц нь хэд хэдэн аргаар явагддаг бөгөөд үүнд усаар хуримтлагдсан эрдэс бодисууд органик материалыг орлох, цутгамал, хөгц үүсэх зэрэг нь анхны материал нь уусаж ул мөр үлдээдэг. Хөлийн мөр, нүх гэх мэт олдворууд нь организмын үйл ажиллагааг бүртгэдэг.
Хэд хэдэн төрлийн олдворууд байдаг бөгөөд тус бүр нь өнгөрсөн үеийн өвөрмөц ойлголтыг өгдөг.
Геологийн цагийн хуваарь нь геологийн давхаргыг цаг хугацаатай холбосон он цагийн хуваарийн систем юм. Үүнийг геологичид, палеонтологичид болон бусад дэлхийн эрдэмтэд дэлхийн түүхэн дэх үйл явдлын цаг хугацаа, харилцаа холбоог тодорхойлоход ашигладаг. Энэхүү масштаб нь дэлхийн түүхийг хэд хэдэн эрин үе, эрин үе, үе, эрин үе, эрин үеүүдэд хуваадаг бөгөөд энэ нь дэлхийн геологи, биотагийн томоохон өөрчлөлтүүдийг тусгасан байдаг.
Палеонтологи нь хувьслын онолын нотолгоо бөгөөд төрөл зүйл нь байгалийн шалгарал, генетикийн шилжилтээр цаг хугацааны явцад өөрчлөгддөг үйл явц юм. Чулуужсан олдворууд нь төрөл зүйлийн шилжилтийг харуулж, устаж үгүй болсон төрөл зүйлийг илрүүлж, удам угсаа хэрхэн хөгжиж байгааг харуулж байна. 66 сая жилийн өмнө үлэг гүрвэлийн ноёрхлыг эцэслэсэн Цэрдийн галавт-Палеоген (K-Pg) устах зэрэг томоохон устах үйл явдлуудыг палеонтологийн нотлох баримтаар судалж, дэлхийн биологийн төрөл зүйлд гамшигт үзэгдлийн нөлөөг илрүүлж болно.
Дэлхийн тектоник хавтангийн хөдөлгөөн нь чулуужсан олдворыг дэлхий даяар тараахад чухал үүрэг гүйцэтгэсэн. Эх газрын шилжилт хөдөлгөөний явцад геологийн цаг хугацааны явцад хуурай газрын массууд хөдөлж, мөргөлдөж, салж, организмын тархалт, хувьсалд нөлөөлсөн. Палеонтологийн өгөгдөл нь эх газрын өнгөрсөн байрлалыг сэргээж, хувьслын үйл явцад нөлөөлсөн түүхэн цаг уур, орчны нөхцөл байдлыг ойлгоход тусална.
Палеонтологи нь чулуужсан ургамал, амьтан, мөн тунамал чулуулгийн давхаргыг судлах замаар өнгөрсөн цаг уур, хүрээлэн буй орчны нөхцөл байдлыг илрүүлж чадна. Жишээлбэл, Антарктидад халуун орны ургамлын чулуужсан олдвор байгаа нь тус тивийн өнгөрсөн үеийг дулаан, чийглэг орчин байсныг нотолж байна. Чулуужсан бүрхүүл дэх хүчилтөрөгчийн изотопын харьцааг шинжлэх нь далайн түүхэн температур, мөсний эзлэхүүнийг ойлгох боломжийг олгодог бөгөөд энэ нь эрдэмтэд дэлхийн түүхэн дэх цаг уурын өөрчлөлтийн хэв маягийг ойлгоход тусалдаг.
Олдворуудыг олж, судлах нь хээрийн ажил болон лабораторийн шинжилгээг хамардаг. Талбайд палеонтологичид чулуужсан олдворуудыг эрэлхийлж, малтлага хийж, сойз, цүүцээс эхлээд хүнд машин механизмыг ашиглан томоохон малтлага хийдэг. Чулуужсан олдворуудыг цуглуулсны дараа нүүрстөрөгчийн он цагийг тодорхойлох, электрон микроскоп, CT скан хийх зэрэг лабораторийн аргуудыг чулуужсан ясны он сар өдрийг тогтоох, тэдгээрийн найрлагад дүн шинжилгээ хийх, чулуужсан бүтцийн 3D загварыг бий болгоход ашигладаг.
Палеонтологи нь шинжлэх ухааны өргөн хүрээний салбарт хувь нэмэр оруулдаг.
Палеонтологи нь чулуужсан олдворуудыг судалснаар өнгөрсөнд өвөрмөц цонх нээж, эрдэмтэд дэлхий дээрх амьдралын түүхийг тайлах боломжийг олгодог. Энэ нь янз бүрийн шинжлэх ухааны салбаруудыг холбож, хувьсал, хүрээлэн буй орчны өөрчлөлт, манай гарагийг бүрдүүлж буй динамик үйл явцын талаар чухал ойлголтыг өгдөг. Чулуужсан олдворыг үргэлжлүүлэн судлах, судлах нь байгалийн ертөнц, түүний доторх байр суурийн талаарх бидний ойлголтыг гүнзгийрүүлэхийг амлаж байна.
