Хөдөлмөрийн хуваагдал нь эдийн засгийн шинжлэх ухааны чухал ойлголт юм. Ажилчид үйлдвэрлэлийн нэг жижиг тал дээр анхаарлаа төвлөрүүлбэл үр ашиг нь нэмэгдэж, ажил солих шаардлагагүй тул цаг хугацаа, мөнгөө хэмнэдэг.
Сургалтын зорилго
Энэ хичээлээр бид үүнийг авч үзэх болно
- Хөдөлмөрийн хуваагдал гэж юу вэ?
- Хөдөлмөрийн хуваагдал нь ямар давуу талтай вэ?
- Хөдөлмөрийн хуваагдлын асуудал юу вэ?
Хөдөлмөрийн хуваагдал гэж юу вэ?
Энэ нь ажлын үйл явцыг хэд хэдэн ажилд хуваах бөгөөд ажил бүрийг тусдаа хүн эсвэл бүлэг хүмүүс гүйцэтгэдэг.
Хөдөлмөрийн хуваагдлын тухай ойлголтыг ихэвчлэн массын үйлдвэрлэлийн системд ашигладаг бөгөөд угсрах шугамыг зохион байгуулах үндсэн зарчмуудын нэг юм.
Хөдөлмөрийн хуваагдлын санааг Адам Смит "Үндэстнүүдийн баялаг" (1776) хэмээх алдарт номондоо оруулжээ. Бараа, үйлчилгээг үйлдвэрлэх арга нь нэг хүний гүйцэтгэдэг бүх ажлыг бус өөр өөр ажилчдын гүйцэтгэдэг хэд хэдэн ажилд хуваагддаг гэж тэр хэлэв. Адам Смит тээглүүр хийх үйлдвэрийн жишээн дээр хөдөлмөрийн хуваагдлын тухай ойлголтыг тайлбарласан байдаг. Хэрэв ажилчин зүү үйлдвэрлэх бүх ажлыг өөрөө хийх юм бол өдөрт 20 тээглүүр хийх боломжтой гэдгийг тэрээр онцолсон; Хэрэв тээглүүр үйлдвэрлэх чиглэлээр мэргэшсэн 10 ажилчин хамтран ажиллавал өдөрт 48000 тээглүүр үйлдвэрлэнэ.
Хөдөлмөрийн хуваагдлын ашиг тус
- Бүтээмжийг нэмэгдүүлэх - Хөдөлмөрийн хуваагдал нь бүтээмжийг асар их хэмжээгээр нэмэгдүүлэх болно.
- Бүтээгдэхүүний өсөлт – Бараа, үйлчилгээний нийт гарц нэмэгдэж, бараа, үйлчилгээний чанар сайжирна.
- Илүү олон төрлийн бараа, үйлчилгээ – Хэрэглэгчид илүү олон төрлийн бараа, үйлчилгээ авах боломжтой болно; Тиймээс өгөгдсөн хэмжээний хязгаарлагдмал нөөцөөр илүү их хэрэгцээг хангах боломжтой.
- Өрсөлдөөн ба үнэ буурах – Өрсөлдөөн нэмэгдэж байгаа нь бараа, үйлчилгээний өртөгийг бууруулдаг, учир нь үйлдвэрүүд өрсөлдөх чадвартай хэвээр байхын тулд шинэлэг байх ёстой.
- Ажилчдын ур чадварыг дээшлүүлэх - Хүн нэг ажил дээр удаан хугацаанд тасралтгүй ажиллавал тухайн ажил дээрээ мэргэжилтэн болдог.
- Шинэ бүтээлийг урамшуулах - Ажилчин нэг ажлыг дахин дахин хийж байх үед тэр ажлыг хэрхэн хөнгөвчлөх, үйл явцын үе шатуудыг хялбарчлах талаар үргэлж хардаг. Энэ нь үйлдвэрлэлийн шинэлэг аргуудыг идэвхжүүлж магадгүй юм.
- Сургалтын цаг, хүчин чармайлтыг хэмнээрэй - Ажилчин бүр нэг ажлыг гүйцэтгэх ёстой тул суралцах муруй нь хамаагүй богино байдаг. Дагалдан суралцагч/дадлагажигч нь ур чадвараа илүү хурдан эзэмшиж, үр дүнгээ өгч эхэлнэ.
Хөдөлмөрийн хуваагдлын асуудал
- Даалгавраа давтах нь нэг хэвийн байдал, уйтгартай байдлыг нэмэгдүүлдэг - Ажилчин нэг ажлыг дахин дахин хийх шаардлагатай бол энэ нь уйтгартай мэдрэмжийг бий болгодог. Энэ нь хөдөлмөрийн ёс суртахуун буурахад хүргэдэг.
- Нэг асуудал, үйлдвэрлэл бүхэлдээ зогсох боломжтой - Хэрэв үйлдвэрлэлийн аль нэг хэсэгт бөглөрөл үүссэн тохиолдолд угсрах шугам бүхэлдээ зогсох боломжтой.
- Хариуцлага дутмаг - Хүн бүр үйлдвэрлэлийн үйл явцын зөвхөн нэг хэсгийг хариуцдаг тул эцсийн бүтээгдэхүүнд хэн ч хариуцлага хүлээхгүй.
