In deze les leren we over de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO), een belangrijke defensieovereenkomst in de wereld. We zullen in het kort praten over de geschiedenis, het lidmaatschap, het doel en de structuur ervan.
De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) is een militaire alliantie van 30 landen die grenzen aan de Noord-Atlantische Oceaan. De Alliantie omvat de Verenigde Staten, de meeste leden van de Europese Unie, Canada en Turkije. Het is ook bekend als de Noord-Atlantische Alliantie, de Atlantische Alliantie en de Westerse Alliantie.
Het werd opgericht door het Noord-Atlantisch Verdrag dat op 4 april 1949 in Washington DC werd ondertekend. Het hoofdkantoor bevindt zich in Brussel, België. Het werd in 1949 opgericht als verdediging tegen de Sovjet-Unie en haar Oost-Europese bondgenoten. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 veranderde de NAVO haar lidmaatschap en haar doelstellingen.
Hieronder ziet u een afbeelding van het NAVO-logo
Sinds de oprichting heeft de toetreding van nieuwe lidstaten de alliantie vergroot van de oorspronkelijke 12 landen naar 30.
Na de Tweede Wereldoorlog (1939-45) richtte de communistische regering van de Sovjet-Unie andere communistische regeringen op in verschillende landen van Oost-Europa.
De landen van West-Europa begonnen te vrezen dat de Sovjets het communisme nog verder zouden verspreiden. De Verenigde Staten en andere westerse landen deelden hun bezorgdheid. Deze spanning tussen de Sovjet-Unie en westerse landen werd bekend als de Koude Oorlog.
Hieronder ziet u een foto van de Amerikaanse president Harry S. Truman die het document ondertekent dat de Verenigde Staten in 1949 tot NAVO-lid maakte. Leiders van het Congres staan achter hem tijdens de ondertekeningsceremonie.
(Bron: Wikimedia Commons)
Om elkaar te beschermen tegen de Sovjets, vormden 12 landen in 1949 de NAVO. De oorspronkelijke NAVO-leden waren België, Canada, Denemarken, Frankrijk, IJsland, Italië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Portugal, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Ze werden vergezeld door Griekenland en Turkije in 1952, West-Duitsland in 1955 (vervangen door een verenigd Duitsland in 1990) en Spanje in 1982.
Als reactie op de NAVO vormden de Sovjet-Unie en haar communistische bondgenoten in 1955 het Warschaupact. Dit was een organisatie die vergelijkbaar was met de NAVO. Beide organisaties stonden tegenover elkaar in de Koude Oorlog.
Begin jaren negentig viel de Sovjet-Unie uiteen en kwam er een einde aan het Warschaupact. De Koude Oorlog was voorbij. Hongarije, Polen en Tsjechië - allemaal voormalige leden van het Warschaupact - traden in 1999 toe tot de NAVO. Zeven andere landen - Bulgarije, Estland, Letland, Litouwen, Roemenië, Slowakije en Slovenië - die communistisch waren, traden in 2004 toe tot de NAVO
Albanië en Kroatië werden in 2009 NAVO-leden.
Montenegro trad in 2017 toe tot de alliantie, waardoor het aantal leden op 29 kwam.
Noord-Macedonië (Macedonië tot februari 2019) trad in maart 2020 toe tot de NAVO en werd het 30e lid.
Ierland trad op 8 september 2020 officieel toe tot de NAVO als waarnemer.
Het fundamentele doel van de NAVO is de vrijheid en veiligheid van de Bondgenoten met politieke en militaire middelen te waarborgen. De NAVO blijft het belangrijkste veiligheidsinstrument van de transatlantische gemeenschap en de uitdrukking van haar gemeenschappelijke democratische waarden. Het is het praktische middel waarmee de veiligheid van Noord-Amerika en Europa permanent met elkaar verbonden zijn.
Artikel 5 van het Verdrag van Washington - dat een aanval op één Bondgenoot een aanval op allen is - vormt de kern van het Bondgenootschap, een belofte van collectieve verdediging.
