Back to the topics list

sociale bewegingen

Leerdoelen

In deze les behandelen we de volgende onderwerpen:

1. Definitie van sociale bewegingen
2. Soorten sociale bewegingen
3. Belang van sociale bewegingen
4. Vier stadia van sociale bewegingen

Wat is een sociale beweging?

Wanneer een groot aantal individuen als een groep samenkomt om te werken aan een gemeenschappelijk politiek of sociaal probleem om de structuren, instellingen en/of praktijken van een samenleving te stoppen of te veranderen, wordt dit sociale bewegingen genoemd.

Bijvoorbeeld de anti-tabaksbeweging die roken in openbare gebouwen verbood, de vrouwenkiesrechtbeweging om vrouwen stemrecht te geven, of de LGBT-rechtenbeweging.

Volgens Anthony Giddens, een gerenommeerde socioloog, zijn er vier gebieden waarop sociale bewegingen in moderne samenlevingen opereren:

• Democratische bewegingen die werken voor politieke rechten
• Arbeidsbewegingen die werken voor de controle van de werkplek
• Ecologische bewegingen die zich bezighouden met het milieu
• Vredesbewegingen die werken aan vrede

Moderne sociale bewegingen in het westen werd het mogelijk door middel van onderwijs en de toegenomen arbeidsmobiliteit als gevolg van industrialisatie en verstedelijking van de samenlevingen in de 19 ^e eeuw. Er wordt vaak beweerd dat de vrijheid van meningsuiting, het onderwijs en de relatieve economische onafhankelijkheid in de moderne westerse cultuur verantwoordelijk zijn voor de verschillende hedendaagse sociale bewegingen. Veel van de sociale bewegingen die de afgelopen 100 jaar plaatsvonden, groeiden op, zoals de Mau Mau in Kenia, om zich te verzetten tegen het westerse kolonialisme.

Moderne bewegingen maken vaak gebruik van technologie en internet om mensen wereldwijd te mobiliseren. Aanpassen aan de trends in communicatie is een veelvoorkomend thema bij succesvolle bewegingen.

De socioloog Charles Tilly stelt dat er drie hoofdelementen zijn in een sociale beweging;

• Campagnes. Dit verwijst naar een aanhoudende en georganiseerde publieke inspanning die collectieve claims van doelautoriteiten maakt.
• Repertoire. Gebruik van combinaties van de volgende vormen van politieke actie: het creëren van speciale coalities en verenigingen, plechtige processies, openbare bijeenkomsten, bijeenkomsten, wakes, petities, pamfletten en nog veel meer.
• WUNC wordt weergegeven. Gecoördineerde publieke vertegenwoordiging van de waardigheid, eenheid, aantallen en toezeggingen van de deelnemers van de kant van zichzelf of hun achterban.

Soorten sociale bewegingen

Op basis van twee dingen - wat probeert de beweging te veranderen en hoeveel verandering ze bepleiten, schetste cultureel antropoloog David F. Aberle vier verschillende soorten sociale bewegingen

1. Alternatieve beweging streeft naar een gedeeltelijke verandering in het gedrag van een individu. Bijvoorbeeld inspanningen om recycling als gewoonte onder mensen te promoten of proberen mensen te laten stoppen met drinken en autorijden.
2. Verlossende beweging streeft naar een totale verandering in het leven van een individu. Het omvat meestal religieuze bewegingen. Een ander voorbeeld is de rehabilitatie van verslaafden.
3. De hervormingsbeweging streeft naar gedeeltelijke verandering in sociale systemen. Het speelt zich af op een breder niveau. Bijvoorbeeld de beweging voor vrouwenkiesrecht voor vrouwen om kiesrecht te krijgen.
4. Transformatieve beweging zoekt totale verandering in sociale systemen. Bijvoorbeeld de Franse revolutie. Revoluties vallen doorgaans in deze categorie.

Sociale bewegingen kunnen ook worden ingedeeld op basis van verschillende zaken, zoals omvang en het type verandering;

Domein

• hervormingsbeweging. Dit verwijst naar bewegingen die pleiten voor het veranderen van sommige wetten of normen. Een voorbeeld van zo'n beweging is een vakbond die opkomt voor de verhoging van de rechten van werknemers.
• Radicale beweging. Dit zijn bewegingen die zich inzetten om de waardesystemen op een fundamentele manier te veranderen. Een voorbeeld hiervan is een burgerrechtenbeweging die eist voor gelijkheid en volledige burgerrechten.

Type wijziging

• Innovatie beweging. Dit zijn bewegingen die bepaalde normen of waarden willen invoeren of veranderen.
• conservatieve beweging. Dit zijn bewegingen die bestaande waarden en normen willen behouden.

doelen

• Groepsgerichte bewegingen. Deze zijn gericht op het beïnvloeden van samenlevingen of groepen in het algemeen. Bijvoorbeeld pleiten voor de verandering van het politieke systeem.
• Individueel gerichte bewegingen. Deze zijn gericht op het beïnvloeden van individuen. Een groot aantal religieuze bewegingen valt onder deze categorie.

Werkwijzen

• Vreedzame bewegingen. Bewegingen die geweldloze protestmiddelen gebruiken.
• Gewelddadige bewegingen. Bewegingen die uitmonden in geweld.

Oud en nieuw

• Oude bewegingen. Bewegingen die al eeuwen bestaan.
• Nieuwe bewegingen. Bewegingen die vanaf de tweede helft van de 20 ^e eeuw dominant werden.

Bereik

• Wereldwijde bewegingen. Bewegingen met globale doelen en doelstellingen.
• Lokale bewegingen. Bewegingen die gericht zijn op regionale of lokale doelstellingen.

Vier stadia van sociale bewegingen

1. Emergence - Mensen worden zich bewust van het probleem en leiders komen naar voren.
2. Coalescentie - Mensen komen samen en organiseren om het probleem bekend te maken en het bewustzijn te vergroten.
3. Bureaucratisering – Beweging vereist niet langer vrijwilligerswerk aan de basis. Het is een gevestigde organisatie met meestal betaald personeel.
4. Weigeren - Mensen vallen weg omdat de beweging haar doel heeft bereikt of mensen de kwestie niet langer serieus nemen.

Waarom zijn sociale bewegingen belangrijk?

Sociale bewegingen spelen een cruciale rol in de samenleving. Het is een belangrijk instrument om mensen hun zorgen over welzijn, rechten en welzijn te laten uiten. Collectieve actie en publiek protest zijn de mechanismen waarmee mensen zich inzetten om gehoord te worden.

Sociale bewegingen spelen een belangrijke rol bij het tot stand brengen van sociale veranderingen in politieke, educatieve, gezondheids-, regerings-, wetgevings-, religieuze en andere institutionele normen. Ze helpen om het bewustzijn te vergroten en massa's te mobiliseren om een gemeenschappelijk doel te bereiken.