ما در اطراف خود انواع بسیار زیادی از گیاهان را می بینیم. که برخی از آنها خشکی و برخی آبزی هستند. علیرغم این واقعیت، همه گیاهان دارای اجزای یکسان و وظایف یکسانی هستند. آنها با انواع مختلف ریشه، ساقه، برگ، گل، میوه، دانه و غیره منحصر به فرد به نظر می رسند. روش های مختلفی برای طبقه بندی گیاهان وجود دارد. در این درس، گیاهان را بر اساس عادت های رشد و چرخه رشد فصلی آنها طبقه بندی می کنیم.
اجازه دهید ابتدا با تعریف اصطلاح "عادت رشد" شروع کنیم.
در باغبانی، واژه عادت به شکل، ارتفاع، ظاهر و شکل رشد یک گونه گیاهی اشاره دارد. هم عوامل ژنتیکی و هم عوامل محیطی نقش مهمی در عادت رشد گیاهان دارند. از دیدگاه تکاملی، عادات رشد مسئول بقا و سازگاری گیاهان در زیستگاه های مختلف است، بنابراین شانس انتقال موفقیت آمیز ژن ها به نسل بعدی را افزایش می دهد. اگر گیاهان را بر اساس قد آنها در نظر بگیریم، برخی از آنها خیلی کوتاه هستند در حالی که برخی برای بالا رفتن خیلی بلند هستند. به غیر از ارتفاع، ضخامت و بافت ساقه نیز ممکن است متفاوت باشد. به عنوان مثال، گیاهان کوتاه دارای ساقه های سبز، نرم و لطیف هستند، در حالی که گیاهان یا درختان بزرگ و بلند دارای ساقه های ضخیم، قوی و چوبی هستند که به سختی شکسته می شوند.
بر اساس عادت رشد، گیاهان به طور کلی به پنج گروه دسته بندی می شوند: گیاهان، درختچه ها، درختان، کوهنوردان و خزنده.
درختان
درختان گیاهانی بلند، بزرگ و قوی هستند. آنها معمولا چندین سال زندگی می کنند. ساقه ای بسیار ضخیم، چوبی و سخت دارند که به آن تنه می گویند. تنه ساقه اصلی درخت است و شاخه های زیادی ایجاد می کند که برگ، گل و میوه می دهد. برخی از درختان برای چند ماه گل های درخشان دارند، برخی دیگر به ما میوه می دهند. بسیاری از درختان در تمام طول سال برگ دارند در حالی که برخی دیگر در زمستان برگ می ریزند. نمونه‌هایی از درختان بنیان، انبه، سیب، ساج، نخل، بلوط و افرا هستند.
درختچه ها
بوته ها گیاهانی چوبی با اندازه متوسط هستند که از گیاهان بلندتر اما کوتاهتر از درخت هستند. به درختچه ها "بوته" نیز می گویند. در مقایسه با درختان، درختچه ها دارای ساقه های متعدد و ارتفاع کوتاه تر هستند. ارتفاع آنها معمولاً بین 6-10 متر است. از ویژگی های درختچه ها ساقه های بوته ای، سخت و چوبی با شاخه های زیاد است. برخلاف گیاهان، ساقه ای چوبی در بالای سطح زمین دارند. اگرچه ساقه ها سخت هستند اما انعطاف پذیر هستند اما شکننده نیستند. به طور کلی درختچه ها چند ساله هستند یعنی بیش از دو سال عمر می کنند. گل رز، هیبیسکوس، اقاقیا، اسطوخودوس، و گل رز.
گیاهان
علف‌ها گیاهان بسیار کوتاهی هستند که ساقه‌های چوبی ثابتی در بالای زمین ندارند. ساقه آنها نرم، سبز و لطیف است. آنها معمولا برای مدت طولانی زندگی نمی کنند. آنها چرخه زندگی خود را در یک یا دو فصل کامل می کنند. عموماً شاخه های کمی دارند یا بدون شاخه هستند. اینها را می توان به راحتی از خاک ریشه کن کرد. گیاهان دارای خواص معطر یا معطری هستند که برای طعم دادن و تزیین غذا، برای اهداف دارویی یا برای عطرها استفاده می شود. برخی از گیاهان رایج عبارتند از جعفری، رزماری، آویشن، گشنیز، نعناع، اسفناج و ریحان.
کوهنوردان
کوهنوردان دارای ساقه بسیار نازک، بلند و ضعیفی هستند که نمی توانند به صورت عمودی بایستند، اما می توانند از حمایت خارجی برای رشد عمودی و تحمل وزن خود استفاده کنند. این نوع گیاهان برای بالا رفتن از ساختارهای خاصی به نام پیچک استفاده می کنند. چند نمونه از کوهنوردان عبارتند از: گیاه نخود، انگور، کدو حلوایی، گیاه پول، لوبیا، خیار و غیره.
خزنده ها
همانطور که از نام آن پیداست، خزنده گیاهانی هستند که روی زمین می خزند. آنها ساقه های بسیار شکننده، دراز و نازکی دارند که نه می توانند به صورت ایستاده بایستند و نه تمام وزن خود را تحمل کنند. نمونه هایی از خزنده ها عبارتند از هندوانه، کدو تنبل، سیب زمینی شیرین و غیره.
