Криптографијата е практика и проучување на техники за безбедна комуникација во присуство на трети страни наречени противници. Неговата главна цел е да обезбеди приватност, автентикација, интегритет и неотфрлање на пораките или податоците.
Уметноста на криптографијата е стара колку и самото пишување. Првично, се користеше за да се осигура дека само наменетите примачи можат да ја разберат содржината на пораката. Старите Египќани, Грци и Римјани развиле и користеле криптографски техники. Добро познат пример е шифрата Цезар , шифра за замена каде што секоја буква во обичниот текст е поместена на одреден број места по азбуката.
Постојат две основни категории на криптографски алгоритми:
Шифрирањето е процес на конвертирање на обичен текст во шифриран текст, кој е нечитлив за никого освен за носителот на клучот. Дешифрирањето е обратен процес, претворајќи го шифрениот текст назад во читлив обичен текст. Математичката врска може да се изрази како:
Инфраструктурата со јавен клуч е рамка за управување со дигитални сертификати и шифрирање со јавни клучеви. Тоа им овозможува на корисниците на необезбедена јавна мрежа како што е интернетот безбедно и приватно да разменуваат податоци.
Хеш функциите се тип на криптографски алгоритам кој генерира низа бајти со фиксна големина (позната како хаш) од влезни податоци од која било големина. Тие се користат за да се обезбеди интегритет на податоците. Добро познат пример е алгоритмот SHA-256 кој се користи во рударството на Биткоин.
Дигиталните потписи се криптографска техника која го обезбедува потеклото и интегритетот на дигиталните комуникации или документи. Дигитален потпис се генерира со помош на приватен клуч и може да биде потврден од секој што го има соодветниот јавен клуч.
Криптанализата е проучување на анализа на информациски системи со цел да се разберат скриените аспекти на системите. Се користи за кршење на криптографските безбедносни системи и добивање пристап до содржината на шифрирани пораки.
Криптографијата има широк опсег на апликации, вклучувајќи обезбедување на доверливи комуникации, заштита на информации на уреди за складирање, подобрување на безбедноста на веб и мрежата, обезбедување на електронски финансиски трансакции и обезбедување на интегритет и автентичност на дигиталните потписи и сертификати.
Со напредокот на компјутерската моќ, како што е квантното пресметување, сегашните криптографски техники се соочуваат со нови предизвици. Криптографите активно работат на развој на нови алгоритми кои можат да ја издржат пресметковната моќ на квантните компјутери.
