Sanayi Devrimi, tarım ve zanaat ekonomisinden sanayi ve makine imalatının egemen olduğu bir ekonomiye geçiş dönemiydi. 18. yüzyılda İngiltere'de başlayan ve daha sonra dünyanın diğer bölgelerine yayılan büyük bir sanayileşme dönemiydi. Sanayi Devrimi terimi ilk olarak İngiliz ekonomi tarihçisi Arnold Toynbee tarafından 1760'tan 1840'a kadar İngiltere'nin ekonomik gelişimini tanımlamak için popüler hale getirildi.
Sanayi Devrimi iki döneme ayrılır:
Birinci Sanayi Devrimi, makinelerin ve sanayileşmenin hızlı bir şekilde büyüdüğü 1760'tan 1840'a kadar olan bir dönemi ifade eder. Öncelikle tekstil üretimi ve buhar gücüne odaklanmıştır. Bu çoğunlukla İngiltere ve kuzeydoğu Amerika Birleşik Devletleri'nin bazı bölgeleriyle sınırlıydı. Bu süre zarfında, mucitler üretimi mekanize eden cihazlar ve makineler yarattılar.
İkinci Sanayi Devrimi 1870'ten 1914'e kadar meydana geldi. Aynı zamanda 'Teknolojik Devrim' olarak da bilinir. Birinci Sanayi Devrimi, endüstride el emeğinin yerini buharla çalışan makinelerin aldığını görürken; İkinci Sanayi Devrimi, endüstrideki ana güç kaynağı olarak elektriğin buharın yerini almasına tanık oldu. İkinci Sanayi Devrimi bir elektrik devrimi olarak kabul edilir.
Birinci Sanayi Devrimi'ne İngiltere öncülük etti, ancak İkinci Sanayi Devrimi'ne dünya ekonomik lideri olarak ortaya çıkmaya başlayan ABD öncülük etti.
Ürün rotasyonu, seçici yetiştirme, ağır gübreleme ve Çin pulluğunun geliştirilmiş versiyonunun kullanılması gibi yoğun tarım yöntemlerinin benimsenmesi nedeniyle gıda üretimi verimli ve daha az emek yoğun hale geldi. Tarım sektöründeki daha az iş, çiftçileri küçük ev endüstrisine ve daha büyük şehirlerde yeni geliştirilen fabrikalara taşınmaya zorladı.
Gıda fiyatları düştü ve insanlar artık paralarını mamul mal satın almak için kullanabilir hale geldi, böylece mamul mallara olan talep arttı. İngiliz mallarına olan talep arttıkça, tüccarlar daha uygun maliyetli üretim yöntemlerine ihtiyaç duydular, bu da mekanizasyonun ve fabrika sisteminin yükselmesine yol açtı.
Buhar makinesi, Sanayi Devrimi'nin ayrılmaz bir parçasıydı. 1712'de Thomas Newcomen, madenlerden su pompalamak için kullanılan ilk buhar motorunu geliştirdi. 1770'lerde James Watt, Sanayi Devrimi sırasında Newcomen'in çalışmalarını ve buhar motorunu makinelere, lokomotiflere ve gemilere güç sağlamak için geliştirdi.
Özellikle tekstil sektörü, sanayileşme ile dönüşüme uğramıştır.
1764 - James Hargreaves, büyük miktarlarda iplik üretilmesini sağlayan iplik eğirme makinesini icat etti.
1776 - Modern iktisadın kurucusu kabul edilen Adam Smith, “Ulusların Zenginliği”ni yayınladı. İçinde Smith, serbest girişime, üretim araçlarının özel mülkiyetine ve hükümet müdahalesinin olmamasına dayalı bir ekonomik sistemi destekledi.
1770'lerde Londra'da bir borsa kuruldu.
1780 - Edmund Cartwright, kumaş dokuma sürecini mekanize eden elektrikli dokuma tezgahını geliştirdi.
