شکل زمین یک ویژگی در سطح زمین یا سایر سیاره ها است. لندفرم ها مناظر طبیعی مختلف سیاره را ایجاد می کنند. آنها خانه هایی را برای حیات وحش و انسان فراهم می کنند. نمونه‌هایی از شکل‌های زمین عبارتند از اقیانوس‌ها، رودخانه‌ها، دره‌ها، فلات‌ها، کوه‌ها، دشت‌ها، تپه‌ها و یخچال‌ها. قله اورست در نپال با ارتفاع 8850 متر از سطح دریا، بلندترین شکل زمین روی زمین است. کوه اورست بخشی از رشته کوه هیمالیا است که در چندین کشور آسیایی قرار دارد.
نه تنها زمین، بلکه ساختارهای مشابه در مریخ، زهره، ماه و برخی از ماهواره‌های مشتری و زحل شناسایی شده‌اند. به عنوان مثال، مریخ علیرغم اندازه متوسطش، دارای ویژگی های چشم انداز فوق العاده بزرگی است. بزرگترین حوضه‌های برخورد، آتشفشان‌ها و دره‌های آن بسیار بزرگ‌تر از هر زمینی هستند.
منظره مریخ
اصطلاح شکل زمین به ویژگی های مرتبطی که در زیر آب به شکل رشته کوه ها و حوضه های زیر دریا رخ می دهد نیز اطلاق می شود. گودال مارینا، عمیق ترین شکل زمین روی زمین، در اقیانوس آرام جنوبی قرار دارد.
شکل‌های زمین شامل ویژگی‌های ساخت بشر مانند کانال‌ها، بنادر و بسیاری از بندرها نمی‌شوند. و ویژگی های جغرافیایی مانند بیابان ها، جنگل ها و علفزارها.
ابعاد عمودی و افقی هر سطح زمین به عنوان زمین شناخته می شود. بررسی فرم ها و ویژگی های سطوح زمین به عنوان توپوگرافی شناخته می شود.
مطالعه علمی لندفرم ها به عنوان ژئومورفولوژی شناخته می شود.
لندفرم ها همه یکسان نیستند. برخی از آنها ممکن است بسیار بالاتر از سطح دریا و برخی دیگر ممکن است در اعماق سطح دریا قرار داشته باشند. برخی از آنها از مواد بسیار سخت و قسمت های دیگر ممکن است از مواد بسیار نرم ساخته شده باشند. برخی از شکل های زمین توسط پوشش گیاهی پوشیده شده است در حالی که برخی از هیچ گونه گیاهی خالی هستند. برخی از آنها بسیار بزرگ و برخی دیگر کوچک هستند. مهمتر از همه، شکل های زمین دائماً در حال تغییر هستند، زیرا عواملی که آنها را تشکیل می دهند هر روز در حال عمل هستند!
حرکت صفحات تکتونیکی در زیر زمین می تواند با بالا بردن کوه ها و تپه ها، شکل زمین ایجاد کند. فرسایش آب و باد می تواند زمین را فرسوده کند و شکل های زمین مانند دره ها و دره ها را ایجاد کند. هر دو فرآیند در یک دوره زمانی طولانی، گاهی اوقات میلیون‌ها سال اتفاق می‌افتند. به عنوان مثال، 6 میلیون سال طول کشید تا رودخانه کلرادو گراند کنیون در آریزونا (ایالات متحده آمریکا) را که 446 کیلومتر طول دارد، کند.
بیشتر شکل‌های زمینی که در سطح زمین‌های خشکی رخ می‌دهند، از تعامل دو نوع فرآیند اساسی در طول زمان زمین‌شناسی ناشی می‌شوند. این دو عبارتند از:
ویژگی های حاصل از حرکت عمودی پوسته زمین و حرکت های رو به بالا ماگما را می توان به عنوان لندفرم های تکتونیکی طبقه بندی کرد. این شامل دره های شکافی، فلات ها، کوه ها و مخروط های آتشفشانی است.
ویژگی های تولید شده توسط فرآیندهای برهنه ای به عنوان لندفرم های ساختاری طبقه بندی می شوند. اینها در اثر فعالیت فرسایشی و رسوبی رودخانه ها، باد، محلول آب زیرزمینی، یخچال های طبیعی، امواج دریا و سایر عوامل خارجی ایجاد می شوند.
عوامل بیولوژیکی همچنین می توانند بر شکل زمین تأثیر بگذارند، به عنوان مثال، نقش پوشش گیاهی در توسعه سیستم های تپه ای و باتلاق های نمکی، و کار مرجان ها و جلبک ها در تشکیل صخره های مرجانی.
اگرچه فرآیندهای تکتونیکی و برهنه ای منشأ اکثر انواع زمین شکل هستند، تعداد کمی از آنها با روش های دیگر تولید شده اند. چند نمونه، دهانه های برخوردی و لندفرم های بیوژنیک. دهانه‌های برخوردی در اثر برخورد با سیارک‌ها، دنباله‌دارها و مترویت‌ها تشکیل می‌شوند.
لندفرم های بیوژنیک توسط موجودات زنده تولید می شوند. به عنوان مثال می‌توان به برج‌های گلی استوانه‌ای با ارتفاع 40 تا 50 سانتی‌متر در بالای لانه‌های خرچنگ در بخش جنوبی ایالات متحده اشاره کرد. لانه گورکن و خرس; چاله های آب فیل در تابه (علفزار آفریقا)؛ و معادن و معادن روباز حفر شده توسط انسان. تپه‌های موریانه‌های غول‌پیکر و صخره‌های مرجانی نمونه‌های دیگری از شکل‌های زمین بیوژنیک هستند.