همانطور که ما در طول زندگی خود به رشد و تغییر ادامه می دهیم، گیاهان نیز الگوهای رشد و نمو متفاوتی با فصول دارند. این چرخه رشد فصلی نامیده می شود و می تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند دما، رطوبت و نور خورشید باشد. بسته به این عوامل، گیاهان فرآیندهای رشد خود را تنظیم می کنند. چرخه‌های رشد فصلی با توجه به محل زندگی گیاهان، نحوه تولید مثل و نقشی که در محیط خود دارند تعیین می‌شود.
بر اساس چرخه های رشد فصلی، سه نوع گیاه وجود دارد: یکساله، دو ساله و چند ساله.
سالانه
هر گیاهی که چرخه زندگی خود را در یک فصل رشد کامل کند به عنوان "سالانه" طبقه بندی می شود. این فصل ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. در این مدت، گیاه ریشه، ساقه و برگ‌های خود را قبل از مرگ رشد می‌کند. همچنین در این مدت گیاه بذر تولید می کند. بذر خفته تنها بخشی از یک ساله است که از یک فصل رشد به فصل دیگر زنده می ماند. بذرها نهفته هستند، یعنی تا زمان مناسب سال غیرفعال هستند، در این زمان رشد می کنند و تمام چرخه زندگی خود را طی می کنند.
نمونه هایی از گیاهان یکساله عبارتند از ذرت، گندم، برنج، کاهو، نخود، هندوانه، لوبیا، زینیا و گل همیشه بهار.
گروه خاصی از گیاهان یکساله به نام "گیاهان زودگذر" وجود دارد که گیاهان کوتاه مدت با یک یا چند نسل در سال هستند و فقط در دوره های مطلوب رشد می کنند (مانند زمانی که رطوبت کافی در دسترس است) و دوره های نامطلوب را به صورت بذر سپری می کنند. . گیاهان زودگذر معمولاً در صحرا پس از طوفان باران یا در جنگل یا مزرعه در اوایل بهار قبل از مرگ یافت می شوند. در بیشتر گونه های گیاهان زودگذر، پوشش بذر حاوی یک بازدارنده رشد است که فقط با مقدار زیادی آب قابل شستشو است، بنابراین از جوانه زدن تنها پس از یک دوش گرفتن کوتاه جلوگیری می کند.
دوسالانه ها
هر گیاهی که چرخه زندگی خود را در دو فصل رشد کامل کند به عنوان "دوسالانه" طبقه بندی می شود. در طول اولین فصل رشد، گیاهان دوساله ریشه، ساقه و برگ تولید می کنند. در طول فصل رشد دوم گل، میوه و دانه تولید می کنند و سپس می میرند. شکر، چغندر و هویج نمونه هایی از دوسالانه ها هستند. گیاهان دو ساله در سال دوم رشد بذر تولید می کنند که بعداً در سال بعد به گیاهان جدیدی تبدیل می شوند و این چرخه زندگی دو ساله را تداوم می بخشند.
گیاهان چند ساله
برخی از گیاهان نه هر سال یا یک سال در میان می میرند. اینها درختان و درختچه های معمولی هستند. گیاهان چند ساله برای بسیاری از فصول رشد باقی می مانند. آنها باید ساختارهایی داشته باشند که به آنها اجازه دهد در فصول مختلف زنده بمانند. این گاهی اوقات به این معنی است که گیاه باید از تغییرات شدید دما یا آب زنده بماند. دو دسته اصلی گیاهان چند ساله وجود دارد: علفی و چوبی.
گیاهان علفی دوره گلدهی محدودی دارند (معمولاً در طول تابستان) و از طریق سازگاری های مختلف در فصل خواب (معمولاً زمستان) زنده می مانند. به طور کلی، قسمت بالایی گیاه در زمستان از بین می رود یا به حالت خواب می رود و قسمت زیرزمینی زنده می ماند. این کار را می توان با حفظ ریشه ها، ریزوئیدها، پیازها یا غده ها انجام داد.
گیاهان چوبی شامل درختان هستند. دو دسته اصلی از گیاهان چند ساله چوبی وجود دارد: برگریز و سوزنی برگ. درختان برگریز درختانی هستند که به یکباره برگ های خود را از دست می دهند. این در بسیاری از درختان در پاییز دیده می شود. برگ های درختان برگریز ممکن است ابتدا سایه های پر جنب و جوش زرد، قرمز و نارنجی را قبل از افتادن از درخت پیدا کنند. پس از آن درخت در بهار زمانی که محیط برای رشد و تولیدمثل بسیار بهتر است، برگ‌های جدیدی رویش می‌دهد. درختان سوزنی برگ همه این برگ ها را به یکباره از دست نمی دهند. به این درختان همیشه سبز نیز گفته می‌شود، زیرا برگ‌ها را به یکباره از دست نمی‌دهند. برگ های آنها معمولاً سوزن کاج نامیده می شود، زیرا شباهت زیادی به برگ های سنتی که ما می شناسیم ندارند. توجه به این نکته مهم است که سوزنی‌ها سوزن‌های خود را از دست می‌دهند، اما این کار در طول سال انجام می‌شود نه یکباره مانند درختان برگریز.