1793 - Eli Whitney, pamuk ve mekanize tarımın seri üretimine yol açan Eli Whitney Cotton Gin'i icat etti.
1790'larda New York Menkul Kıymetler Borsası kuruldu.
18. yüzyılın başlarında, Abraham Darby tarafından demir eritme adı verilen yeni bir demir üretme yöntemi keşfedildi. Bu yöntemde kömür yerine kok kullanıldı ve daha yüksek üretim sağlandı. Demir, bina ve demiryolları için kullanıldı.
1837 - William Cooke ve Charles Wheatstone (1802-1875), ilk ticari elektrikli telgrafın patentini aldı.
Sanayi Devrimi, fabrikada üretilen malların hacmini ve çeşitliliğini artırdı ve özellikle orta ve üst sınıflar olmak üzere birçok insanın yaşam standardını yükseltti. Ancak yoksullar ve işçi sınıfı için hayat zorluklarla dolu olmaya devam etti. Fabrikalarda çalışanların ücretleri düşüktü ve çalışma koşulları tehlikeli ve monoton olabiliyordu. Vasıfsız işçilerin çok az iş güvencesi vardı ve kolayca değiştirilebilirlerdi. Çocuklar iş gücünün bir parçasıydı ve genellikle uzun saatler boyunca çalışıyorlardı ve makinelerin temizlenmesi gibi son derece tehlikeli işlerde kullanılıyorlardı.
1860'ların başlarında, Britanya'nın tekstil endüstrisindeki işçilerin tahmini beşte biri 15 yaşından küçüktü. Sanayileşme aynı zamanda bazı zanaatkârların yerini makinelerin alması anlamına geliyordu. Ek olarak, kentsel, sanayileşmiş bölgeler, kırsal kesimden gelen işçilerin akışına ayak uyduramadı, bu da yetersiz, aşırı kalabalık konutlar ve hastalıkların kol gezdiği kirli, sağlıksız yaşam koşullarıyla sonuçlandı.
İkinci Sanayi Devrimi Sırasında Buluşlar ve Yenilikler
Önemli bir bilimsel gelişme, yeni yakıt kaynağı olarak 'kömür gazı'nın üretilmesiydi. Fabrikaların daha uzun saatler çalışmasına izin veren parlak ışıklar üretmek için kullanıldı.
1831 - Michael Faraday elektromanyetik indüksiyonu keşfetti. Bu keşfin ardından elektriğin gücü yükselmeye başladı.
1844 - Charles Goodyear vulkanize kauçuğu icat etti ve böylece kauçuğun kullanımı ve uygulamalarında devrim yarattı.
1846 - Elias Howe dünyadaki ilk düz dikiş makinesini icat etti ve patentini aldı. Elias Howe Dikiş Makinesi'nin bu icadı, giyim ve ayakkabı endüstrisinde devrim yarattı.
1850'ler - Henry Bessemer tarafından seri çelik üretimi için 'Bessemer süreci' adı verilen bir süreç geliştirildi. Bu işlemin temel ilkesi, bir fırında oksidasyon yoluyla demirdeki safsızlıkların giderilmesidir. Çoğunlukla demir, binalar, gemiler ve köprüler inşa etmek için kullanıldı. Ancak devrimden sonra üreticiler ve inşaatçılar çeliğe geçti.
1855 - Mucit Isaac Singer, dikiş makinesi motorunun patentini aldı ve pratik tasarımı ev kullanımı için uyarlandı.
1853 - Elisha Otis, asansör üretimi için bir şirket kurdu ve 1861'de bir buharlı asansörün patentini aldı. Bu buluş gökdelenleri gerçeğe dönüştürdü.
1860 - İlk içten yanmalı motor J.Lenoi tarafından yapıldı. Yakıt olarak gaz kullanıldı.
1862 - Bir araca içten yanmalı motor takıldı.
1862 - Richard Gatling, ilk otomatik makineli tüfek olan Gatling Gun'u icat etti.
