Ne e dimë se e gjithë lënda përbëhet nga atome dhe molekula. Atomet janë njësitë më të vogla të materies, dhe molekulat përbëhen nga dy ose më shumë atome. Por imagjinoni një molekulë që përbëhet nga mijëra ose më shumë atome. Do të dukej si një gjerdan shumë i gjatë, me mijëra perla, ku çdo perlë është një atom dhe gjerdani është molekula. Ato molekula quhen makromolekula, që do të thotë molekula të mëdha (makro). Në këtë mësim, ne do të:
Makromolekulat janë molekula të mëdha, komplekse, të përbëra nga mijëra atome. Ose mund të themi se makromolekulat formohen nga shumë monomere që lidhen së bashku, duke formuar një polimer. Një monomer është një molekulë e cilësdo prej një klase përbërjesh (kryesisht organike), që mund të reagojë me molekula të tjera për të formuar molekula shumë të mëdha. Këto molekula të mëdha quhen polimere. Kjo është arsyeja pse makromolekulat quhen edhe polimere.
Ushqimi që hamë, objektet përreth nesh, natyra, madje edhe ne, janë të gjitha të ndërtuara nga makromolekulat. Të gjitha makromolekulat ndahen në katër klasa kryesore të makromolekulave biologjike:
Ashtu si të gjitha makromolekulat e tjera, karbohidratet ndërtohen nga molekula organike më të vogla dhe janë të nevojshme për jetën. Emri i tyre vjen nga përbërja. Për shkak se ato përbëhen nga karboni dhe uji (hidro), quhen karbohidrate. Organizmat e gjallë përdorin karbohidratet si energji të aksesueshme për të ushqyer reaksionet qelizore dhe për mbështetje strukturore brenda mureve qelizore. Kjo është arsyeja pse karbohidratet janë një pjesë shumë e rëndësishme e dietës sonë. Frutat, perimet, drithërat janë burime natyrale të karbohidrateve. Ato i sigurojnë trupit tonë energji, veçanërisht përmes glukozës. Glukoza është një sheqer i thjeshtë që është një përbërës i niseshtës dhe një përbërës në shumë ushqime bazë. Karbohidratet mund të ndahen në grupe sipas numrit të njësive individuale të sheqerit të thjeshtë. Monosakaridet përmbajnë një njësi të vetme sheqeri; disaharidet përmbajnë dy njësi sheqeri; dhe polisaharidet përmbajnë shumë njësi sheqeri si tek polimeret - shumica përmbajnë glukozë si njësi monosakaride.
Lipidet janë një grup i larmishëm i bio-molekulave hidrofobike (“të frikësuar nga uji”), ose të patretshëm në ujë. Por, lipidet janë më të vogla se tre llojet e tjera të makromolekulave, dhe ndryshimi kryesor me to është se lipidet nuk formojnë polimere. Pra, do të konkludojmë se lipidet nuk janë polimere, sepse ato nuk janë ndërtuar nga monomeret. Ato janë zinxhirë të gjatë molekulash karboni dhe hidrogjeni dhe klasifikohen si të thjeshta dhe komplekse. Llojet kryesore përfshijnë yndyrnat dhe vajrat, dyllët, fosfolipidet dhe steroidet. Lipidet kryejnë funksione të ndryshme në qeliza. Ata janë përgjegjës për ruajtjen e energjisë, sinjalizimin dhe veprojnë si përbërës strukturorë të membranave qelizore. Forma më e zakonshme e lipideve që gjendet në ushqim janë trigliceridet. Trigliceridet përmbajnë një molekulë glicerine dhe 3 acide yndyrore.
Proteinat janë makromolekula, të përbëra nga një ose më shumë zinxhirë të gjatë të mbetjeve të aminoacideve . Ekzistojnë 20 lloje të ndryshme të aminoacideve që mund të kombinohen për të krijuar një proteinë. Proteinat luajnë shumë role kritike në trup. Ata bëjnë pjesën më të madhe të punës në qeliza. Gjithashtu, proteinat kërkohen për funksionin, strukturën dhe rregullimin e organeve dhe indeve të trupit. Proteina është një bllok i rëndësishëm ndërtimi i kockave, muskujve, kërcit, lëkurës dhe gjakut. Flokët dhe thonjtë përbëhen kryesisht nga proteina. Proteina i siguron trupit afërsisht 10 deri në 15% të energjisë së tij dietike. Është përbërësi i dytë më i bollshëm në trup, pas ujit. Ne mund të plotësojmë lehtësisht nevojat tona për proteina duke ngrënë një shumëllojshmëri ushqimesh. Ushqimet me proteina të larta përfshijnë mishin, djathin, qumështin, fasulet, thjerrëzat, arrat, vezët, etj.
Acidet nukleike janë makromolekulat biologjike thelbësore për të gjitha format e njohura të jetës. Termi acid nukleik është emri i përgjithshëm i ADN-së (acidi deoksiribonukleik) dhe ARN (acidi ribonukleik). Ato përbëhen nga nukleotide. Një nukleotid përbëhet nga tre përbërës: një bazë azotike, një sheqer pentozë dhe një grup fosfat. Funksionet e acideve nukleike kanë të bëjnë me ruajtjen dhe shprehjen e informacionit gjenetik, ato kodojnë informacionin gjenetik të organizmave. Acidet nukleike janë gjithashtu pjesë e dietës sonë. Qumështi dhe vezët janë një burim logjik i acideve nukleike, por edhe bimët janë një burim ushqimi që përmban acide nukleike.
