مجسمه سازی نوعی از هنرهای تجسمی است که شامل دستکاری سه بعدی مواد برای خلق اشیاء هنری است. بر خلاف نقاشی یا طراحی که دو بعدی هستند، مجسمه سازی در قلمرو عمق عمل می کند و امکان تجربه ای فراگیر و لمسی را فراهم می کند. مجسمه ها را می توان از مواد مختلفی مانند خاک رس، سنگ، فلز، چوب یا مواد مدرن مانند پلاستیک و منسوجات ساخت.
تاریخ مجسمه سازی هزاران سال را در بر می گیرد که برخی از اولین نمونه های آن به دوران ماقبل تاریخ بازمی گردد. تمدن‌های باستانی مانند مصریان، یونانی‌ها و رومی‌ها مجسمه‌سازی را به یک شکل هنری ارتقا دادند و چهره‌هایی خلق کردند که معرف خدایان، قهرمانان و شخصیت‌های تاریخی بودند. این مجسمه ها اغلب به یاد ماندنی و با جزئیات پیچیده بودند و مهارت و مهارت خالقان خود را به نمایش می گذاشتند.
در درجه اول دو نوع مجسمه وجود دارد: برجسته و مستقل . مجسمه‌های برجسته به پس‌زمینه متصل می‌شوند و به بیرون می‌تابند و حس عمق را ایجاد می‌کنند. اغلب برای تزئینات روی دیوارها یا ساختمان ها استفاده می شود. مجسمه‌های ایستاده که به مجسمه‌سازی دور نیز معروف است، کاملاً از هر پس‌زمینه‌ای جدا شده و از هر طرف قابل مشاهده است.
مجسمه سازان مواد را بر اساس زیبایی شناسی، دوام و در دسترس بودن مورد نظر انتخاب می کنند. مواد متداول عبارتند از:
مجسمه سازی به عنوان شکلی از بیان بصری با مفاهیم متعددی مانند تعادل، تناسب، مقیاس و بافت بازی می کند. تعادل به توزیع وزن بصری اشاره دارد که اطمینان حاصل می کند که مجسمه ثابت می ماند یا حس حرکت مورد نظر را منتقل می کند. تناسب رابطه بین بخشهایی از مجسمه است که برای اثرگذاری باید هماهنگ باشد یا عمداً اغراق شود. مقیاس شامل رابطه اندازه بین مجسمه و بیننده است که بر تأثیر اثر هنری تأثیر می گذارد. بافت به سطح علاقه می افزاید و می تواند مواد را شبیه سازی کند یا جذابیت بصری انتزاعی ایجاد کند.
در دوران معاصر، مجسمه سازی به گونه ای تکامل یافته است که طیف وسیعی از سبک ها، مواد و مضامین را در بر می گیرد. هنرمندان اغلب تکنیک‌های سنتی را با فناوری مدرن ترکیب می‌کنند و تأسیسات تعاملی، جنبشی یا مکان‌های خاص را ایجاد می‌کنند. به عنوان مثال، مجسمه‌سازی محیطی با محیط اطراف خود ادغام می‌شود و بینندگان را برای در نظر گرفتن رابطه بین اثر هنری و زمینه آن به چالش می‌کشد. پیشرفت‌های فناوری همچنین مجسمه‌سازی دیجیتالی را معرفی کرده است، جایی که هنرمندان از نرم‌افزار برای ایجاد مدل‌های سه بعدی استفاده می‌کنند که می‌توانند پرینت سه بعدی یا در محیط‌های مجازی استفاده شوند.
در طول تاریخ، بسیاری از هنرمندان سهم قابل توجهی در زمینه مجسمه سازی داشته اند و مرزهای مواد و فرم را جابجا کرده اند. در اینجا چند مجسمه ساز برجسته آورده شده است:
هنرمندان همچنین با مواد و تکنیک های غیر سنتی برای خلق مجسمه های نوآورانه آزمایش می کنند. مثلا:
این رویکردهای تجربی نه تنها تعریف مجسمه سازی را گسترش می دهند، بلکه بحث در مورد نقش هنر در جامعه و رابطه ما با جهان مادی را نیز دعوت می کنند.
مجسمه سازی با فرم ها و مواد متنوع خود، با ارائه یک تجربه ملموس و فضایی، نقشی تعیین کننده در هنرهای تجسمی ایفا می کند. برای برانگیختن احساسات و برانگیختن فکر در بیننده، فراتر از نمایش تصویری صرف است. علاوه بر این، مجسمه سازی دارای توانایی منحصر به فرد برای تعامل با محیط خود، افزایش فضاهای عمومی و تشویق مشارکت جامعه است. همانطور که تکنولوژی و هنجارهای اجتماعی تکامل می یابند، اشکال و کارکردهای مجسمه سازی نیز تغییر می کند و منعکس کننده چشم انداز دائماً در حال تغییر بیان و خلاقیت انسان است.