1866 - Robert Whitehead, torpido olarak bilinen ilk kendinden tahrikli su altı füzesini üretti.
1867 - Christopher Scholes ilk pratik ve modern daktiloyu icat etti.
1870 - Sir Joseph Swan ve Thomas Edison tarafından karbon filamanlı lamba geliştirildi. Bu iki bilim adamı, ilk elektrik ampulünü üreten Swan ve Edison adlı ortak bir şirket kurdu.
1870 - İlk elektrik motoru Faraday prensibine göre yapıldı.
1876 - Alexander Graham Bell, Telefon adlı bir cihaz icat etti.
1885 - Karl Benz ilk benzinli motorlu aracı yaptı. Bu, içten yanmalı motorla çalışıyordu ve üç tekerleği vardı.
1886 - İlk dört tekerlekli araç Daimler tarafından yapıldı. İlk 'araba' atsız araba olarak adlandırıldı. Zamanla ilk arabanın tasarımı geliştirildi.
1887 - Heinrich Hertz, radyo dalgaları olarak da bilinen elektromanyetik dalgaları keşfetti.
1888 - Endüksiyon elektrik motoru Nikola Tesla tarafından icat edildi.
1908'de Henry Ford, arabayı bir üretim hattında seri üretmeyi planladı. Modern imalat ve araba endüstrileri doğdu. Ford motor şirketi, Model T adında bir otomobil yaptı.
1901 - Guglielmo Marconi ilk kez Atlantik Okyanusu boyunca radyo dalgaları gönderdi.
1903 - İki Amerikalı kardeş, Wilbur ve Orville Wright, Airplane adlı uçan makineyi icat ettiler.
Marksizm – Sanayi devriminin zirvesinde, Karl Marx, Das Capital ve Komünist Manifesto'yu yazdı. Marx, kapitalizmin doğası gereği adaletsiz olduğunu ve işçilerin Kapitalizmi devirmesini beklediğini savundu.
Çartizm - İşçi sınıfı erkekleri için siyasi ve oy hakkı kazanmayı amaçlayan bir işçi sınıfı hareketi.
Sendikalar - Büyük işgücü ve eşit olmayan gelirler, tüm sanayileşmiş ülkelerde sendikal hareketin yaratılmasına yardımcı oldu. Sendikalar daha yüksek ücretler ve daha iyi çalışma koşulları için kampanya yürüttüler.
Süfrajet hareketi - Doğrudan Sanayi Devrimi ile ilgili değil, ancak 19. yüzyılın sonlarında kadınlar için siyasi haklar elde etmeye çalışan kadın gruplarının ortaya çıkışına tanık oldu.
Luddite Hareketi - Siyasi bir hareket değil, daha çok doğrudan bir eylem hareketi. Bu, kendi işlerini tehdit ettiğini düşündükleri dokuma tezgahları ve eğirme çerçeveleri gibi makineleri parçalayan serbest meslek sahibi zanaatkârları içeriyordu.
Sanayileşmenin genel etkileri olumlu olsa da, makinelerin yan etkisi olarak yaratılan tüm kirlilik ve atık dahil olmak üzere birçok kötü yanı da vardı. Çalışma uygulamaları da daha düzenli hale geldi ve birçok insan fabrikalarda tekrarlayan ve bazen tehlikeli veya sağlıksız işler yaparak uzun saatler çalıştı. Çocuk işçiliği yaygınlaştı. Pek çok çocuk çok düşük bir ücret karşılığında uzun saatler çalıştı. Ayrıca sakatlanmış uzuvlara, sağlıksızlığa ve erken ölüme karşı hassastılar. Yeni değirmen kasabalarında daha yüksek işçi yoğunluğu, yetersiz sağlık koşullarına ve kolera gibi bulaşıcı hastalıkların salgınlarına yol açtı. Köle ticareti ortaya çıktı. Sanayi Devrimi'nin başlarında, pamuk gibi bazı endüstriler hâlâ köle ticaretine bağlıydı.
