بیماری‌های دندانی از مشکلات رایج سلامتی هستند که بر دهان و دندان‌ها تأثیر می‌گذارند. اگر به درستی مورد توجه قرار نگیرند، می توانند منجر به ناراحتی، درد و حتی عوارض جدی سلامتی شوند. به طور کلی، بیماری های دندانی را می توان به دو نوع دسته بندی کرد: بیماری هایی که دندان ها را درگیر می کنند و بیماری هایی که لثه ها را درگیر می کنند. شناخت این شرایط می تواند به پیشگیری و مدیریت آنها کمک کند.
پوسیدگی دندان که به عنوان پوسیدگی دندان نیز شناخته می شود، نتیجه تخریب مینای دندان است. مینا لایه سخت و بیرونی دندان شماست. این عارضه در اثر باکتری های موجود در دهان ایجاد می شود که از شکر اسید می سازند. این فرآیند را می‌توان با فرمول نشان داد: \( \textrm{قند (در غذا) + باکتری (در دهان)} \rightarrow \textrm{اسید}\) این اسید مینای دندان را فرسایش می‌دهد و منجر به پوسیدگی می‌شود.
پیشگیری از پوسیدگی دندان شامل حفظ بهداشت دهان و دندان، کاهش مصرف قند و استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید است که به تقویت مینای دندان کمک می کند. معاینات منظم دندانپزشکی نیز می تواند به تشخیص زودهنگام و مدیریت کمک کند.
بیماری های لثه شرایطی هستند که لثه و ساختارهای نگهدارنده دندان را تحت تاثیر قرار می دهند. مرحله اولیه التهاب لثه است که با التهاب لثه مشخص می شود. در صورت عدم درمان، ژنژیویت می‌تواند به پریودنتیت تبدیل شود و منجر به جدا شدن لثه از دندان‌ها، تحلیل رفتن استخوان و در نهایت از دست دادن دندان شود.
علائم بیماری لثه شامل قرمزی، متورم یا خونریزی لثه، بوی بد دهان و لق شدن دندان ها است. بهداشت خوب دهان، از جمله مسواک زدن دو بار در روز و نخ دندان کشیدن، می تواند به پیشگیری از بیماری های لثه کمک کند. ترک سیگار و مدیریت دیابت نیز از راهکارهای پیشگیری مهم هستند، زیرا این شرایط می تواند خطر ابتلا به بیماری های لثه را افزایش دهد.
فرسایش دندان از بین رفتن مینای دندان ناشی از حمله اسید به مینای دندان است. اسیدها می توانند از منابع غذایی مانند مرکبات و نوشابه های گازدار یا اسید معده در شرایطی مانند رفلاکس اسید بدست آیند. برخلاف پوسیدگی، این شامل باکتری نیست.
پیشگیری از فرسایش دندان شامل کاهش مصرف غذاها و نوشیدنی های اسیدی، شستشوی دهان با آب پس از مصرف آنها و حداقل 30 دقیقه صبر کردن قبل از مسواک زدن برای جلوگیری از سایش بیشتر مینای دندان است.
سرطان دهان می تواند هر بخشی از دهان از جمله لب ها، زبان، گونه ها و گلو را درگیر کند. عوامل خطر عبارتند از مصرف تنباکو، مصرف زیاد الکل و قرار گرفتن در معرض ویروس پاپیلومای انسانی (HPV). علائم ممکن است شامل زخم هایی باشد که بهبود نمی یابند، توده ها یا لکه های قرمز یا سفید در دهان.
تشخیص زودهنگام از طریق معاینات منظم دندانپزشکی به طور قابل توجهی پیش آگهی سرطان دهان را بهبود می بخشد. اجتناب از تنباکو و محدود کردن مصرف الکل می تواند خطر ابتلا به سرطان دهان را کاهش دهد.
حفظ سلامت دهان و دندان برای سلامت کلی بسیار مهم است. شناخت علل و پیشگیری از بیماری های دندانی اولین قدم برای دستیابی به دهان سالم است. ویزیت منظم دندانپزشکی، بهداشت دهان و دندان مناسب و سبک زندگی سالم از عوامل کلیدی در پیشگیری از بیماری های دندانی و تضمین یک عمر لبخند سالم هستند.
