Grafikler, hem istatistiklerin hem de tanımlayıcı istatistiklerin temel bir yönüdür ve ham verilerde hemen görünmeyebilecek verileri, kalıpları ve eğilimleri görsel olarak temsil etmeye yardımcı olur. Karmaşık verilerin iletişimini basitleştirmede, daha etkili analiz ve karar almaya olanak sağlamada çok önemli bir rol oynarlar.
İstatistiklerde yaygın olarak çeşitli grafik türleri kullanılır; her biri, verilerin niteliğine ve iletilmesi gereken bilgilere bağlı olarak belirli amaçlara hizmet eder. En yaygın türlerden bazıları şunlardır:
Tanımlayıcı istatistiklerde grafikler, bir veri kümesinin ana özelliklerini görsel olarak özetlemek ve açıklamak için çok değerlidir. Aşağıdakileri kolaylaştırıyorlar:
Verileri etkili bir şekilde iletmek için hedef kitle ve belirli mesaj akılda tutularak bir grafik tasarlanmalıdır. Etkili bir grafik oluşturmak için bazı adımlar şunlardır:
Aynı veri kümesini temsil etmek için farklı grafiklerin nasıl kullanılabileceğini göstermek için basit bir örnek düşünelim.
Örnek Veriler: Bir araştırmacı, öğrencilerin haftada ders çalışmak için harcadıkları saat sayısını ve buna karşılık gelen notlarını inceliyor. 5 öğrenciden toplanan veriler şu şekildedir:
| Öğrenci | Çalışılan Saat (Saat) | Seviye (%) |
|---|---|---|
| Anna | 5 | 70 |
| Bob | 3 | 60 |
| Charlie | 8 | 80 |
| Diana | 2 | 50 |
| Eric | 10 | 95 |
Çubuk Grafik: Öğrenciler arasındaki notları karşılaştırmak için bir çubuk grafik oluşturulabilir. Her öğrencinin adı bir eksende, karşılık gelen notu ise diğer eksende listelenecektir. Bu, her öğrencinin notunun diğerleriyle karşılaştırıldığında nasıl olduğunu hemen gösterir; örneğin Eric'in en yüksek notu, Diana'nın ise en düşük notu aldığını gösterir.
Çizgi Grafik: Tek bir öğrencinin zaman içindeki not gelişimini izliyorsanız veya birden fazla öğrencinin ilerlemesini farklı testler aracılığıyla karşılaştırıyorsanız, çizgi grafik kullanılabilir. Yatay eksen zamanı (test numaraları veya tarihleri), dikey eksen ise notları temsil edebilir. Her öğrencinin bu grafik üzerinde zaman içindeki not eğilimlerini gösteren bir çizgisi olacaktır.
Dağılım Grafiği: Çalışılan saat sayısı ile notlar arasındaki ilişkiyi araştırmak için dağılım grafiği idealdir. Bu grafikte, bir eksen çalışılan saat sayısını, diğer eksen ise karşılık gelen notları temsil edecektir. Her öğrencinin veri noktası, daha fazla saatin daha yüksek notlarla ilişkili olduğu yönünde net bir eğilim olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir.
Histogram: Daha büyük bir öğrenci grubunun notlarının dağılımına bakmak için histogram kullanılabilir. Burada notlar aralıklara göre gruplandırılır (örneğin, 50-59, 60-69, 70-79 vb.) ve grafik, her sınıf aralığına kaç öğrencinin düştüğünü gösterir. Bu, grubun genel performans düzeyinin anlaşılmasına yardımcı olur.
Grafik türünün seçimi kişinin iletmek istediği mesaja bağlıdır. Öğeleri karşılaştırmak için bir çubuk grafik uygundur; Zaman içindeki eğilimleri göstermek için çizgi grafik en iyi sonucu verir; değişkenler arasındaki ilişkileri tanımlamak için bir dağılım grafiği uygundur; ve bir veri kümesinin dağılımını anlamak için histogram idealdir.
İyi tasarlanmış grafikler, ham verileri, içgörüleri hızlı ve etkili bir şekilde iletebilen görsel hikayelere dönüştürür. İster akademik araştırma, ister iş analizi veya kamu politikası planlaması olsun, grafikler verilerde saklı kalıpları ve eğilimleri anlayarak bilinçli kararlar almamızı sağlar.