Artikel 4 van het verdrag zorgt voor overleg tussen de Bondgenoten over veiligheidsaangelegenheden van gemeenschappelijk belang, die zich hebben uitgebreid van een nauwkeurig omschreven Sovjet-dreiging tot de kritieke missie in Afghanistan, evenals vredeshandhaving in Kosovo en nieuwe bedreigingen voor de veiligheid, zoals cyberaanvallen, en mondiale bedreigingen zoals terrorisme en piraterij die het Bondgenootschap en zijn wereldwijde netwerk van partners treffen.
Structuur
De NAVO bestaat uit twee hoofdonderdelen: civiel en militair.
De civiele structuur
De Noord-Atlantische Raad (NAC) is het orgaan met effectieve bestuursbevoegdheid en beslissingsbevoegdheid in de NAVO. Elke NAVO-lidstaat wordt in de Noord-Atlantische Raad (NAC) vertegenwoordigd door een nationaal benoemde Permanente Vertegenwoordiger of Ambassadeur. De NAC komt minstens één keer per week bijeen en neemt belangrijke beslissingen over het NAVO-beleid. De vergaderingen van de NAC worden voorgezeten door de secretaris-generaal en wanneer besluiten moeten worden genomen, wordt overeenstemming bereikt over de actie met eenparigheid van stemmen en in onderlinge overeenstemming. Er wordt niet gestemd of beslist door de meerderheid. De Noord-Atlantische Raad is het enige institutionele orgaan dat specifiek in het Verdrag van Washington wordt beschreven; onder leiding van de secretaris-generaal heeft de NAC de bevoegdheid om aanvullende hulporganen (in het algemeen commissies) op te richten om de principes van het NAVO-verdrag zo effectief mogelijk uit te voeren.
Het NAVO-hoofdkwartier, gevestigd in Brussel, is de plaats waar vertegenwoordigers van alle lidstaten samenkomen om op basis van consensus besluiten te nemen. Het biedt ook een plek voor dialoog en samenwerking tussen partnerlanden en NAVO-lidstaten, waardoor ze samen kunnen werken aan vrede en stabiliteit. Het personeel op het hoofdkwartier is samengesteld uit nationale delegaties van de lidstaten en omvat civiele en militaire verbindingsbureaus en officieren of diplomatieke missies en diplomaten van partnerlanden, evenals de internationale staf en internationale militaire staf gevuld met leden van de strijdkrachten van gewapende staten. Niet-gouvernementele burgergroepen zijn ook opgegroeid ter ondersteuning van de NAVO, grotendeels onder de vlag van de beweging van de Atlantic Council/Atlantic Treaty Association.
De militaire structuur
De belangrijkste elementen van de militaire organisatie van de NAVO zijn:
Het Militair Comité (MC) adviseert de NAC over militair beleid en strategie. De nationale Chefs Defensiestaf worden in het MC regelmatig vertegenwoordigd door hun vaste Militaire Vertegenwoordigers (MilRep), vaak twee- of driesterrenvlagofficieren. Net als de raad vergadert het MC ook op een hoger niveau, namelijk op het niveau van de Chiefs of Defense, de hoogste militaire officier in de strijdkrachten van elk land. Het MC wordt geleid door zijn voorzitter, die de militaire operaties van de NAVO leidt. Tot 2008 sloot het MC Frankrijk uit, vanwege het besluit van het land in 1966 om zichzelf te verwijderen uit de militaire commandostructuur van de NAVO, waar het zich in 1995 weer bij voegde. Tot Frankrijk zich weer bij de NAVO voegde, was het niet vertegenwoordigd in het Defensieplanningscomité, en dit leidde tot conflicten tussen haar en de NAVO-leden. Het operationele werk van het comité wordt ondersteund door de Internationale Militaire Staf.
Het Allied Command Operations (ACO) is het NAVO-commando dat verantwoordelijk is voor de NAVO-operaties wereldwijd. Het Snel Inzetbare Korps omvat onder meer het Eurocorps, het Duits/Nederlandse Korps, het Multinationale Korps Noordoost en het Snel Inzetbare Italiaanse Korps van de NAVO, evenals de Marine High Readiness Forces (HRF's), die allemaal rapporteren aan het Geallieerd Commando voor Operaties.
Het Allied Command Transformation (ACT) is verantwoordelijk voor de transformatie en training van de NAVO-troepen.
