Morze Bałtyckie, położone w Europie Północnej, jest morzem słonawym, połączonym z Morzem Północnym poprzez Cieśniny Duńskie. Jest otoczony przez takie kraje, jak Szwecja, Finlandia, Rosja, Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Niemcy i Dania. Jego wyjątkowe położenie geograficzne i cechy charakterystyczne wpływają na jego cechy biologiczne, geograficzne i klimatyczne, co czyni go interesującym przedmiotem badań.
Morze Bałtyckie zajmuje powierzchnię około 377 000 kilometrów kwadratowych, co czyni go jednym z największych zbiorników słonawej wody na świecie. Morze jest stosunkowo płytkie, średnia głębokość wynosi około 55 metrów, a maksymalna głębokość wynosi około 459 metrów. Morze Bałtyckie jest podzielone na kilka basenów, z których każdy ma odrębną charakterystykę. Do głównych zatok morskich zalicza się Zatokę Botnicką, Zatokę Fińską i Zatokę Ryską. Do głównych wysp należą Gotlandia, Olandia i Saaremaa.
Połączenie Morza Bałtyckiego z Morzem Północnym ma kluczowe znaczenie dla odnowy jego wód. Słona woda z Morza Północnego wpływa do Morza Bałtyckiego przez Cieśniny Duńskie, natomiast słodka woda z rzek i opadów rozrzedza wodę morską, powodując jej słonawy charakter.
Zasolenie Morza Bałtyckiego jest zróżnicowane zarówno w poziomie, jak i w pionie. Generalnie maleje od Cieśnin Duńskich do części północnych i od powierzchni do warstw przydennych. Średnie zasolenie powierzchniowe wynosi około 7-8 PSU (praktycznych jednostek zasolenia), czyli jest znacznie niższe niż średnie zasolenie oceanu wynoszące około 35 PSU. Gradient ten wpływa na różnorodność biologiczną morza, ponieważ można tu spotkać zarówno gatunki morskie, jak i słodkowodne, choć różnorodność gatunkowa jest mniejsza niż w środowiskach w pełni morskich.
Na klimat Morza Bałtyckiego ma wpływ jego położenie geograficzne – w północnych jego częściach panują niższe temperatury, a w południowych – stosunkowo łagodniejsze warunki. Zimy mogą być surowe, z zamarzaniem znacznych części mórz, szczególnie w Zatoce Botnickiej i Zatoce Fińskiej. Statki do łamania lodów są często wymagane do utrzymania szlaków żeglugowych w miesiącach zimowych.
Pomimo niskiego zasolenia Morze Bałtyckie jest siedliskiem różnorodnych organizmów. Morze jest domem dla różnych gatunków ryb, takich jak śledź, dorsz i flądra, które są ważne zarówno dla ekosystemu, jak i regionalnego rybołówstwa. Powszechne są także foki i ptaki morskie, które żerują na obfitych zasobach ryb.
Glony i plankton stanowią podstawę sieci troficznej, wspierając wyższe poziomy troficzne. Jednak eutrofizacja, spowodowana głównie spływem rolniczym, doprowadziła do zakwitu glonów, który może obniżyć poziom tlenu w wodzie, tworząc „martwe strefy”, w których może przetrwać niewiele organizmów.
Morze Bałtyckie jest jednym z najbardziej ruchliwych obszarów morskich na świecie, na którym odbywa się znacząca żegluga handlowa, rybołówstwo i działalność rekreacyjna. Działalność ta, wraz ze spływem przemysłowym i rolniczym, doprowadziła do zanieczyszczenia i stresu środowiskowego. Trwałe zanieczyszczenia organiczne, metale ciężkie i nadmierna ilość składników odżywczych należą do kluczowych problemów środowiskowych.
Podjęto wysiłki mające na celu ochronę Morza Bałtyckiego w drodze współpracy międzynarodowej. Komisja Helsińska (HELCOM) jest organizacją międzyrządową zajmującą się ochroną środowiska morskiego Morza Bałtyckiego. Inicjatywy HELCOM skupiają się na ograniczaniu zanieczyszczeń, ochronie różnorodności biologicznej i zarządzaniu działalnością człowieka w celu zminimalizowania jej wpływu na morze.
Morze Bałtyckie to wyjątkowe środowisko morskie charakteryzujące się słonawą przyrodą, odrębnymi ekosystemami i znaczącym wpływem człowieka. Płytkie wody, zróżnicowane zasolenie i sezonowa pokrywa lodowa odróżniają je od innych mórz. Pomimo wyzwań ekologicznych, takich jak zanieczyszczenie i eutrofizacja, wysiłki na rzecz ochrony i ochrony Morza Bałtyckiego w dalszym ciągu stanowią priorytet dla sąsiadujących krajów. Zrozumienie złożoności środowiska morskiego ma kluczowe znaczenie dla jego ochrony i zrównoważonego użytkowania.