دسته بندی لندفرم ها
لندفرم ها را می توان به لندفرم های اصلی و لندفرم های فرعی تقسیم کرد.
لندفرم های اصلی - انواع عمده لندفرم ها فلات ها، کوه ها، دشت ها و تپه ها هستند.
وقتی این شکل های زمین را تصویر می کنید، ممکن است رشته کوه های بزرگ یا دشت های وسیع را تصور کنید. اما این لندفرم های جغرافیایی فقط در خشکی وجود ندارند - آنها در کف اقیانوس نیز یافت می شوند.
لندفرم های کوچک - صدها لندفرم جزئی در جهان وجود دارد. این شکل‌های زمین طی میلیون‌ها سال توسط فرآیندهایی مانند فرسایش بادی، فرسایش آبی، فعالیت‌های زمین ساختی، هوازدگی، جریان‌های اقیانوسی و فوران‌های آتشفشانی ایجاد می‌شوند. آنها در بیوم های مختلف یافت می شوند، و علیرغم اینکه برخی از آنها چقدر بی تحرک به نظر می رسند، همیشه در حال تغییر هستند. لندفرم های جزئی عبارتند از ته، دره ها، دره ها و حوضه ها.
فوران های آتشفشانی
لندفرم های قاره ای
اینها هر گونه ویژگی توپوگرافی برجسته در بزرگترین مناطق زمینی هستند. نمونه‌های آشنا کوه‌ها (از جمله مخروط‌های آتشفشانی)، فلات‌ها و دره‌ها هستند. چنین ساختارهایی با مکانیسم های تکتونیکی که آنها را تولید می کنند و سیستم های برهنه ای کنترل شده از نظر آب و هوایی که آنها را در طول زمان تغییر می دهند منحصر به فرد می شوند. ویژگی‌های توپوگرافی به‌دست‌آمده تمایل دارند هم فرآیندهای تکتونیکی و هم فرآیندهای برهنه‌ای درگیر را منعکس کنند.
لندفرم های اقیانوسی
حوضه اقیانوس کف اقیانوس است. دنیای زیر اقیانوس نیز دارای انواع زیادی از اشکال زمین است. لندفرم های زیر اقیانوس عبارتند از فلات قاره، شیب قاره، برآمدگی قاره، دشت پرتگاه، خط الراس میانی اقیانوس، منطقه شکاف، ترانشه، و کوه دریا/گویوت.
مقایسه الگوهای موجود در مکان و ساختار لندفرم های موجود در قاره ها و آنهایی که در کف اقیانوس ها یافت می شوند.
| قاره | اقیانوسی | |
| زمین پست بین تپه ها یا کوه ها | دره | بریدگی |
| دره ای عمیق با کناره های بلند | دره | سنگر |
| روزنه ای در سطح که از آن گدازه جاری می شود | آتشفشان | Seamount و جزایر آتشفشانی |
| زمینی که از سطح زمین بلند می شود | محدوده کوهستانی | مید اوشن ریج |
| مناطق وسیع و مسطح زمین | دشت ها | دشت های پرتگاهی |
لندفرم های ساحلی هر یک از ویژگی های برجسته موجود در امتداد هر ساحل هستند. اینها نتیجه ترکیبی از فرآیندها، رسوبات و زمین شناسی خود ساحل هستند. انواع لندفرم ها در محیط ساحلی یافت می شود. این لندفرم‌های ساحلی دارای اندازه‌ها و شکل‌های مختلفی هستند که از سواحل با شیب ملایم تا صخره‌های مرتفع را شامل می‌شود.
لندفرم های ساحلی دو نوع هستند: فرسایشی و رسوبی.
لندفرم های فرسایشی ناشی از فرسودگی زمین هستند، در حالی که فرم های زمین رسوبی ناشی از تجمع رسوب هستند.
برجسته ترین عواملی که بر فرسایش و رسوب گذاری تأثیر می گذارد، امواج و جریان هایی است که آنها ایجاد می کنند.
لندفرم های فرسایشی ناشی از فرسایش یا فرسودگی زمین، برخی از دیدنی ترین مناطق ساحلی جهان را تشکیل می دهند. به عنوان مثال، صخره های دریایی که با بسیاری از سواحل سنگی همسایه هستند. این صخره ها زمانی ایجاد شدند که امواج کوبنده قسمت پایینی صخره را تضعیف کردند تا جایی که قسمت هایی از صخره های بالا به داخل آب می افتند و دیواره سنگی با قلوه سنگ در پایین باقی می ماند.
لندفرم های رسوبی شکل گرفته از رسوب رسوب نسبت به آنهایی که در اثر فرسایش به وجود می آیند، برجستگی کمتری دارند و ناهمواری کمتری دارند. شناخته شده ترین شکل زمین رسوبی، ساحلی است که از رسوبات - ماسه، شن، یا صدف های دریایی خرد شده و سایر مواد آلی تشکیل شده است که توسط امواج حمل شده و در ساحل رسوب کرده اند. سواحل به این دلیل تشکیل می شوند که امواج با سرعتی نابرابر به سمت خشکی حرکت می کنند و از آن دور می شوند. اگر حرکات موج از نظر سرعت و مدت یکسان بود، رسوبات در خشکی رها نمی شدند.
