Энэ хичээлээр бид хаант засаглалаас Наполеон хүртэлх чухал үйл явдлуудын талаар суралцах болно.
Энэ хичээлийн гол санаанууд нь:
Америкийн хувьсгал Францын ард түмнийг өөрийн гэсэн хувьсгал хийх урам зориг өгсөн. 1600, 1700-аад онд Францад үнэмлэхүй хаант засаглал буюу Тэнгэрлэг баруун хаант засаглалтай байсан нь хаад эрх мэдлээ ард түмнээс биш харин Бурханаас авдаг гэж боддог гэсэн үг юм. XVI Людовик, XV Людовик зэрэг эрх баригчид дайн тулаан, тэдний үрэлгэн амьдралын хэв маягт маш их мөнгө зарцуулдаг байв. Энэ нь хүмүүсийг аз жаргалгүй болгосон.
Францын хувьсгалын гурван үндсэн шалтгаан байсан.
1. Шударга бус нийгмийн ангиуд/хэсэг хуваалт - Францын нийгэм гурван үндсэн эдлэнд хуваагдаж, хүн бүр нэгдмэл байв.
- Хөрөнгөтөн - худалдаачид, банкирууд, эмч нар, хуульчид, багш нар гэх мэт дунд ангийнхан
- Хотын ажилчид - Хүмүүс гар урчууд, ажилчид, зарцуудад дуртай
- Тариачид - Энэ эд хөрөнгийн 80 хувийг бүрдүүлдэг ядуу, ядуу хүмүүс
2. Засгийн газрын өр – Хаан хатан хоёр тансаг хэрэглээ, үдэшлэг, үнэтэй дайнд мөнгө зарцуулсан. Энэ хэт их зардал нь улс орныг өрөнд оруулсан. Хаан нэгдүгээр болон хоёрдугаар давхаргуудаас татвар төлөхийг хүсэхэд тэд татгалзжээ. Тус улс хяналтгүй өрөнд орсоор байна.
3. Гурав дахь эрх мэдлийн хувьд Францад амьдрал муу байсан – Хоол хүнс ховор, үнэтэй байсан. Нэг талх нэг өдрийн цалингаас илүү үнэтэй. Өвөл маш хүйтэн байсан. Хүмүүс даарч, өлсөж, олон хүн ажилгүй байв. Гурав дахь эрх мэдлийн гишүүд эцэст нь хангалттай байсан. Тэд гүн ухаантнуудын санааг ашиглан шударга бус хааныхаа эсрэг бослого гаргаж, засгийн газраа өөрчлөхөд бэлэн байв.
Estates-General нь Францын хувьсгал хүртэл Францын хууль тогтоох байгууллага байв. Хаан зарим асуудлаар зөвлөгөө авахыг хүсэх үедээ үл хөдлөх хөрөнгийн генералын хурал зарладаг байв. 1789 оны 5- р сарын 5-нд Людовик XVI Санхүүгийн асуудлаа даван туулахын тулд татварыг нэмэгдүүлэх саналаа батлахын тулд Ерөнхий захиргааг дуудав.
Өмнө нь Ерөнхий захиргаанд санал хураалт явуулахдаа үл хөдлөх хөрөнгө тус бүр нэг саналтай байх зарчмын дагуу явагдсан бөгөөд энэ удаад ч мөн адил үйл ажиллагаа явуулах болно. Гэвч гуравдагч засаглалын гишүүд гишүүн бүр нэг саналтай байх хувь хүний санал өгөх эрхийг шаардав. Хаан энэ саналыг эсэргүүцсэний дараа гуравдагч эрх мэдлийн гишүүд эсэргүүцэн чуулганыг орхин гарчээ.
Версалийн ордонд болсон генералуудын сүүлчийн хурлаар юу ч хийгээгүй тул Гуравдагч засаглал эцэст нь тусад нь уулзахаар шийдэв. Хаан болон нэг ба хоёрдугаар давхаргын гишүүд саналаасаа илүү байсан бөгөөд гурав дахь засаглал Францад болж буй үйл явдлын талаар үг хэлж чадахгүй байв. Гурав дахь засаглал тусгаарлаж, өөрсдийгөө Үндэсний Ассемблей гэж нэрлээд Францын шинэ үндсэн хууль дээр ажиллаж эхлэв.
