Piramida e Madhe e Gizës, e njohur gjithashtu si Piramida e Khufu ose Piramida e Keopsit, është më e vjetra dhe më e madhja nga tre piramidat në kompleksin piramidale të Gizës. Ndodhet në Rrafshnaltën e Gizës pranë Kajros, Egjipt. Kjo strukturë monumentale ka qëndruar si një mrekulli e inxhinierisë dhe arkitekturës antike për mijëvjeçarë dhe shpesh citohet si një nga Shtatë mrekullitë e botës së lashtë.
Piramida e Madhe u ndërtua gjatë Dinastisë së Katërt të Mbretërisë së Vjetër të Egjiptit të Lashtë, rreth 2580–2560 pes. Ajo u ndërtua si një varr për faraonin Khufu (i njohur gjithashtu si Keops), dhe pasqyron praktikën egjiptiane të ndërtimit të varreve masive piramidale për faraonët e tyre të vdekur. Ndërtimi i piramidës synonte të siguronte me sukses kalimin e faraonit në jetën e përtejme.
Piramida fillimisht qëndronte në rreth 146.6 metra (480.6 këmbë), por tani është pak më e shkurtër për shkak të humbjes së disa prej gurëve të shtresës së jashtme. Baza e piramidës mbulon një sipërfaqe prej përafërsisht 13 hektarësh dhe është pothuajse një katror i përsosur, me çdo anë që mat rreth 230.4 metra (756 këmbë). Këndi i pjerrësisë së anëve të piramidës është afërsisht 51 gradë, gjë që ndihmoi në arritjen e lartësisë monumentale të piramidës.
Për ndërtimin e Piramidës së Madhe vlerësohet se nevojiten rreth 2.3 milionë blloqe guri, secili me një peshë mesatare nga 2.5 deri në 15 tonë. Gurët u transportuan nga vende të ndryshme, duke përfshirë gurin gëlqeror të nxjerrë në Giza dhe blloqe të mëdha graniti të transportuar me anije nga Aswan, rreth 800 kilometra në jug.
Një nga karakteristikat më mbresëlënëse të Piramidës së Madhe është Galeria e Madhe. Është një korridor i gjatë dhe i gjatë që ngjitet drejt Dhomës së Mbretit, ku ndodhet sarkofagu. Saktësia në shtrirjen e të gjithë piramidës me pikat kryesore të busullës është një tjetër veçori që pasqyron kuptimin e avancuar të egjiptianëve për astronominë dhe gjeometrinë.
Metodat e përdorura në ndërtimin e piramidës janë ende një temë debati midis historianëve dhe arkeologëve. Ekzistojnë disa teori në lidhje me teknikat e ndërtimit, të tilla si përdorimi i një rampe të drejtë ose rrethore. Teoria më e pranuar gjerësisht është se një rampë e drejtë, e mbuluar me baltë dhe ujë për të reduktuar fërkimin, është përdorur për të tërhequr blloqet e gurit në vend.
Një teori tjetër sugjeron përdorimin e një rampe spirale të ndërtuar rreth pjesës së jashtme të piramidës, e cila u rrit gradualisht në lartësi ndërsa ndërtimi përparonte. Kjo teori mbështetet nga disa dëshmi të modifikimeve pas ndërtimit që mund të kishin errësuar çdo mbetje të një rampe të tillë.
Saktësia gjeometrike me të cilën është ndërtuar Piramida e Madhe është e jashtëzakonshme. Raportet dhe proporcionet në dizajnin e piramidës shpesh çojnë në vëzhgime interesante matematikore. Për shembull, raporti i perimetrit të bazës së piramidës me lartësinë e saj origjinale është afërsisht \(2\pi\) , që disa sugjerojnë se mund të tregojë njohurinë e egjiptianëve për numrin pi ( \(\pi\) ).
Piramida nuk ishte vetëm një triumf arkitektonik dhe teknologjik, por edhe një dëshmi e besimeve fetare dhe kulturore të egjiptianëve të lashtë. Ajo shërbeu si një portë e faraonit për në jetën e përtejme, ku ata besonin se do të hyjnizoheshin dhe do të jetonin përjetësisht mes perëndive. Rreshtimi i piramidës me yjet ishte gjithashtu simbolik, veçanërisht orientimi i saj drejt Yllit të Veriut, i cili ishte i rëndësishëm në kozmologjinë egjiptiane.
Sot, Piramida e Madhe është një sit i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s dhe vazhdon të jetë një objekt kërkimi dhe admirimi. Ajo tërheq miliona turistë çdo vit dhe mbetet një simbol i trashëgimisë së pasur historike të Egjiptit. Përpjekjet për të ruajtur vendin duke akomoduar turizmin janë të vazhdueshme dhe janë jetike për ruajtjen e kësaj mrekullie për brezat e ardhshëm.
