Zrozumienie krajobrazu kulturowego
Krajobraz kulturowy to podstawowe pojęcie w geografii kulturowej, oferujące wyjątkową perspektywę, przez którą można zrozumieć interakcje między społeczeństwami ludzkimi a ich środowiskiem. Podczas tej lekcji omówione zostaną definicje, elementy, kategorie i znaczenie krajobrazów kulturowych, dając wgląd w to, w jaki sposób kultura ludzka jest zarówno kształtowana przez otaczający nas świat, jak i go kształtuje.
Czym jest krajobraz kulturowy?
Krajobraz kulturowy odnosi się do wizualnej reprezentacji interakcji między ludźmi a ich środowiskiem naturalnym. Obejmuje fizyczne zmiany, praktyki i instytucje, które ludzie narzucają swojemu otoczeniu, odzwierciedlając praktyki kulturowe, wartości i porządek społeczny. Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) uznaje krajobrazy kulturowe za „dobra kulturowe, które reprezentują połączone dzieła natury i człowieka”.
Składniki krajobrazu kulturowego
Na krajobraz kulturowy składają się zarówno elementy materialne, jak i niematerialne:
- Elementy materialne : obejmują środowisko zabudowane (budynki, drogi i pomniki), zmodyfikowane krajobrazy (pola uprawne, ogrody) i artefakty (narzędzia, odzież).
- Składniki niematerialne : są to praktyki, rytuały i folklor kultury, które kształtują krajobraz i znajdują odzwierciedlenie w nim.
Kategorie Krajobrazów Kulturowych
UNESCO klasyfikuje krajobrazy kulturowe na trzy główne kategorie:
- Jasno określone krajobrazy : są to celowo zaprojektowane i stworzone przez ludzi, takie jak ogrody i parki, które odzwierciedlają określone formy ekspresji kulturowej.
- Krajobrazy ewoluujące organicznie : kategoria ta wywodzi się z początkowego imperatywu społecznego, ekonomicznego, administracyjnego i/lub religijnego i rozwinęła swoją obecną formę poprzez skojarzenie ze swoim środowiskiem naturalnym i w odpowiedzi na nie. Takie krajobrazy można dalej podzielić na:
- Krajobrazy reliktowe (lub kopalne), w których proces ewolucyjny zakończył się w pewnym momencie w przeszłości nagle lub na pewien czas. Ich cechą wyróżniającą jest to, że posiadają znaczące materialne dowody swojej ewolucji w czasie.
- Krajobrazy ciągłe, które zachowują aktywną rolę społeczną we współczesnym społeczeństwie, ściśle związane z tradycyjnym sposobem życia i w których proces ewolucji wciąż trwa. Wykazują znaczące materialne dowody swojej ewolucji w czasie.
- Asocjacyjne krajobrazy kulturowe : Krajobrazy te są istotne ze względu na „skojarzeniowe znaczenie kulturowe” przypisywane im przez ludzi, a nie materialne dowody kulturowe, które mogą być nieistotne lub nawet nieobecne.
Znaczenie krajobrazów kulturowych
Krajobrazy kulturowe oferują bezcenny wgląd w tożsamość, praktyki i wartości grup kulturowych na przestrzeni czasu. Oni:
- Pomóż zrozumieć symbiotyczny związek między ludźmi i ich środowiskiem.
- Zapewnij społeczności poczucie miejsca i tożsamości.
- Zaprezentuj umiejętności technologiczne, ekonomiczne i estetyczne ludzi z różnych okresów.
- Przyczyniaj się do różnorodności biologicznej poprzez integrację zrównoważonych tradycyjnych praktyk.
Przykłady krajobrazów kulturowych
Kilka przykładów z całego świata ilustruje koncepcję krajobrazów kulturowych:
- Tarasy ryżowe w Kordylierach Filipińskich : żywy krajobraz kulturowy, wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, te tarasy ryżowe odzwierciedlają harmonię między człowiekiem a środowiskiem, ukazując zawiłe praktyki rolnicze przekazywane z pokolenia na pokolenie.
- Krajobraz winnic Piemontu : Ten krajobraz we Włoszech jest przykładem krajobrazu ciągłego, z historycznymi winnicami reprezentującymi ewolucję praktyk winiarskich w regionie na przestrzeni wieków.
- Park Narodowy Uluru-Kata Tjuta : położony w Australii, ten skojarzeniowy krajobraz kulturowy jest święty dla ludu Anangu. Fizyczne cechy Uluru i Kata Tjuta są głęboko splecione z ich wierzeniami i praktykami kulturowymi.
Wniosek
Pojęcie krajobrazów kulturowych wykracza poza fizyczne zmiany środowiska przez człowieka, obejmując istotę interakcji człowieka z ziemią. Krajobrazy te są żywymi świadectwami różnorodnych sposobów, w jakie kultury przystosowały się do swoich środowisk i je kształtowały, oferując krytyczny wgląd w zrównoważony rozwój ludzkich praktyk, ochronę dziedzictwa kulturowego i pielęgnowanie różnorodności biologicznej. Zrozumienie krajobrazów kulturowych stanowi zatem niezbędną podstawę do docenienia złożoności naszego wspólnego dziedzictwa i znaczenia jego ochrony dla przyszłych pokoleń.