Гуравдагч эрх мэдлийн гишүүд Франц дахь шорон руу (Бастилийн) дайран оржээ. Энэ үйл явдал хувьсгалын эхлэлийг тавьсан юм. Энэ үйл явдлыг Бастилийн уналт эсвэл Бастилийн шуурга гэж нэрлэдэг. Бастилийн нуралт нь Францын хувьсгалын түүхэн дэх чухал үйл явдал юм. Франц улс 1789 оны 7-р сарын 14-ний өдрийг тусгаар тогтнолын өдөр болгон тэмдэглэжээ.
Үндэсний ассемблей “Хүн ба иргэний эрхийн тунхаглал” хэмээх үндсэн хууль бичиж, засгийн эрхийг хаанаас бус ард түмнээс гаргана гэж заасан. Үүнийг ард түмний тусгаар тогтнол гэдэг. Энэхүү үндсэн хууль нь мөн лам, язгууртны эрх мэдлийг хасч, Францын засгийн газрыг Үндсэн хуульт хаант засаглал болгон өөрчилсөн.
XVI Людовик эцэст нь Үндэсний Ассемблейг хүлээн зөвшөөрч, үндсэн хуулийг хүлээн зөвшөөрөв.
1792 онд Францын хаант засаглалыг татан буулгаж, Франц улс эрх чөлөө, тэгш байдал, ахан дүүсийн зарчмуудыг баримталдаг бүгд найрамдах улс болжээ. Түр засгийн газар байгуулсан.
1793 онд гүйцэтгэх эрх мэдэл радикалуудын гарт шилжиж, тэд Үндэсний конвенц хэмээх шинэ засгийн газрыг байгуулжээ. Үндэсний конвенц нь 2 бүлэгтэй байв.
Уулс буюу Якобинчууд Үндэсний конвенцийг гартаа авав.
Луис хааныг шүүхээр шүүсэн. Түүнийг гильотин дээр (хохирогчдын толгойг цавчих төхөөрөмж) цаазлав.
Хааныг цаазлуулсны дараахан Үндэсний конвенц улс орныг удирдах Олон нийтийн аюулгүй байдлын хороог байгуулжээ. Энэхүү удирдах байгууллага нь Максимилиен Робеспьер хэмээх радикалист хуульчийн хяналтад хурдан оржээ. Тэрээр хувьсгалын эсрэг гэж үзсэн хэнийг ч гильотинээр цаазаар авах ял оноодог байв. Түүний эрх мэдлийн үеийг Терроризмын засаглал гэж нэрлэдэг. Терроризмын үед тэрээр хатан хаан Мари Антуанетта болон хүүхдүүдийг багтаасан 40,000 гаруй хүнийг хөнөөсөн. Эцэст нь Францын ард түмэн бүх аллагуудаас залхаж, Робеспьерийг цаазлав.
Робеспьерийг хөнөөсөний дараа Лавлах нэртэй дунд ангийн удирдагчид шинэ засгийн газар байгуулжээ. Энэ бол хамгийн сүүлд засгийн эрхэнд гарсан бүлэг бөгөөд 5 хүний бүрэлдэхүүнтэй зөвлөл байв. Лавлах нь хувьсгалд цэг тавьдаг.
Энэ хугацаанд Франц улс үр ашигтай засаглалгүйн улмаас асар их үймээн самууныг туулсан. Захирлууд Европын эвслийн эсрэг тэмцэж, ард түмний итгэлийг олж авахын тулд Наполеоны цэргийн суут ухаанд найдаж байв. Өөрийгөө олны танил болсон Наполеон лавлахыг түлхэн унагав. 1804 оны 12-р сард Наполеон өөрийгөө "Францын эзэн хаан" хэмээн тунхаглав. Бүгд найрамдах засаглалын хууль ёсны хөшиг арилав.
